روایت مسئولان محلی از آتشسوزی منطقه گردشگری چشمه بلقیس چرام

آخرین خبر/ وقوع حادثه آتشسوزی در بخشی از این باغ تاریخی در تاریخ ۹ آبان ۱۴۰۴، موجی از نگرانی را در میان مردم، فعالان محیط زیست و همچنین مسئولان محلی و استانی به راه انداخت.
منطقه گردشگری چشمه بلقیس چرام یکی از شاخصترین جاذبههای طبیعی و تاریخی استان کهگیلویه و بویراحمد است که نه تنها دارای اهمیت زیستمحیطی است بلکه از جنبههای گردشگری و فرهنگی، نقش کلیدی در اقتصاد و هویت منطقه ایفا میکند. وقوع حادثه آتشسوزی در بخشی از این باغ تاریخی در تاریخ ۹ آبان ۱۴۰۴، موجی از نگرانی را در میان مردم، فعالان محیط زیست و همچنین مسئولان محلی و استانی به راه انداخت.
روایت حادثه: وقوع آتشسوزی و واکنش اولیه
مطابق با اکثر گزارشهای منتشر شده، آتشسوزی عصر روز جمعه ۹ آبان ۱۴۰۴ در بخش جنوبی محدوده باغ رخ داد و به دلیل وزش باد و خشکی علفزارها به سرعت گسترش یافت. نیروهای امدادی، آتشنشانی، منابع طبیعی و شهرداری چرام در ساعات اولیه در محل حادثه حاضر شدند و موفق شدند آتش را پس از چند ساعت تلاش، مهار کنند. در این میان، برخی از منابع اشاره دارند که گستره آتشسوزی وسیع نبوده، اما به تعدادی از درختان نخل تزئینی و بخشی از پوشش گیاهی متوسل شده است.
اظهارات مسئولان شهرستان چرام درباره علت آتشسوزی
داریوش پاداش، فرماندار چرام، در بخشی از اظهارات خود که در منابعی چون ایسنا، خبرفوری و سایت آوای جنوب بازتاب یافته، تاکید میکند: «آتش سوزی در باغ تاریخی و گردشگری چشمه بلقیس چرام مدیریتشده بوده است ... سالانه در باغ نخلهای تزئینی آتش زده میشوند و اقدام از سوی نیروهای شهرداری صورت گرفته است»؛.
وی ادامه میدهد: «مشکل خاصی در این رابطه وجود ندارد و این اقدام هر سال انجام میشود».
با این حال، در اظهارات دیگر (منتشرشده توسط تسنیم، مهر، ایمنا و سایر رسانهها) وی تصریح دارد که حادثه «محدود» بوده، در مساحتی بالغ بر ۵۰ متر مربع از باغ رخ داده، ۷ تا ۸ درخت نخل تزئینی طعمه حریق شدهاند و علت حادثه در دست بررسی است و باید پس از پایان بررسیهای امنیتی اعلام شود. همچنین بارها تأکید دارد که به جز نخلهای سوخته، آسیبی به درختان مرکبات و پوشش گیاهی اصلی وارد نشده است.
حمزه بازی، شهردار چرام، نیز از نخستین مسئولانی بود که درباره منشأ آتش و مدیریت بحران مصاحبه کرد.
وی در گفتوگو با ایرنا، باشگاه خبرنگاران جوان، صدا و سیما و منابع مشابه بیان کرد: «بررسیهای اولیه نشان میدهد شعلههای این آتش توسط یک کودک روشن شده است... بلافاصله پس از گزارش این حادثه، اقدامهای لازم برای مهار آتش انجام شد و خوشبختانه از گسترش حریق جلوگیری شد... وسعت این آتشسوزی زیاد نبود اما نگرانیهایی نسبت به آسیب به باغ وجود دارد». وی ضمن اشاره به لزوم رسیدگی و جبران خسارتها، تأکید میکند که مجموعه اکنون به بخش خصوصی واگذار شده و مسئولیت ایمنی مجموعه بر عهده پیمانکار بخش خصوصی است.
جالب آنکه شهردار چرام طی مصاحبهای دیگر با آوای جنوب اعلام کرد: «آتش متأسفانه با شدت بالا به تأسیسات برقرسانی باغ سرایت کرد و موجب خسارت و اختلال کوتاهمدت در برقرسانی بخشهایی از شهرستان شد و گروههای فنی جهت رفع مشکل وارد عمل شدند» و همچنین به «لزوم نظارت جدیتر بخش خصوصی» و ورود قضایی به موضوع اشاره میکند.
منابع طبیعی و آتشنشانی شهرستان چرام
در اکثر گزارشهای رسانهای، به حضور فعال نیروهای منابع طبیعی و آتشنشانی شهرستان چرام در محل اشاره شده است. این نهادها تأکید داشتند که آتشسوزی با همکاری مردم و واکنش سریع نیروهای امدادی در کوتاهترین زمان ممکن کنترل شده و از سرایت بیشتر آن جلوگیری گردید. همچنین کارشناسان منابع طبیعی مأمور بررسی علت حادثه و ارزیابی میزان خسارت شدند.
میزان خسارت وارده به پوشش گیاهی و باغ چشمه بلقیس

