چراغسبز کدال به سهامداران
دنياي اقتصاد/ بازار سرمايه غيرقابل پيشبينيتر از آنچه تصور ميکنيم پيش ميرود. در حالي که تا قبل از انتخابات رياستجمهوري آمريکا کارشناسان راهيابي بايدن به کاخ سفيد را به ضرر بورس تهران ميدانستند اما تنها چند روز پس از انتخابات، معاملات بازار سهام وارد فاز جديدي شد. اين هفته سومي است که بازار سرمايه روزهاي سبزي را ميگذراند. حرکت مثبت و بدون حاشيه شاخص، ارزش معاملات بيش از ۱۰ هزار ميليارد توماني در روز با حضور سهامداران حقيقي همراه با گزارش عملکرد ماهانه ارسالي شرکتها به سامانه کدال اين سيگنال را به سرمايهگذاران ميدهد که بازار در حال رسيدن به تعادل است.
اين در حالي است که در آن سو ديگر وضعيت بازارهاي موازي چنگي به دل نميزند. سقوط قيمت دلار از ۳۰ هزارتومان به کانال ۲۳ هزارتومان و ريزش ۳۵ درصدي سکه، کاهش تورم مسکن و قفل کسب و کارها به دنبال موج سوم کرونا پاي سرمايهگذاران بيشتري را به تالارهاي شيشهاي باز کرده است. اين را تحليلگران بازار ميگويند و معتقدند بازار سهام بعد از اصلاح شديد قيمتها سرانجام روي خوش خود را به سرمايهگذاران نشان خواهد داد و روند بازار با حرکتي آرام صعودي خواهد شد. برآيند کارشناسان با توجه به گزارش عملکرد آبان ماه شرکتها و صنايع مختلف بورسي از روند رشد سوددهي در اين بازار خبر ميدهد که در نتيجه با کاهش P/ Eنمادهاي بورسي و جذابيت قيمتها ميتواند موجي از اميدواري را به اين بازار پرحاشيه بازگرداند.
پيشروي صنايع پتروشيمي و فلزات اساسي
بورس تهران اين هفته را هم با چراغ سبز آغاز کرد تا شاخص کل بازار سرمايه در پايان معاملات روز گذشته۹ آذرماه ۹۹ با رشد ۳۶ هزار و ۴۲۶ واحدي به يک ميليون و ۴۲۷هزار واحد برسد. به گفته عليرضا تاجبر، کارشناس بازارسهام، گزارش عملکرد شرکتها در آبان نشان ميدهد که حال وهواي دومين ماه پاييز دلچسبتر از ماههاي قبل از آن است. او در همين رابطه به «دنياياقتصاد» ميگويد: بورس تهران از شرکتهاي صادراتمحور و بهطور عمده گروههاي پتروشيمي، فلزي و معدني تشکيل ميشود. افزايش سودآوري اين شرکتها به ۳ عامل مهم نرخ دلار، نرخ جهاني کاموديتيها و ميزان فروش بستگي دارد. ميانگين نرخ فروش اين شرکتها در۶ماه ابتداي سال بر اساس نرخ دلار نيمايي ۱۷ هزارتومان بسته شده و اغلب اين شرکتها کاري با دلار ۳۰ هزارتومان به بالا نداشتهاند. بنابراين نرخ دلار فعلي براي اين شرکتها قابل انتفاع خواهد بود و تثبيت نرخ دلار در محدوده ۲۲تا۲۶ هزارتومان به نفع اين شرکتها است.
وي با اشاره به افزايش قيمتهاي جهاني اظهار ميکند: به دنبال افزايش نرخ محصولات، کاهش نرخ دلار و گشايشهاي بينالمللي ميزان فروش اين شرکتها به تدريج با رشد قابلتوجهي روبهرو ميشود از اين رو در يک سال آينده اين شرکتها از ۳ محل مذکور منتفع ميشوند.
تاجبر با بيان اينکه در گزارشهاي آبان ماه شرکتهاي پتروشيمي که بهطور مشخص «اتيلن» يا به اصطلاح «پت» توليد ميکنند نسبت به صنايع ديگر گزارشهاي قابل قبولتري براي ارائه دارند، تصريح ميکند: در کنار اين صنايع شرکتهايي که فلزات اساسي و غيرآهني (از جمله «ملي مس» و «آلومينيوم ايران») توليد ميکنند به دليل افزايش نرخهايي که داشتند گزارش مثبت و قابل تاملي ارائه دادهاند. اگرچه بايد اين موضوع را درنظر بگيريم با توجه به اينکه فروش بسياري از شرکتها از نظر زماني بهصورت خطي نيست، اين شرکتها ممکن است گزارشهاي خوبي در آبان ارائه نکنند، اما به دليل اينکه فروش عمده آنها در آذرماه انجام ميشود احتمالا در ماههاي آتي شاهد گزارشهاي بهتري از سوي اين شرکتها خواهيم بود.
