دنياي اقتصاد / اهميت بخش مسکن در اقتصاد کشور و نيز حساسيتها و تاثيرات فرهنگي اجتماعي ناشي از آن، مرکز آمار ايران را بر آن داشت تا از سال 1372 به تهيه و اجراي طرح آمارگيري از قيمت و اجاره مسکن بپردازد، از سال 1388 براي ارائه اين اطلاعات از سامانه اطلاعات مديريت معاملات املاک و مستغلات کشور استفاده شده است، اين سامانه با هدف شفافسازي اطلاعات معاملات املاک و مستغلات در راستاي ساماندهي امور مسکن طراحي و پيادهسازي شده است، بنگاههاي معاملات ملکي موظف هستند مشخصات کليه معاملاتي را که سند آنها از طريق دفتر ثبت اسناد انتقال پيدا ميکند، در اين سامانه ثبت کنند. اين سامانه از اول آذرماه سال 1387 در کشور به بهرهبرداري رسيده است.
با توجه به اينکه کاهش يا افزايش حجم (تعداد) معاملات در شهرهاي بزرگ باعث کاهش يا افزايش قيمت در سطح کشور ميشود، از اين دوره متوسط تعديل شده (متوسط وزني) که در آن وزن هر استان با استفاده از سهم واحدهاي مسکوني داراي سکنه آن استان نسبت به کل کشور محاسبه ميشود، ارائه خواهد شد، تا بتوان با حذف اثر حجم معاملات، تغييرات واقعي قيمت را مشخص کرد. متوسط قيمت خريد و فروش هر مترمربع زمين يا زمين ساختمانهاي مسکوني کلنگي معامله شده از طريق بنگاههاي معاملات ملکي در کل کشور 6245 هزار ريال بوده است که نسبت به دوره قبل 4/37 درصد و نسبت به دوره مشابه سال قبل 4/58 درصد افزايش داشته است، در ميان استانهاي کشور، بيشترين متوسط قيمت خريد و فروش يک مترمربع زمين يا ساختمان کلنگي معامله شده 37 ميليون و 819 هزار ريال در استان تهران و کمترين آن 554 هزار ريال در استان کهکيلويه و بويراحمد بوده است. همچنين کمترين ميزان قيمت خريد و فروش يک مترمربع زمين يا ساختمان کلنگي، مربوط به استان يزد با 42 هزار ريال و بيشترين ميزان آن در استان تهران با 197 ميليون و 885 هزار ريال به دست آمده است. متوسط قيمت خريد و فروش هر مترمربع زيربناي مسکوني معامله شده از طريق بنگاههاي معاملات ملکي در سطح کل کشور 12 ميليون و 329 هزار ريال بوده که نسبت به دوره قبل 5/28 درصد و نسبت به دوره مشابه سال قبل 5/49 درصد افزايش داشته است. مقايسه متوسط قيمت خريد و فروش هر مترمربع زيربناي مسکوني در ميان استانهاي کشور نشان ميدهد که بيشترين آن 29 ميليون و 33 هزار ريال در استان تهران و کمترين آن 1720 هزار ريال در استان کهکيلويه و بويراحمد بوده است. از سوي ديگر، کمترين قيمت خريد و فروش هر مترمربع زيربناي مسکوني در معاملات انجام شده در اين دوره مربوط به استان بوشهر و اصفهان با 90 هزار ريال و بيشترين ميزان آن متعلق به استان تهران با 208 ميليون و 333 هزار ريال بوده است. متوسط اجاره ماهانه به علاوه سه درصد وديعه پرداختي براي اجاره يک مترمربع زيربناي مسکوني از طريق بنگاههاي معاملات ملکي در سطح کل کشور 58074 ريال بوده است که نسبت به دوره قبل 9/9 درصد و نسبت به دوره مشابه سال قبل 2/30 درصد افزايش داشته است. در ميان استانهاي کشور بيشترين متوسط اجاره ماهانه به علاوه سه درصد وديعه پرداختي براي اجاره هر مترمربع زيربناي مسکوني معامله شده 130 هزار و 777 ريال در استان تهران و کمترين آن 15 هزار و 545 ريال در استان يزد بوده است. همچنين، کمترين اجاره ماهانه به علاوه سه درصد وديعه پرداختي براي اجاره هر مترمربع زيربناي مسکوني اين دوره مربوط به استان خراسان جنوبي با 1667 ريال و بيشترين آن مربوط به استان تهران با 837 هزار و 931 ريال
بوده است.