تسنيم/ بلومبرگ با اشاره به برآورده نشدن انتظارات ايران از برجام و حضور گسترده چين در اقتصاد ايران در غياب اروپايي ها نوشت: يک «حس فريب خوردن» از غرب به آهستگي در حال پيدا شدن در ميان ايراني هاست.
در ميان زمين هاي باتلاقي پر از مار در مناطق مرزي ايران با عراق، اتاق کنترل رصد کننده فعاليت ها در ميدان نفتي آزادگان شمالي تماما توسط تکنسين هاي چيني اداره مي شود. در مرکز تهران، صدها چيني در دفتر شرکت هواوي در تهران کار مي کنند. در حال حاضر تعداد زيادي چيني در ايران حضور دارند، به نحوي که به گفته برخي ناظران، تعداد آنها از تعداد اتباع همه کشورهاي ديگر در ايران بيشتر است.
يک دهه تحريم هاي غرب با هدف متوقف کردن برنامه هسته اي ايران، موجب شده تا چين به مهمترين سرمايه گذار و شريک تجاري حاضر در بازار ايران تبديل شود. اکنون که اين محدوديت ها به صورت رسمي برداشته شده، دولت عملگراي ايران تلاش دارد وابستگي اش به چين را کاهش دهد.
منصور معظمي، که قبلا معاون وزير نفت ايران بوده و اکنون رياست سازمان توسعه و نوسازي صنايع ايران را بر عهده دارد در اين باره گفت: «چين به اندازه کافي در ايران سرمايه گذاري کرده است...ما فرصت ها و شانس هايي را براي ديگران فراهم خواهيم کرد.»
بسياري در آمريکا از جمله دونالد ترامپ، کانديداي جمهوري خواهان، ايران را برنده بزرگ توافق هسته اي سال گذشته ترسيم مي کنند، زيرا بعد از تحريم ها شرکت هاي اروپايي به سمت بازار دست نخورده و جذاب اين کشور هجوم برده اند. اما در تهران، دولت به دليل ناتواني در مقابله با دشمني هاي همچنان پابرجاي غرب هدف حملات منتقدان قرار گرفته است.
سرمايه گذاران غربي بازگشتي کند به بازار ايران داشته اند و اين موجب شده تا ايران بار ديگر به دامان چيني ها برگردد. اين وضعيت به ويژه در بخش انرژي صادق بوده جايي که فشار براي افزايش توليد نفت بالا بوده است. در ساير بخش ها، بانک هاي غربي به دليل نگراني از تحريم هاي پابرجاي دولت آمريکا از همکاري با ايران امتناع مي ورزند و اين بدان معناست که شرکت هاي غربي نمي توانند براي پروژه هاي خود در ايران تامين مالي فراهم کنند.
مقاماتي از جمله معظمي در حال نااميد شدن هستند. شرکت دولتي تحت مديريت وي مي خواهد تا پايان سال آينده ميلادي، 10 ميليارد دلار براي پروژه هاي کشتي سازي و پتروشيمي سرمايه گذاري جذب نمايد. معظمي گفت: «ما به سرمايه گذاري نياز داريم. آنچه ما انتظار داشتيم هنوز محقق نشده است و اين مشکلي است که انتظار داريم آمريکايي ها آن را حل کنند.» مشخص نيست که آيا دستورالعمل هاي جديد دولت آمريکا در زمينه تحريم ها که روز 7 اکتبر منتشر شد، وضعيت را تغيير خواهد داد يا نه.
به گفته لي گوفو، تحليلگر انستيتوي مطالعات بين المللي وزارت امور خارجه چين، يک «حس فريب خوردن» از غرب به آهستگي در حال پيدا شدن در ميان ايراني هاست. «چين مي داند که ايراني ها در واقع گزينه هايي براي يک معاملات خيلي خوب ندارند.»
تحريم ها فرصتي مغتنم براي چيني ها بود، زيرا کشورهاي ديگر شرکت هايشان را مجبور کردند تا از ايران خارج شوند. چين که در دوران قبل از تحريم ها به اندازه نصف اروپا با ايران مبادلات تجاري داشت، تا سال 2014 مبادلات تجاري خود را به 5 برابر مبادلات اروپا با ايران رسانده است.
به گفته مجيدرضا حريري، معاون اتاق بازرگاني ايران و چين، از بخش نفت گرفته تا بخش خودروسازي و مخابرات، شرکت هاي چيني وارد بازار ايران شده اند و اولين قراردادهاي بين المللي مهم خود را با ايراني ها منعقد نموده اند. براي مثال، اوپراتور موبايل هواوي تکنولوژيز در حال ايجاد ارتباطات زيرساختي در ايران است، کاري که اگر چيني ها انجام نمي دادند، زيمنس آلمان بايد انجامش مي داد.
با کانال تلگرامي «آخرين خبر» همراه شويد