باشگاه خبرنگاران گزارش می دهد: "دوئل سرنوشت‌ساز ژنو"/ در این سه روز چه گذشت؟

باشگاه خبرنگاران / سه روز پرجنجال در ژنو به پايان رسيد. در اين سه روز چه گذشت؟ گمانه‌زني‌هاي گذشته چقدر با آنچه که رخ داد همخواني داشت؟... *** بالاخره توافقنامه آري يا خير؟! تيم مذاکره‌کننده هسته‌اي جمهوري اسلامي ايران، روز چهارشنبه 6 نوامبر 2013 با هدف ديدار و گفتگو با اعضاي گروه 5+1 تهران را به مقصد ژنو پايتخت سوئيس ترک کرد. اين تاريخ، حدود سه هفته قبل طي نشست قبلي تعيين شده بود: "دکتر محمدجواد ظريف" وزير امور خارجه کشورمان و "کاترين اشتون" مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا، ابتدا 5 مهر ماه در حاشيه شصت و هشتمين نشست مجمع عمومي سازمان ملل در نيويورک به توافق رسيدند که مذاکرات ايران و 1+5 براي اولين بار در سطح وزراي امور خارجه، 27 سپتامبر در نيويورک و 15 اکتبر در ژنو سوئيس برگزار شود. آخرين دور رسيدگي به اين پرونده 7، 8 و 9 نوامبر 2013 (16، 17 و 18 آبان) در ژنو بود و ديشب بدون دستيابي به نتيجه‌اي رسمي موقتاً به کار خود پايان داد. تيم پنج نفره مذاکره‌کننده ايراني شامل "محمدجواد ظريف" وزير امور خارجه کشورمان، "سيد عباس عراقچي" معاون حقوقي و بين‌الملل وزير خارجه، "مجيد تخت روانچي" معاون اروپا و آمريکا، "حميد بعيدي‌نژاد" مديرکل امور اقتصادي و تخصصي بين‌المللي وزارت خارجه، "داود محمدنيا" مشاور حقوقي وزير امور خارجه و "محمد اميري" از سازمان انرژي اتمي بودند. در مقابل مذاکره‌کنندگان کشورهاي آمريکا، آلمان، روسيه، چين، فرانسه و انگلستان به ترتيب عبارت بودند از: "وندي شرمن" (Wendy Sherman) معاون وزير خارجه آمريکا، "هانس ديتر‌لوکاس" (Hans-Dieter Lucas) مدير کل اداره سياست خارجي آلمان در اتحاديه اروپا، "سرگئي ريابکوف" (Sergei Ryabkov) معاون وزير امور خارجه روسيه، "پنگ سن" (Pang Sin) مدير کل گروه کنترل تسليحات وزارت امور خارجه چين، "جکس آديبرت" مدير کل امور سياسي و امنيتي وزارت امور خارجه فرانسه و "سيمون گس" (Simon Gass) مديرکل سياسي وزارت امور خارجه انگليس. رياست اين طرف را "کاترين اشتون" (Catherine Ashton) مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا و "هلگا اشميد" (Helga Schmid) معاون وي بر عهده داشتند. *** اهميت مضاعف اخبار پشت درهاي بسته اين دور از مذاکرات ژنو به اندازه‌اي اهميت داشت که تدابير امنيتي نسبت به نشست گذشته به طرز چشمگيري افزايش يافته بود. مهم‌تر اينکه نسبت به حضور خبرنگاران و نمايندگان رسانه‌اي در ساختمان مقرّ سازمان ملل متحد نيز جلوگيري محدودتري اعمال شد و همين مسئله باعث گرديد که سايت‌ها و خبرگزاري‌ها مجبور باشند در اين سه روز، تنها به داده‌هاي مطبوعاتي که توسط مقامات کشورمان و 5+1 در نشست‌هاي خبري منتقل مي‌شد اکتفا کنند. *** پنجشنبه 7 نوامبر 2013 (16 آبان) ساعت 8 صبح به وقت ژنو (10:30 به وقت تهران) دکتر ظريف و کاترين اشتون بر سر ميز صبحانه ديدار کردند. مذاکرات ايران و گروه 1+5 نيز ساعت 11 صبح به وقت ژنو (13:30 به وقت تهران) آغاز شد. طبق اطلاعات و گزارشاتي که هيئت ايراني به طرق مختلف از اين جلسه در