ناقوسی که با مرگ هر هنرمند به صدا درمیآید!
خبرآنلاين/ موسيقي نواحي همواره از سرمايههاي بزرگ فرهنگي کشور محسوب شده است؛ هنري که نشان از جايگاه والاي موسيقي در تاريخ ايران زمين دارد. در هر منطقه افرادي، سرآمدان شاخه اي از موسيقي نواحي هستند که هنر خود را سينه به سينه از گذشتگان فرا گرفته و به آيندگان منتقل مي کنند. اما اين چرخه گاه به درستي عمل نمي کند؛ چراکه در سالهاي اخير درگذشت برخي از اين هنرمندان، به منزله پاياني بر پيشينه غني شاخه اي از موسيقي نواحي بوده است که جايگزيني براي آن به ميراث نمانده است.
درباره وضعيت نابه سامان معيشتي هنرمندان نواحي بارها در رسانه ها صحبت شده است. وضعيتي نگران کننده که گاه با وعدهاي از طرف مسئولان، اميد به بهبود آن مي رود ولي در عمل جاي خالي اقدام هاي موثر هنوز حس مي شود و اين روزها کرونا هم شرايط را برايشان نامطلوب تر از گذشته کرده است.
اين ويروس منحوس که ماه هاست در جهان تاخت و تاز مي کند، علاوه بر اينکه امرار معاش بسياري از هنرمندان موسيقي نواحي را سخت و مختل کرده، جان عدهاي از آنها را هم گرفته است؛ ضمن اينکه در ماه هاي اخير تعداد بسياري از هنرمندان موسيقي نواحي که در سنين بالا هم هستند به انحاي مختلف از دنيا رفتهاند.
در اين گزارش مروري داشتيم بر اسامي هنرمندان موسيقي نواحي که در اين مدت دار فاني را وداع گفتهاند.
خنياگري به نام رحمان گواهي
رحمان گواهي از خنياگران شناخته شده منطقه شيروان استان خراسان شمالي ۱۸ آبان ماه در سن ۵۳ سالگي بر اثر ابتلاء به کرونا درگذشت.
اين هنرمند از دوتارنوازان منطقه خراسان شمالي است که در سالهاي اخير در جشنوارههاي مختلف مرتبط با موسيقي اقوام ايران حضور داشت و چندي پيش نيز در جريان برگزاري نهمين جشنواره ملي موسيقي نواحي ايران مورد تجليل و قدرداني قرار گرفت.
زنده ياد رحمان گواهي از جمله هنرمنداني بود که از او به عنوان يکي از هنرمندان نسل مياني موسيقي نواحي منطقه خراسان شمالي ياد ميکردند که به واسطه اجراي آثار گذشتگان و استادان خود در اين حوزه، ميان مخاطبان اين گونه موسيقايي معرفي شده بود.
«آمان داي»؛ دوله نوازي ماهر
امان الله طاهري معروف به «آمان داي»؛ از هنرمندان پيشکسوت موسيقي نواحي سنقر و کليايي بود که ۱۷ آبان ماه در کرمانشاه و در سن ۸۵ سالگي به دليل کهولت سن و بيماري دارفاني را وداع گفت.
اين هنرمند پيشکسوت از سن ۱۲ سالگي با ساز «دوزله» با شاگردي نزد مرحوم مراد طاوسي سنقري آشنا شد و بيش از ۷۵ سال در اين عرصه به خلق آثار هنري پرداخت.
اصغر ابراهيمنژاد؛ نوازنده دوتار مازندران
اصغر ابراهيمنژاد از نوازندگان شناخته شده دوتار مازندران بامداد ۱۷ مهر ماه در ۱۰۰ سالگي دار فاني را وداع گفت.
اصغر ابراهيم نژاد از نوازندگان دوتار يا به اصطلاح «دوتاري» منطقه بهشهر استان مازندران بود که به گفته بسياري از دوستان و آشنايش سني بالاي ۱۰۰ سال داشت و در مدت حيات خود همواره جزو بهترين و شناختهشدهترين هنرمندان دوتارنواز منطقه بود که دستي هم بر خوانندگي داشت.
او اگر چه در سالهاي پاياني عمرش به دليل ضعف در شنوايي نميتوانست ساز خود را کوک کند اما پيش از اين همواره از جمله نوازندگان مطرحي بوده که قدرت بسيار خارقالعادهاي در حافظه شعري و آوازي داشت.
رحيم خيوهلي؛ بخشي ترکمن
رحيم خيوه لي از استادان هنر بخشي گري ترکمنهاي ايران سوم مهر ماه بر اثر سکته قلبي دار فاني را وداع گفت. اين هنرمند موسيقي سنتي ترکمني از چهره هاي مطرح خوانندگي و نوازندگي دوتار و شادي بخش محافل عمومي و جشنهاي محلي در منطقه ترکمن صحرا بود.
دلدار رسولزاده؛ هنرمند پيشکسوت خراسان
دلدار رسولزاده يکي از هنرمندان پيشکسوت موسيقي مقامي منطقه خراسان در سن ۷۶ سالگي در ۲۱ شهريور دار فاني را وداع گفت. اين هنرمند موسيقي مقامي خراسان علاوه بر نوازندگي دوتار به خوانندگي هم اشتغال داشت.
