ابتکار/ افزايش قيمت سرسامآور بازار مسکن، خودرو، طلا و ارز تبديل به معضلي براي مسئولان و سياستگذاران شده است و در اين ميان راهکارهايي براي سامان دادن به بازارهاي اقتصادي که اين روزها آشفتهحال هستند مطرح ميشود. يکي از اين راهکارها که بسيار هم مورد توجه کارشناسان قرار گرفته، ماليات عايدي بر سرمايه است. اين قانون در حوزه خودرو کمي پررنگتر شده و بيشتر خودنمايي ميکند.
آنطور که محمد قاسم پناهي، سرپرست سازمان امور مالياتي کشور عنوان کرده، اين سازمان هماکنون در حال بررسي وضع ماليات بر عايدي سرمايه در حوزه املاک، طلا، ارز و خودرو است. البته با مطرح شدن اين موضوع مخالفان يکي پس از ديگر نسبت به اجراي اين قانون هشدار دادند و معتقدند که با اجراي اين طرح تقاضا براي سرمايهگذاي در بازارهاي اقتصادي کاهش پيدا ميکند. اما از سوي ديگر موافقان هم با دلايلي کارشناسانه از تاثير مثبت اين قانون در سروسامان دادن به بخشهاي مختلف سخن ميگويند. آنها ماليات عايدي بر سرمايه را مکانيزمي براي کوتاه کردن دست دلالان دانسته و از کم شدن تقاضاهاي کاذب در بازارهاي اقتصادي سخن ميگويند. اين درحالي است که برخي ديگر از کارشناسان نظر متفاوتي را مطرح کرده و اين طرح را نيازمند کار کارشناسانه ميدانند.
سپهر زنگنه، کارشناس خودرو جزئيات اجراي قانون ماليات عايدي بر سرمايه را بسيار مهم دانست و دراينباره به «ابتکار» گفت: جزئيات و چگونگي اينگونه قوانين بسيار مهم است. ما اکنون هم قوانيني براي کنترل بازار داريم. به عنوان نمونه با يک کارت ملي نميتوان دو خودرو ثبتنام کرد. اما بايد توجه داشته باشيم که در چنين شرايطي سوداگران قوانين را دور ميزنند و تجربه به ما اين مسئله را ثابت کرده است. سال گذشته ما در سايتهاي اينترنتي شاهد خريد و فروش کارت ملي بوديم که راهي براي دور زدن قوانين بود، بنابراين جزئيات اينگونه طرحها از اهميت بالايي برخوردار است.
اين کارشناس خودرو اجراي اينگونه قوانين را موثر در محدود کردن فعاليت دلالان خرد دانست و گفت: اگر اين قانون به خوبي اجرا شود احتمال اينکه دلالان خرد از بازار حذف شده و يا فعاليتشان محدود شود وجود دارد. اما نکته اينجا است که سوداگران اصلي که کارشان سوداگري است را نميتواند مهار کند. همانطور که اشاره کردم شايد فعاليت برخي از افراد که در کنار کارشان سوداگري ميکنند محدود شوند اما بايد بدانيم افرادي هستند که از اين راه کسب درآمد ميکند و اين فرد انگيزهاش براي خريد و فروش کم نخواهد شد و به طرق مختلف راه براي دور زدن را مييابند.
زنگنه با اشاره به مشکل نقدينگي در بازار خودرو ادامه داد: مشکل اصلي ما نقدينگي بازار است که در دست مردم قرار دارد و نميدانند با آنچه کاري انجام دهند. امروزه شغل کم شده و در مقابل نقدينگي افزايش پيدا کرده است بنابراين دائماً با اين نقدينگي بازي ميکنند.
وي در پايان گفت: ما در گذشته هم چنين قانوني را در بازار طلا داشتيم اما مگر آن زمان ميزان خريد و فروش کاهش يافت و يا ما شاهد افت قيمت در بازار بوديم؟ خير اينگونه نبود. به عبارتي ديگر کار همچنان ادامه داشت. بنابراين همانطور که گفتم جزئيات و نحوه اجراي آن بسيار تاثيرگذار است.
راه براي فرار از ماليات وجود دارد
حدود يک سال ميشود که ماليات عايدي بر سرمايه ميان موافقان و مخالفان به چالش بزرگي تبديل شده است. اما ظاهراً اين طرح روزبهروز به مرحله اجرا نزديکتر ميشود و به اعتقاد بسياري از فعالان بازار راه براي سوداگران در حال بسته شدن است. سوداگري، افزايش قيمت و کم شدن قدرت خريد افراد در بازار مسکن موضوع تازهاي نيست و مدتهاست که مورد توجه رسانهها قرار گرفته است. برخي از کارشناسان به ضرورت حذف سوداگري در اين بازار توسط قانون ماليات عايدي بر سرمايه ميگويند و در مقابل هستند کارشناساني که وضعيت کنوني را براي اجراي چنين طرحهايي نامناسب ميدانند. عطا آيتالهي، کارشناس مسکن نيز طرح ماليات عايدي بر سرمايه را درصورت اجرايي شدن موثر دانست و در اين خصوص به «ابتکار» گفت: اگر اينگونه طرحها بهصورت جدي اجرا شود بدون شک تاثيرش را در بازار مسکن خواهيم ديد. بايد بدانيم که اين قانون به معناي حل تمام و کمال مشکلات بخش مسکن نيست اما در بازار اثر خواهد گذاشت و عدهاي از مالکان به دليل نپرداختن ماليات، ملک خود را عرضه خواهند کرد.
وي در ادامه افزود: ما در گذشته هم بارها بحث ماليات را داشتهايم ولي عملاً اجرايي نشد. همانطور که اشاره کردم اگر طرح به مرحله اجرا برسد بدون شک تاثيرش را بر روي بازار مسکن خواهد گذاشت.
اين کارشناس مسکن با اشاره به راههاي فرار از ماليات ادامه داد: مسئلهاي که وجود دارد اين است که راه براي دور زدن قوانين و نپرداختن ماليات براي سوداگران بسيار فراوان است. ما ميدانيم که اقشار، اصناف و گروههاي مختلف چه سطحي از فعاليت اقتصادي دارند، اما اگر ميزان پرداخت ماليات آنها را بررسي کنيم خواهيم ديد که تناسبي ميانشان وجود ندارد. پس همانطور که اشاره کردم راه براي فرار از ماليات وجود دارد و نميتوان منکر آن شد.
آيتالهي در بخشي ديگر از سخنانش به تاثير ماليات بر سرمايهگذاري اشاره کرد و گفت: افرادي که در حوزه مسکن سرمايهگذاري ميکنند براي توليد و عرضه است، به عبارتي ديگر براي توليد بيشتر فعاليت ميکنند و از اين طريق به بازار رونق ميبخشند. بنابراين ماليات عايدي بر سرمايه در بخش سرمايهگذاري تاثيري نخواهد گذاشت.
بازار