اختيار رسانه‌ها گذاشتند، علّت دشوار بودن مذاکرات اين دوره، اين بود که طرفين اکنون به مرحله ورود به جزئيات رسيده‌اند و اين مرحله، هميشه نسبت به مراحل ديگر سخت‌تر و دقيق‌تر است. پس از جلسه ظهرهنگام، "مايکل مان" سخنگوي اشتون در جمع خبرنگاران حضور يافت و ضمن ابراز خوش‌بيني در مورد ادامه مذاکرات، روند مباحث با طرف ايراني را اميدوارکننده توصيف کرد: «مذاکرات پيچيده بود و ما وارد مرحله جديدي شده‌ايم. من فکر نمي‌کنم کسي انتظار نتايج فوري از روند مذاکرات داشته باشد. اما قطعاً اميدواريم که مي‌توانيم به پيشرفت‌هاي قابل ملاحظه‌اي در اين هفته دست پيدا کنيم.» دکتر عراقچي نيز اعلام نمود که گروه ۱+۵ کليات و چهارچوب طرح پيشنهادي جمهوري اسلامي ايران را پذيرفته‌اند. عصر روز پنجشنبه مذاکرات ايران با 3 کشور اروپايي، روسيه، آمريکا و چين، هر يک به صورت جداگانه از ساختار 1+5 در ژنو تشکيل شد. در پايان روز پنجشنبه، امکان صدور بيانيه مشترک در پايان مذاکرات بسيار قوت يافته بود. *** جمعه 8 نوامبر 2013 (17 آبان) ادامه مذاکرات ساعت 9:30 صبح به وقت ژنو (12:00 به وقت تهران) برگزار شد. در اين روز، سران متعددي در ساعات مختلف روز رهسپار ژنو شدند. "جان کري" صبح جمعه به دعوت اشتون، "لوران فابيوس" وزير امور خارجه فرانسه ظهر، "گيدو وستروله" وزير خارجه آلمان بعدازظهر و بالاخره "ويليام هيگ" وزير امور خارجه انگليس عصرگاه هرچند ديرهنگام اما به قافله ژنو پيوستند. "مايکل مان" پس از اتمام نشست در گفتگو با رسانه‌ها گفت: «پيش‌بيني درباره زمان رسيدن به توافق بسيار سخت است و من در مورد زمان رسيدن به توافق با ايران چيزي نمي‌گويم اما اميدوارم که بتوانيم به پيشرفت‌ها ادامه دهيم.» در بعدازظهر روز جمعه ديدار دوجانبه‌اي با هدف جمع‌بندي مجموع بسته مذاکرات، ميان دکتر ظريف و اشتون برگزار شد که "مايکل مان" آن را مثبت دانست. اصلي‌ترين ديدار روز جمعه و شايد محور مذاکرات، سه‌جانبه "ظريف-اشتون-کري" در ساعت 18:30 به وقت ژنو (21 به وقت تهران) بود. اين ديدار سخت و فشرده پس از سه ساعت به طور موقّت جهت استراحت متوقف شد و دوباره ادامه يافت. تنها خبري که از اين مذاکرات مهم به بيرون راه يافت اين بود که "مايکل مان" آن را مثبت دانست و عراقچي نيز اعلام کرد: «مقداري پيشرفت حاصل شده و مذاکرات خوب بود.» بر خلاف پيش‌بيني‌هاي قبلي، طرفين در مصاحبه‌هايشان از ادامه مذاکرات در روز شنبه خبر دادند و اين خبر، اميدواري براي رسيدن به توافق را ميان ناظران و رصدکنندگان بين‌المللي افزايش داد. *** شنبه 9 نوامبر 2013 (18 آبان) هم مانند روز اول، داراي صبحانه کاري بين دکتر ظريف و کاترين اشتون بود، اما اين بار با محوريت "تنظيم توافقنامه". مذاکرات ژنو ساعت 8:30 به وقت محلي و 11:00 صبح به وقت تهران ادامه يافت. با حسّاس شدن انتهاي مذاکرات سه روزه، اهميت صحبت‌ها اوج گرفت و تيم‌هاي مذاکره‌کننده در فواصل زماني گوناگون به رايزني با پايتخت‌هاي خود پرداختند. حتي ديروز شنبه هم از ورود ديرهنگام عده‌اي از سياستمداران خالي نبود: "سرگئي لاوروف" وزير خارجه روسيه بعدازظهر شنبه و معاون وزير امور خارجه چين هم غروب شنبه وارد