دلدار رسول زاده، متولد روستاي پيروحش در ۹۰ کيلومتري شمال شرق شهرستان تربت جام و ۳۰ کيلومتري شمال شهر مرزي صالح آباد بود. شغل اصلي او کشاورزي بود و به همين دليل کمتر در مجامع شهري به ارائه هنر ميپرداخت اما در صورت حضور در جمعي، همگان مسحور هنر وي ميشدند.
آخرين بازمانده نسل نوازندگان بخشي شمال خراسان
سهراب محمدي يکي از هنرمندان پيشکسوت و شناخته شده موسيقي و از بازماندگان بخشيهاي کرمانج خراسان شمالي ۲۲ مرداد ماه امسال دار فاني را وداع گفت.
او که زاده سال ۱۳۱۷ بود، از سنين کودکي در کنار پدر با فنون آوازي و دوتار نوازي آشنا شده بود و به ويژه در حماسهخواني و منظومهخوانيهاي کرمانجي سرآمد روزگار شد. نزديک به چهل ترانه انقلابي در زمان انقلاب و جنگ تحميلي از جمله آثار توليدي اين هنرمند بود. محمدي مدرک درجه يک هنري معادل دکتراي نوازندگي و خوانندگي را نيز دريافت کرده بود.
مردي که سازش به وسعت کل فرانسه ارزش داشت!
رسولبخش زنگشاهي، هنرمند چيره دست سيستان و بلوچستان که در قيچک نوازي يد طولايي داشت، در سن ۷۹ سالگي سوم مرداد ماه ۹۹ دار فاني را وداع گفت.
استاد زنگي شاهي در اختتاميه جشنواره موسيقي فجر سال ۹۶ به عنوان چهره برتر قيچک ايران شناخته و از او تجليل شد. او در سال ۱۳۲۰ در بخش «آشار» از توابع شهرستان «مهرستان» متولد شد و از همان زمان کودکي در جوار پدر و پدربزرگ خود هنر نواختن ساز و قيچک را آموخت و در ۱۴ سالگي رسماً در مجالس مختلف کار نوازندگي را آغاز کرد و در سال ۱۳۸۲ مفتخر به کسب مدرک دکتري افتخاري نواختن ساز و قيچک از کشور انگلستان شد.
عيسي رستميافين؛ مردي که براي کرونا خواند و با آن رفت
عيسي رستميافين ـ هنرمند پيشکسوت موسيقي مقامي خراسان جنوبي ـ اول مرداد ماه امسال بر اثر ابتلا به بيماري کرونا در شهر قاين دار فاني را وداع گفت.
عيسي رستمي متولد سال ۱۳۴۷ دهستان افين، بخش زهان شهرستان زيرکوه بود. او به سبب علاقه به موسيقي محلي از دوران نوجواني آواز محلي را دنبال ميکرد و از سال ۱۳۷۸ به صورت تجربي دوتار نوازي را آغاز کرد. سپس در سال ۱۳۸۲ از محضر استاد عزيز تنها و استاد ذوالفقار عسکريان بهره برد. وي ضمن نوازندگي دوتار به جهت علاقه به خوانندگي محلي از دوران نوجواني و جواني در اين زمينه نيز فعاليت داشت.
سيدحسن خان بيگي از آخرين بازماندگان نسل طلايي موسيقي مقامي لکي
سيد حسن خان بيگي نوازنده شناخته شده تنبور و از آخرين بازماندگان نسل طلايي موسيقي مقامي لکي شامگاه ۲۹ ارديبهشت ماه در شهرستان دلفان دار فاني را وداع گفت.
سيدحسن خان بيگي نوازنده مقامي تنبور لکي دلفان، متولد ۱۳۱۳ در آبادي «گلام بحري» دلفان از توابع استان لرستان بود. سيد حسن را ميتوان از آخرين بازماندگان نسل طلايي تنبور مقامي لکي دلفان و طرحان ناميد که پيش از او استاداني مانند امامقلي امامي، نجفعلي ميرزايي، سيد همتالله حسيني در چند دهه گذشته فعال بوده اند.
سيد حسن استاد ثابتي نداشته اما مقامهاي مربوط به ياري دلفان که در آن استادي چيره دست بود را از پدرش فرا گرفت و بسياري ديگر از مقامهاي مانند پاوه موري، سحري، ماله ژيري، چوپي را در دوران جواني از نوازندگان کهنسال آن دوران فرا گرفته بود.
موسي الرضا ولي نژاد؛ خواننده و نوازنده دوتار شمال خراسان
موسي الرضا ولي نژاد از خوانندگان و نوازندگان دوتار شمال خراسان پانزدهم فروردين بر اثر ايست قلبي دارفاني را وداع گفت.
اين هنرمند در سالهاي پاياني عمر فعاليتهاي متعددي در عرصه موسيقي داشت که از آن جمله ميتوان به حضور در چندين جشنواره موسيقي کشور و سرپرستي گروه موسيقي «جولان» اشاره کرد.