وقتی از خانهدار شدن، آرزویی بیش نمیماند

اعتماد/بازار مسکن، در يک دهه اخير فراز و نشيبهاي زيادي را تجربه کرده است. البته که مهمترين تغييرات قيمتي را از سال 97 و با افزايش نرخ ارز داشته، جايي که متوسط قيمت هر مترمربع واحد مسکوني از 5 ميليون تومان در سال 97 به بيش از 30 ميليون تومان در زمستان سال 99 رسيد. اما مقايسه آمارها نشان ميدهد دهه گذشته يکي از بدترين دههها براي بازار مسکن و البته مستاجران بوده که تقريبا هر ماه با شيب قيمتي در شاخص اجارهبها روبهرو بودند. روند رشد قيمت مسکن از ابتداي دهه ۹۰ تاکنون نشان ميدهد رشد سالانه قيمت در پاييز ۹۹ در ده سال گذشته بيسابقه بوده است. اين رشد در متوسط قيمت خريد و فروش مسکن در کشور بيش از اجاره به چشم ميخورد.
رکورد تورم نقطهاي مسکن در پاييز ۹۹
آخرين دادههايي که مرکز آمار از اوضاع قيمتها در پاييز سال گذشته منتشر کرد، نشان از رشدهاي بيسابقهاي داشته است. در همين رابطه متوسط قيمت خريد و فروش يک مترمربع آپارتمان در پاييز ۹۹ معادل با ۸ ميليون و ۹۵۰ هزار تومان به ثبت رسيده است. مقايسه اين قيمت با فصل تابستان همين سال نشان ميدهد بازار مسکن با ۲۴.۷ درصد رشد فصلي مواجه شده که همشانه با رشد فصلي ثبت شده در تابستان بيشترين تورم فصلي در بازار مسکن کل کشور در دهه ۹۰ بودهاند. اما مهمترين اتفاق در بخش رشد نقطهاي بازار مسکن رخ داده است. مقايسه قيمت خريد و فروش مسکن با موقعيت مشابه خود در سال گذشته نشان از رشدي ۱۱۳.۷۲ درصد داشته است. اين رشد در تمام سالهاي دهه ۹۰ بيشترين رشد بوده است. به عبارت ديگر طبق دادههاي مرکز آمار بهطور متوسط در کل کشور قيمت خريد و فروش خانه نسبت به سال قبل حداقل دو برابر شده که بيشترين افزايش قيمت در کل اين دهه به شمار ميآيد. بررسي رشد قيمتها در هر دو زاويه نشان ميدهد رشد قيمت مسيري صعودي داشته و همچنان بر اين مسير افزوده شده است. اين در حالي است که از شتاب رشد در ماههاي اخير کمي کاسته شده است. با وجود اينکه روند رشد فصلي قيمت اجاره مسيري نوساني داشته، محور اين نوسانات اندکي صعودي بوده است. رشد قيمت اجاره مسکن در سومين فصل سال ۹۹ نسبت به فصل قبل خود معادل با ۷.۵ درصد بوده که در مقايسه با رشد بهاري اندکي تنزل پيدا کرده است.
مسکن دوباره جهش ميکند؟
اما رشد سالانه اين متغير نيز مانند خريد و فروش خانه روندي صعودي داشته و در اين فصل به بالاترين ميزان خود از ابتداي اين دهه تاکنون رسيده است. در همين رابطه رشد نقطهاي در متوسط قيمت يک متر مربع اجاره به علاوه سه درصد وديعه پرداختي مسکن در مقايسه با موقعيت مشابه خود در سال گذشته نشان ميدهد قيمت اجاره ۴۴.۸ درصد رشد داشته است. بااينکه روند اين متغير نيز صعودي بوده اما شدت افزايش آن در مقايسه با آنچه در بازار خريد و فروش ملک به ثبت رسيده کمتر بوده است. به اين معنا که افزايش قيمتها به مراتب بيشتر از افزايش به ثبت رسيده در بخش اجاره بوده است.گفتني است؛ در ارديبهشت ماه ۱۴۰۰ متوسط قيمت خريد و فروش يک مترمربع مسکن در شهر تهران ۲۸ ميليون و ۸۰۰ هزار تومان بوده که نسبت به ماه قبل و ماه مشابه سال قبل به ترتيب ۱.۸ درصد کاهش و ۶۹.۷ درصد افزايش دارد. تعداد معاملات نيز در اين ماه معادل ۳.۹ هزار فقره بود که نسبت به ماه مشابه سال قبل ۶۵.۲ درصد کاهش و در مقايسه با ماه قبل ۸۸.۱ افزايش را نشان ميدهد. شهرداري تهران در قانون بودجه سال ۱۴۰۰ خود رشد ۷۰ درصدي عوارض ساخت و ساز را در نظر گرفته است که به اين ترتيب ميانگين عوارض ساخت و ساز هر متر متربع مسکن در تهران تا يک ميليون تومان ميرسد و به اين ترتيب عوارض ساخت يک واحد ۱۰۰ متري در تهران حدود ۱۰۰ ميليون تومان ميشود! براساس برآوردهاي وزارت راه و شهرسازي و به اعتقاد کارشناسان بازار ايران سالانه به حدود يک ميليون واحد مسکوني جديد نياز دارد اما ميزان عرضه مسکن چيزي حدود يک سوم اين تقاضاست. از اين گذشته در حال حاضر هزينه ساختوساز افزايش قابل توجهي داشته است.