10 چالش بزرگ پیش روی روستاییان

اعتماد

بروزرسانی 1400/07/04 - 09:35

اعتماد/از سال 1393، روز پانزدهم مهر ماه را شورای عالی انقلاب فرهنگی به نام روز ملی روستا و عشایر نام‌گذاری کرده است. خانه توسعه روستا و عشایر در آستانه فرا رسیدن این روز، بیانیه‌ای
داده است.
در این بیانیه آمده: یکی از مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی که دارای پیام اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی هست و می‌دانیم که این نام‌گذاری به تبعیت از سایر کشورها نبوده است که جمهوری اسلامی ناگزیر به استفاده از این عنوان باشد بلکه باور نظام جمهوری اسلامی به اهمیت و جایگاه روستاییان و عشایر در:
1- تولید محصول استراتژیک و حیاتی
2- امنیت غذایی
3- حفظ فرهنگ اصیل ایرانی

4- تکریم و احترام به جامعه تولید‌کننده و زحمتکشان و تلاشگران بی‌ادعای عرصه تولید
5- حفظ و تداوم آداب و رسوم کهن ایرانی که ریشه در تاریخ و فرهنگ اصیل روستایی داشته و در نوع خود کم نظیر می‌باشد.
علی‌رغم این باورها متاسفانه به مرور زمان توجه و عنایت به بزرگداشت این روز کمتر شده است چه توسط دستگاه‌های ذی‌ربط، چه صدا و سیما و چه سایر رسانه‌های فعال کشور.
روستاییان و عشایر در حال حاضر با مشکلات عدیده‌ای مواجه هستند از قبیل:
1- نداشتن مسکن مقاوم و تداوم مشکل نداشتن سند ثبتی برای املاک مسکونی و غیرمسکونی
2- نداشتن درآمد کافی از کشت و زرع جهت تامین هزینه زندگی خود
3- عدم وجود سیستم صحیح و سریع برای رساندن تولیدات و محصولات‌شان به بازار مصرف
4- عدم وجود برنامه حمایتی مشخص در کشور برای جبران خسارت ناشی از خشکسالی و سایر حوادث طبیعی که موجب آسیب‌های جدی در سطح تولید و کاهش سطح زیر کشت و حتی اتلاف دام آنها گردیده و باعث ضررهای فراوان به آنها می‌شود. اتلاف احشام، کاهش حجم تولید، کاهش چشمگیر درآمد روستاییان، افزایش حجم مهاجرت به شهرها و کوچک شدن شدن سفره آنها از مصادیق عوارض خشکسالی و سایر حوادث غیر مترقبه می‌باشد.
5- شرایط نامساعد راه‌های ارتباطی روستا به شهرها که روساییان را از داشتن راه استاندارد محروم ساخته است.
6- وضعیت بازنشستگی و شرایط نگران‌کننده است.
7- از عدالت آموزشی، درمانی، رفاهی محرومند و فاصله زیادی با شهرنشینان در این
موضاعات دارند.
8- فاصله درآمدشان با شهرنشینان زیاد است به گونه‌ای که متوسط درآمد یک خانوار روستایی کمتر از نصف درآمد یک خانوار شهری است و این در حالی است که روستایی و عشایری تولید‌کننده است و شهری عمدتا مصرف‌کننده.
9- روستاییان و عشایر از داشتن شبکه ارتباطی صحیح، اینترنت و حتی در برخی مناطق از سیمای جمهوری اسلامی محرومند.
10- از تسهیلات اداری و مالی کمترین بهره را دارند چراکه بیش از 60درصد زمین‌های زراعی آنان فاقد سند رسمی مالکیت می‌باشد.
برای غلبه بر مشکلات روستاییان و عشایر که اجمالا ذکر شد پیشنهاداتی به شرح ذیل بیان می‌گردد:
1- مطالعه و بررسی علمی پیرامون استعدادها، ظرفیت‌ها و مزیت‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی روستاها، تهیه و اجرای طرح توسعه جامع روستاها با تاکید بر: استفاده بهینه از امکانات و نهاده‌ها، ارایه خدمات متناسب با آنچه که برای شهرنشینان ارایه می‌شود و فراهم کردن زمینه کسب درآمد مناسب و پایدار برای زندگی مطلوب روستایی.
2- افزایش و گسترش نواحی تخصصی کشاورزی، صنعتی، صنایع دستی و معدنی.
3- تقویت دهیاری‌ها و شوراهای اسلامی روستا با اختیارات کافی به منظور تسهیل امور اداری روستاییان و کاهش مشکلات ناشی از فرآیند پیچیده اداری حاکم بر دستگاه‌های اجرایی و نهادها.
4- حل مشکل دیرینه فقدان نقدینگی روستاییان و عشایر از طریق ارایه تسهیلات کم بهره (4درصد) و برای ساکنین مناطق مرزی و محروم بدون بهره.
5- توسعه صنعت بیمه در مناطق روستایی و عشایر با رویکرد:
1- یکسان‌سازی شرایط و خدمات بیمه‌ای روستاییان و عشایر با کارگران واحدهای صنعتی مستقر در شهرها.
2- ایجاد شرایط تشویقی و انجام اقدامات تبلیغی و آگاهی‌بخشی به منظور گسترش بیمه محصولات کشاورزی، باغی و دام و طیور.
3- فراگیر شدن خدمات صندوق تامین اجتماعی برای روستاییان و عشایر.
6- روستاییان ناخواسته از مضرات ناشی از بهره‌برداری معادن آسیب می‌بینند. عدالت‌پیشگی دولت حکم می‌کند که از منافع آن نیز برخوردار باشند. لذا پیشنهاد
می‌شود:
1- معادن بزرگ که عموما دولت و نهادها بهره‌بردار هستند مکلف شوند به روستاهای پیرامونی معدن و روستاهای مسیر حمل و نقل (مواد اولیه و محصول) مستمرا خدماتی که استاندار استان مربوطه مطابق دستورالعمل ابلاغی وزارت کشور (به منظور ایجاد هماهنگی سراسر کشور) تعیین می‌کنند ارایه دهند.
2- معادن کوچک که اشخاص حقیقی و حقوقی بهره‌بردار هستند با اقدامات تشویقی وزارت صمت 10درصدی از سود را در اختیار شورای اسلامی بخش مربوطه قرار دهند تا نسبت به جمعیت روستاهای پیرامونی بین شورای اسلامی روستاهای مشمول تقسیم و توسط آنها هزینه خدمات عمومی و عمرانی
روستا شود.
3- معادنی که پس از این واگذار می‌شوند در شرایط واگذاری منظور شود که درصورت موافقت بهره‌بردار، روستا‌های پیرامونی به عنوان عضو حقوقی سهامدار معدن شده و از سود آن بهره‌مند شوند، در غیر این‌ صورت شرایط بند 2 اعمال شود.
7-‌ اعطای بورس تحصیلی به دانش‌آموزان مستعد روستایی و عشایری از ششم ابتدایی تا دکترا.
8- در حوزه روستایی و عشایری به منظور ارتقای بهره‌وری منابع و استفاده بهینه از نهاده‌های تولید، آب، خاک، نوع محصول، کیفیت محصول و نظایر آن علاوه بر تجربیات سنتی ذی‌قیمت به فنون و مهارت‌های جدید مبتنی بر علم و فناوری نیاز هست که از طریق دوره‌های آموزشی فنی حرفه‌ای، دانش و مهارت روستاییان
و عشایر ارتقا یابد.
9- گسترش اینترنت و شبکه‌های صدا و سیما در همه مناطق.
10- تعریض و اصلاح راه‌ها و جاده‌های مواصلاتی روستاها.
11- توسعه هر چه بهتر و کامل‌تر نظام آموزشی، درمانی و رفاهی و خدماتی به روستاییان و عشایر.
12- صدور دستور اقدام عاجل برای ارایه سند ثبتی املاک مسکونی و غیرمسکونی روستاییان و عشایر.