گپ قيمتي بلاي جان خودروييها
وي در ادامه ميگويد: عملکرد برخي شرکتها به دليل تورم داخلي مثبت ارزيابي ميشود. گروههاي شوينده، توليدکنندههاي تاير و محصولات غذايي همسو با تورم داخلي گزارشهاي قابل تاملي ارائه کردند. اما در گروه خودرو وضعيت به گونهاي ديگر است. اگرچه اين گروهها فروش خوبي داشتند اما به دليل ثبت افزايش هزينهها نميتوانيم بگوييم عملکرد مثبتي در اين خصوص داشتهاند. در واقع افزايش هزينههاي مالي شرکتهاي خودروسازي دليل اصلي زيانده بودن اين صنايع به شمار ميرود، از اين رو تا زماني که بين نرخ فروش و نرخ بازار خودرو گپ شديد قيمتي وجود داشته باشد نميتوان انتظار گزارش مثبت از سوي اين گروه داشته باشيم و به نظر ميرسد عرضه خودرو در بورس کالا بهرغم فروش بالاي آنها تنها راه نجات اين صنايع است.
اين کارشناس بازار سرمايه به وضعيت گزارش آبان ماه بانکيها ميپردازد و عنوان ميکند: برخي بانکها به دليل فروش داراييها و اتفاقات داخلي در وضعيت خوبي بهسر ميبرند. بهطور کلي با رفع شدن تحريمها و محدوديتها شرايط بانکها تغيير خواهد کرد و صنعت مناسبي براي سرمايهگذاري محسوب ميشوند.
وي در مورد تفاوت وضعيت گزارش صنايع مختلف درآبان امسال و مدت مشابه سال قبل خاطرنشان ميکند: برخي اتفاقاتي که در اقتصاد کشور رخ داد عملکرد شرکتها را وارد فاز ديگري کرد. افزايش نرخ دلار و تورم تاثيربسزايي در عملکرد شرکتها دارد اين در حالي است که سال گذشته نه خبري از نوسانات شديد قيمت دلار بود و نه خبري از اين ميزان تورم. گزارشهايي که شرکتهاي توليدکننده مواد پتروشيمي و شرکتهاي فولادي ارائه کردهاند به هيچ عنوان قابل مقايسه با گزارش همين شرکتها در مدت مشابه سال قبل نيست. اين شرکتها از نظر ميزان فروش با رشد عجيبي روبهرو شدهاند.
تاجبر به هيجان فروش سهامداران در ماههاي اخير اشاره ميکند و ميگويد: هيجان فروش در بازار سهام بعد از صعود شارپي قيمتها غيرعادي نيست. وقتي قيمتها بدون پشتوانه و غيرمنطقي افزايش مييابد سرانجام با اصلاح مواجه ميشود. ريزش شاخص از اواسط مرداد ماه ربطي به عوامل بنيادي سهام ندارد. در حال حاضر روند معاملات سهام متفاوتتر از گذشته جلو ميرود بر همين اساس صنايعي که عملکرد مثبتي از خود نشان دادهاند با اقبال بازار مواجه شدهاند از اينرو شاهد مثبت بودن همه سهمها بر اثر هيجانات سهامداران نيستيم.
گزارشها فراتر از انتظارات
«در حالي آذرماه هفته اول خود را پشت سر گذاشت که بر اساس انتشار گزارش عملکرد آبان ماه شرکتها اغلب صنايع با افزايش فروش، درآمدهاي عملياتي، سود ناويژه و سود خالص همراه بودهاند. البته اين رويه درگزارشهاي شش ماهه و فصلي نيز مشهود بود به گونهاي که گزارش عملکرد شش ماهه در اکثر صنايع بسيار مناسب و بعضا فراتر از انتظار کارشناسان بازار بود.» حسن برادران هاشمي تحليلگر بازار سرمايه با بيان مطلب فوق به «دنياياقتصاد» ميگويد: با توجه به گزارشهاي فصل پاييز ميتوانيم شاهد افزايش روند عملياتي و سود آوري صنايع باشيم، البته دلايل بهبود عملکرد شرکتها در گزارشهاي صنايع مختلف با يکديگر متفاوت است. بهطوري که در صنايع دلار محور افزايش نرخ ارز و همچنين افزايش نرخ دلارنيمايي از مهمترين عوامل تعيينکننده افزايش سودآوري اين صنايع است.
وي اظهار ميکند: در شرکتهاي توليدي، صنايع مختلف با توجه به تحريمهاي اعمال شده و کاهش واردات، شاهد افزايش تقاضا براي تامين جبران کسري واردات هستيم که منجر به افزايش فروش و سود آوري شده است، همچنين تورم قابل توجه در ماههاي گذشته يکي از دلايل اصلي افزايش سود شرکتها نسبت به مدت مشابه سال گذشته است، اين در حالي است که با تداوم روند افزايش نرخ مواد اوليه، افزايش هزينهها و در نهايت افزايش بهاي تمام شده محصولات در آينده برخي شرکتها با مشکلات بسياري مواجه ميشوند.