ژنو، شهر مذاکرات هسته‌اي بين ايران و کشورهاي ۱+۵ شد. ظهر شنبه ساعت 15:30 به وقت تهران، مذاکره سه‌جانبه ميان اتحاديه اروپا و وزاري خارجه ايران و آمريکا، همچنين پس از آن نشست چهارجانبه ظريف، اشتون و وزراي خارجه آلمان و انگليس برگزار شد؛ آلمان و انگليس از روند کلي گفتگوها در اين ملاقات چهارجانبه اعلام حمايت کردند. سپس بار ديگر نشست سه جانبه و نفس‌گير دکتر ظريف، اشتون و کري عصر شنبه ادامه يافت. در اين ميان، وزير امور خارجه فرانسه که تازه روز قبل به مذاکرات پيوسته بود، در طول مباحث، نسبت به مقامات ساير کشورهاي 5+1 همواره مواضعي ضدّ ايراني از خود نشان داد و در مصاحبه‌اي مدعي شد ايران بايد در طول مذاکرات، راکتور آب سنگين اراک را متوقف کند. همچنين متن پيش‌نويسي که مورد توافق گروه ۱+۵ قرار گرفته بود و مخصوصاً در جلسه سه‌جانبه بين ظريف، اشتون و کري پيشرفت قابل ملاحظه‌اي بوجود آورده بود؛ در حرکتي غيرمتعارف مورد قبول فرانسوي‌ها قرار نگرفت! *** ديدارهاي حاشيه‌اي هيئت ايراني: فشرده اما مهم 1) دکتر ظريف، سه‌شنبه شب با "لوران فابيوس" همتاي فرانسوي خود ديدار و گفتگو کرد و علي رغم مواضع نسبتاً تند وزير خارجه فرانسه، اين ملاقات را مفيد ارزيابي نمود. 2) دکتر ظريف و "ايرينا بوکوآ" مديرکل يونسکو روز چهارشنبه طي ملاقاتي در پاريس زمينه‌هاي تقويت و افزايش همکاري‌هاي في‌مابين را بررسي کردند. 3) دکتر ظريف صبح روز پنجشنبه و پيش از آغاز نشست، با "اخضر ابراهيمي" نماينده ويژه دبيرکل سازمان ملل متحد در امور سوريه ديدار و آخرين تحولات سوريه را با استقبال از راه‌حل واقع‌بينانه و سياسي مورد بحث و تبادل نظر قرار داد. 4) دکتر ظريف پنجشنبه شب با رئيس کميته صليب سرخ جهاني ديدار و گفتگو کرد. همکاري‌هاي ايران با صليب سرخ جهاني در حوزه‌هاي مختلف به ويژه در زمينه کمک‌هاي بشردوستانه و اقدامات صليب سرخ جهاني در سوريه، از مهم‌ترين موضوعات طرح شده در اين ديدار بود. 5) دکتر عراقچي صبح روز جمعه با "مياگاوا" مديرکل خاورميانه وزارت امور خارجه ژاپن ديدار و گفتگو کرد. 6) دکتر ظريف عصر جمعه با "کوفي عنان"، دبير کل سابق سازمان ملل، "سرگئي ريابکوف" معاون وزير امور خارجه روسيه و معاون وزير خارجه چين ديدار کردند. اهميت و فشردگي ديدارها و تعاملات چندجانبه اين سه روز به حدي بود که دکتر ظريف مجبور شدند روز پنجشنبه سفر حتي چندساعته خود به رم ايتاليا را که براي چند ساعت در خبرها پيچيده بود، لغو کنند. *** ايران در آستانه مُهر پايان بر "پرونده صلح‌آميز هسته‌اي" جمهوري اسلامي ايران بارها ضمن رد اتهامات نظامي بي‌اساس، اعلام کرده برنامه هسته‌اي‌اش صرفاً جهت رفع نياز به انرژي و ديگر نيازهاي صلح‌آميز است. از سوي ديگر خواسته اصلي 1+5 که نهايت شادماني آن‌ها خواهد بود، تعليق غني سازي در ايران، کاهش ذخاير اورانيوم و همچنين کاهش ظرفيت توليد اين مواد در آينده در اين کشور است اما طرف ايراني تقريباً جهانيان را مطمئن کرده که هرگز درباره حق غني‌سازي اورانيوم بحث نخواهد کرد. طرح پيشنهادي ايران که تنظيم و به کشورهاي 1+5 ارائه شد، طرح جامع و کاملي بود، طرح ايران در برگيرنده حقوق کامل هسته‌اي کشورمان کوشيده تا حذف "مذاکره براي مذاکره" و در عوض ساختار "مذاکره براي نتيجه" شکل گيرد. هيئت ايراني ثابت کردراهبرد فشار و مذاکره تحت تأثير "فضاسازي‌هاي مسموم" که پيش از اين از سوي غرب به نمايش گذاشته شده بود و مفسران غربي و تحليلگران از آن به عنوان راهبرد بي‌نتيجه ياد کرده بودند، بي‌نتيجه است. *** آمريکا چطور در "آزمون ژنو" حاضر شد؟ "يکي به نعل و يکي به ميخ زدن" سياست آمريکا در قبال ايران، مخصوصاً در يک ماه اخير تشديد شده و طي رخدادهاي چند روز ژنو نيز ادامه يافت. گويي دولت آمريکا تحت فشار هر گروه يا جرياني، هنوز مردّد است که پيام روشني به ايران ارسال کند يا خير؟ خوش‌بينانه‌ترين حالتي که از دولت "اوباما" انتظار مي‌رود، تغيير استراتژي اين کشور و انصراف واشنگتن از پيش‌شرط‌هاي غيرقانوني (تعليق غني سازي) است. عده‌اي از کارشناسان، پيوستن ناگهاني "کري" به گروه مذاکره‌کنندگان ژنو را دال بر احتمال زياد حصول توافق مي‌دانستند. اما چنانچه رهبر معظم انقلاب در سخنراني اخير خود نيز بدان اشاره کردند، نسبت به اين نتيجه مثبت و حسن‌نيت سران آمريکايي خوش‌بيني چنداني وجود ندارد. شواهد و موضع‌گيري‌ها گاهي پذيرش غني‌سازي اورانيوم 5% از سوي آمريکا را نشان مي‌دهد و در مواقعي ديگر با چرخش 180 درجه‌اي با جديت تمام، سخن از گزينه نظامي به ميان مي‌آيد! "پاول پيلار" (Paul Pillar) يکي از مقامات سابق سيا روز جمعه با انتقاد از رويکرد آمريکا، اعمال تحريم‌هاي يک‌جانبه عليه ايران را رويکردي ناصحيح دانست و گفت: «به نظر نمي‌رسد افزايش تحريم‌هاي جديد علاوه بر تحريم‌هاي اعمال شده کنوني، راهي درست براي رسيدن به توافق باشد... آنچه باعث عدم موفقيت مذاکرات هسته‌اي مي‌شود رويکرد چند سال اخير آمريکا نسبت به ايران است که نه تنها رهبر ايران، بلکه ديگر مسئولان ايران را نسبت به آمريکا بدبين کرده است.» در اين سه روز پرماجرا، تحرکات برخي اعضاي کنگره يا ديگر مقامات آمريکايي از فرسنگ‌ها دورتر تعجب‌برانگيز بود، از جمله اينکه در مهم‌ترين آن‌ها "اوباما" پيام داد: «گام اول براي توافق، يعني توقف هر گونه پيشرفت در برنامه هسته‌اي آن‌ها (ايران) و کاهش محدود تحريم‌ها؛ البته ساختار تحريم‌ها حفظ خواهد شد... اگر ايران در پيروي از تعهدات خود کوتاهي کند، تحريم‌ها تشديد خواهد شد.» سؤال اينجاست که اگر "اوباما" هنوز مي‌خواهد بر سر پيشرفت هسته‌اي ايران جنجال کند و تازه اين توقف کامل را گام اوّل مي‌داند، پس گام‌هاي بعدي از نظر وي چه خواهند بود؟! "باب کورکر" (bob corker) سناتور جمهوري‌خواه آمريکا، با بي‌خبري از فضاي مثبت حاکم بر مذاکرات ادعا کرد از تصويب قانون جديدش براي جلوگيري از لغو تحريم‌ها عليه ايران چشم‌پوشي نخواهد کرد مگر اينکه در رفتار ايران تغييرات قابل توجهي مشاهده کند، به طور مثال ايران غني‌سازي را متوقف کند يا پروژه دفاع موشکي‌اش را فراموش کند! ديگر مقام ارشد آمريکايي که خواست نامش فاش نشود، در نخستين روز مذاکرات، سعي کرد توپ را در زمين ايران بفرستد: «ما منتظر نخستين گام ايران هستيم، گام نخست يعني اينکه متقاعد شويم ايران دست از پيشرفت فعاليت‌هاي هسته‌اي خود بردارد. آمريکا قصد ندارد