بر پایه اظهارات فرماندار و گزارشهای خبرگزاری مهر و تسنیم، تعداد درختان نخل تزئینی سوختهشده با اطمینان بیشتری ۷ تا ۸ اصله اعلام شده است. برخی دیگر، نظیر خبرگزاری دانشجو و تعدادی از سایتهای محلی، تنها به سه نخل تزئینی اشاره کردهاند و وسعت آتشسوزی را در همان حد (۳ درخت) دانستهاند.
در عین حال، خبرگزاریهایی مانند مشرق نیوز، تسنیم و هفتصبح به نقل از شاهدان محلی به کلیتر بودن آسیبها اشاره داشتهاند و از سوختن «تعدادی از درختان کهنسال از جمله نارنج، بید و بخشهایی از پوشش گیاهی اطراف چشمه» سخن گفتهاند».
اظهارات سخنگو و مدیران میراث فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد
علیاکبر پاک، سخنگوی میراث فرهنگی کهگیلویه و بویراحمد، ضمن تایید وقوع حادثه، اطلاعرسانی رسمی و دقیق درباره جزئیات آتشسوزی و خسارت ها را به ساعتها یا روزهای آتی موکول نمود و تأکید داشت که «جزئیات در دست بررسی است».
مجتبی امیرحسینی، مدیرکل میراث فرهنگی، طی مصاحبهای با ایمنا اعلام کرد: «با تماس مستمر با فرماندار چرام، کنترل آتش و تلاش مشترک مردم و دستگاههای مسئول موجب شد آتش مهار شود و البته حجم آتشسوزی بالا نبوده و فقط درختان نخل تزئینی آسیب دیدند»؛ همچنین تاکید کرد «حجم دود و آتش در ویدئوها نشان از خسارت جدی به این اثر تاریخی دارد» اما جمعبندی نهایی پس از پایان کار تیمهای کارشناسی اعلام خواهد شد.
اظهارات و نقش منابع طبیعی و آتشنشانی شهرستان چرام
منابع طبیعی شهرستان چرام و نیروهای آتشنشانی نقش فعالی در مهار آتشسوزی ایفا کردند و تاکید داشتند که حادثه به دلیل ویژگیهای اقلیمی (خشکی علفزارها و وزش باد) به سرعت گسترش یافته و خطر سرایت به سایر نقاط باغ جدی بوده است. همزمان اشاره شد که عامل احتمالی انسانی در وقوع حریق وجود داشته و بررسی بیشتر از سوی تیمهای امنیتی، قضایی و کارشناسی در جریان است.
همچنین یادآور شدند که پس از مهار آتش، اقدامات حفاظتی فوری از جمله پلمب دوربینهای مداربسته توسط دستور دادستانی و سپردن آنها به کارشناسان برای شناسایی عاملان حادثه برداشته شد تا از تکرار رویدادهای مشابه جلوگیری شود.
مقایسه اظهارات محلی و استانی
بررسی چندین اظهار نظر مهم در رسانههای رسمی، صدا و سیما، خبرگزاریها و سایتهای خبری، نشان میدهد در سه محور اصلی (علت وقوع حادثه، گستره خسارت، ماهیت حادثه) تناقضات معناداری به چشم میخورد، از جمله:

حادثه آتشسوزی باغ چشمه بلقیس چرام در آبان ۱۴۰۴، گذشته از خسارتهای فنی، زنگ خطر جدیدی برای کیفیت مدیریت اماکن طبیعی، میراث فرهنگی و هماهنگی دستگاههای مسئول بهصدا درآورد. امید است با اقدامات ریشهای و شفافیت در پاسخگویی، ضمن حفظ و احیای چشمه بلقیس چرام از تخریب بیشتر و ثبت آن به عنوان یک الگوی مدیریتی، از هر تضاد یا دورنگی در اطلاعرسانی و رویکردهای اجرایی در آینده جلوگیری به عمل آید.
