اين کارشناس بيان ميکند: در گروه فلزات (که اين روزها فولاديها درگير خبر تنظيم شيوه نامه قيمتگذاري محصولات فولادي هستند) گزارش آبان ماه حاکي از افزايش فروش و سود آوري نسبت به آبان ماه سال قبل است. در اين گروه نمادهاي «فولاد»، «ارفع»، «ذوب» و «کاوه» گزارشهاي مثبت و قابل تاملي ارائه کردند.همچنين نماد «فملي» که افزايش قيمت جهاني مس موجب اقبال بازار به آن شده گزارش عملکرد مناسبي داشت. در گروه بانکي تکذيب شايعه افزايش نرخ سود سپردههاي بانکي و نيز احتمال لغو يا کاهش تحريمهاي بانکي توجه بسياري از سرمايهگذاران به خود جلب کرده است، از اين رو در اين گروه نيز شاهد افزايش عملکرد نسبت به مدت مشابه سال قبل هستيم. پتروشيميها نيز در وضعيت خوبي به سر ميبرند. اين گروهها که در چند ماه اخير افت قيمت قابل توجهي را تجربه کردهاند سرانجام در آبان ماه با بهبود عملکردشان گزارشهاي خوبي ارائه کردند. برادران هاشمي در ادامه عنوان ميکند: «شپنا» که افزايش سرمايه سنگين آن از محل تجديد ارزيابي همچنان تاييد نشده است به همراه «شتران»، «شبندر» و «شبريز» از جمله نمادهايي هستند که گزارش افزايش سود آوري آنها نسبت به آبان ۹۸ قابل تامل است.بررسي گروههاي سرمايهگذاري نشان ميدهد که اين گروه سود نسبتا قابل قبولي نسبت به آبان سال قبل کسب کردند که دليل اصلي آن افزايش قيمت نمادهاي پرتفويي است که از فروش بخشي از آن سود قابلتوجهي بهدست آوردند. درگزارش عملکرد اين گروهها بهعنوان نمونه «وخارزم»، «نيکي» و «صبا» سود بسياري به دست آوردند. بررسي گزارش ماهانه گروههاي صنايع غذايي و دارويي نيز که به دنبال مجوز افزايش قيمت هستند نشان ميدهد در اين گروهها نيز روند افزايشي قيمتها به عملکرد مثبت آنها در بورس منجر شده است.
رشد صنايع بنيادي
حميد ميرمعيني کارشناس بازار سرمايه نيز با بيان اينکه در آبان ماه شاهد گزارشهاي توليد و فروش مثبتي از سوي صنايع بورسي بودهايم، بيان ميکند:صنايع پتروشيمي، معدني، فولادي و بانکي در ۸ ماه سال جاري ترازي مثبت داشتهاند و به نظر ميرسد در ۴ ماه باقي مانده تا پايان سال شرايط شرکتهايي که تحت تاثير تحريمها فعاليت ميکردند نيز با تغييرات عمدهاي مواجه شود.گزارش عملکرد شرکتهاي بورسي نشان ميدهد بازار سرمايه نگراني بابت گزارش شرکتها نخواهد داشت و آنچه ميتواند مسير بازار را تغيير دهد تحولات سياسي، بينالمللي و بهبود وضعيت اقتصادي است. وي به «دنياياقتصاد» ميگويد: شواهد نشان ميدهد بازار از دوره ريزش قيمتها گذر کرده و شاهد روند رشد صنايع بنيادي خواهيم بود.
به گفته ميرمعيني، شرکتهاي صادراتمحوري که درآمدشان رابطه مستقيمي با نرخ ارز دارند عمدتا در ۶ ماه اول سال توليداتشان را با دلار ۱۷ هزارتوماني فروختهاند. با توجه به اينکه پيشبيني ميشود قيمت دلار به زير ۲۰ هزارتومان کاهش پيدا نکند، ثبات قيمت دلار در همين محدوده باعث ميشود ميزان فروش و صادرات شرکتها حتي از ۶ ماه اول سال نيز بهتر باشد، از اين رو کاهش قيمت دلار از ۳۰ هزارتومان به نرخ فعلي تهديدي براي صنايع بورسي محسوب نميشود. پيامد افت قيمت دلار در آبان ماه، سقوط شاخص به کانال يک ميليون و ۲۰۰ هزارواحد را رقم زد، به همين دليل نگراني در مورد ريزش دوباره قيمت سهام در بازار سرمايه وجود ندارد.
اين کارشناس با بيان اينکه شرکتهاي خصوصي که حاکميت شرکتي در آنها رعايت نميشود ممکن است ميزان توليد و فروش را دستکاري کنند، اظهار ميکند: اما در مجموع شرکتها و صنايع بورسي گزارشهاي جذابي ارائه کردند و به مرور با معاملات بيشتري رو به رو خواهيم بود.