به ساختار و بدنه کلي تحريم‌ها در مرحله اول دست بزند.» آمريکايي‌ها از سوي ديگر بارها مدعي شده‌اند که تغيير لحن ايران پس از انتخابات رياست جمهوري دوره يازدهم و تعهد اين کشور به بهبود روابط با غرب براي کاهش تحريم‌ها آنها را براي مذاکره تشويق کرده است. يکي ديگر از مقامات آمريکايي تأکيد کرد که دولت اوباما مي‌تواند تحريم‌هاي تجاري،‌ طلا و پتروشيمي را نيز کاهش دهد. اما در صورتي که برنامه هسته‌اي ايران نه توقّف کرده و نه رو به عقب برگردد، مجلس سنا بلافاصله براي وضع تحريم‌هاي بيشتر عليه اين کشور وارد عمل خواهد شد. اين لحن تند و اربابانه آمريکا که همچنان رنگ و بوي تهديد و تحکّم دارد، موضع‌گيري‌هاي "نتانياهو" نسبت به ايران را تداعي مي‌کند که در آخرين لحظات عزيمت "جان کري" به ژنو، به نماينده آمريکا تزريق شد: وزير امور خارجه آمريکا درست پيش از سفر به ژنو با "نتانياهو" نخست‌وزير رژيم صهيونيستي ديدار کرد. "اوباما" رئيس جمهور آمريکا هم روز شنبه در تماسي تلفني با "نتانياهو" درباره فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران و مذاکرات کنوني ژنو گفتگو کرد که قطعاً کسي از محتواي اين تماس‌ها و ديدارهاي دقيقه نودي مطّلع نيست. به هر حال اين تصور که اختلاف‌نظر ميان اسرائيل و آمريکا واقعي و عميق شده، بسيار گمراه‌کننده است. آمريکايي‌ها تاکنون هيچ علامتي از خود نشان نداده‌اند که ثابت کند درباره مسأله غني‌سازي، متفاوت از اسرائيل فکر مي‌کنند. دکتر ظريف، ديروز در همين رابطه گفت: «يک تاريخ بي‌اعتمادي بين "ايران" و "آمريکا" وجود دارد. فقط اگر حسن‌نيت وجود داشته باشد مي‌توانيم به يک متن مورد توافق برسيم. البته هدف ما بهبود رابطه با آمريکا نيست و همسايگان ما در اولويت هستند.» *** "موش دواني" تل‌آويو اين بار در لباس "فرانسوي‌ها" تحرکات دورادور اسرائيل در اين سه روز هم ادامه داشت که اوج آن در پيام توئيتري "نتانياهو" در روز جمعه خلاصه شد: « اگر اخبار رسيده از ژنو درست باشد،‌ ايران به "معامله قرن" دست يافته است.» وي در ساعاتي بعد هم طي سخناني تکراري احتمال هرگونه توافق بر سر مسئله هسته‌اي ايران را کاملاً رد کرده و بار ديگر تهران را به تلاش براي دستيابي به سلاح هسته‌اي متهم کرد. وي از جامعه جهاني خواست از شدت فشارهاي بين‌المللي بر ايران نکاهند: «اگر مذاکرات ديپلماتيک براي حل مسئله هسته‌اي ايران به شکست بيانجامد، به طور يکجانبه به ايران حمله خواهم کرد... رضايت ايرانيان از نتايج مذاکرات طبيعي است، چون هرآنچه را که مي‌خواستند به دست آوردند و هيچ امتيازي ندادند. هدف ايران لغو تحريم‌ها بود که حاصل شد. در هر حال تل‌آويو مجبور به پذيرش اين توافقات نيست.» نتانياهو نهايتاً بعدازظهر جمعه در صفحه توئيتر خود نوشت: «توافق نکردن بهتر از توافق کردن است.» "مارک رگو" سخنگوي دولت اسرائيل نيز در سخنراني عصر جمعه خود اظهار داشت: «اميدواريم سخن از نتيجه‌بخش بودن گفتگوها درست نباشد. شواهد گوياي آن است که ما به سمت حصول به "توافقي بسيار بد در ژنو" در حال حرکت هستيم. طرف ايراني فقط امتيازهاي ظاهري مي‌دهد و اين امتيازها بي‌معناست اما در مقابل آن، تحريم‌هاي ايران برداشته مي‌شود.» بي‌شک اسرائيل با درک امنيتي و راهبردي از مسائل ديپلماتيک، علاقمند است به روند مذاکرات ايران و 1+5 جهت بدهد اما اين موضوع اغلب با اينکه اسرائيل خواهان فروپاشيدن مذاکرات است اشتباه گرفته مي‌شود. شايد کمتر کسي فکرش را مي‌کرد که اين بار از گروه 5+1 "فرانسه" ساز مخالف بزند و به جهان نشان دهد که اختلافات ميان دولت‌هاي اين کشورها و مواضع هر يک از اروپاييان، جدّي و عميق است. در حالي که پيش از اين معمولاً "انگليس" و رسانه‌هاي وابسته به دولت اين کشور، حامي مواضع تند اسرائيل بودند، در اين دور از مذاکرات ژنو، سران کاخ اليزه بودند که بلندگوي منافع رژيم صهيونيستي شدند و مانع از اجماع بر سر توافقنامه در بازه زماني مشخص شدند. خبرگزاري "رويترز" با لحني گلايه‌آميز از "لوران فابيوس"، اعمال و سخنان کارشکنانه وي را فقط براي جلب‌توجه دانست! همگام و همصدا با رژيم خشمگين صهيونيستي و دولت کارشکن فرانسه، گروهي از اعضاي گروهک منافقين در نزديکي مقرّ اروپايي سازمان ملل در ژنو تجمع کردند تا اعتراض خود نسبت به پيشبرد مذاکرات و حصول توافق احتمالي با ايران را به گوش خبرنگاران برسانند. *** بازتاب "نوامبر ژنو" در رسانه‌هاي جهان مذاکرات هسته‌اي ايران و 5+1 از رويدادهاي بسيار مهم ماه جاري در دنياست. با اين وجود نگاهي به سرفصل‌ها و اولويت‌هاي خبررساني مطبوعات، نشان مي‌دهد که نگاه رسانه‌ها به اين مذاکرات، طيف بسيار وسيعي را در بر مي‌گيرد. اغلب رسانه‌ها گمانه‌زني و پيش‌بيني را همراه با خبررساني‌هاي متعارف در دستورکار خود قرار دادند. رسانه‌هاي معاند و در صدر آن‌ها مطبوعات صهيونيستي طبق معمول با جوسازي، با حربه جنگ رسانه‌اي، با القاي اختلاف در سطوح مختلف کشورمان از ملت، دولت و نظام سعي داشتند نيل به توافق در پرونده هسته‌اي را امري ناممکن جلوه دهند. از ديگر محورهاي به بن‌بست کشاندن مذاکرات و تخريب چهره جهاني ايران مي‌توان به گذرگاه‌هاي تنگ و تاريکي مانند القاي زمين‌خورده بودن اقتصاد کشور، عدم برخورداري هيئت ايراني از توان تخصصي، غيرقابل اعتماد بودن ايران و... اشاره کرد. حاشيه‌نگاري‌هاي ژورناليستي براي جذب مخاطب هم در رأس امور برخي رسانه‌ها قرار گرفت. پر و بال دادن به مسائلي از قبيل "صبحانه کاري"، "عکس يادگاري"، تفسيرها از فاصله‌هاي کم يا زياد مقامات با يکديگر، يا تعبير چهره‌هاي "خندان"، "عبوس"، "خسته" طرفين،... کمي تفريح و سرگرمي مخاطبان اخبار ژنو را در فضاي جدّي تعاملات ديپلماتيک به همراه داشت. *** آيا ايران و بعضي اعضاي 5+1 در يک تيم قرار خواهند گرفت؟ در اين گزارش به جمع‌بندي و ذکر محاسن و معايب اين دور از مذاکرات پرداختيم. داده‌هاي طرفين حاکيست که "هنوز براي قضاوت زود است چون طرفين کاملاً محتاطانه با يکديگر برخورد مي‌کنند." اعضاي هيئت ايراني مذاکره‌کننده اين اطمينان را داده‌اند که اقدامات، به صورت همزمان و موازي خواهد بود. البته طرف خارجي، همواره در پي ايجاد انگيزه براي پيشبرد مذاکرات بوده و حداقل اين گونه وانمود کرده است. لذا رسانه‌ها قبل از ژنو منتظر بسته پيشنهادي جديدي از سوي غرب بودند که حتي با عنوان "هديه" از آن ياد مي کردند؛ به ويژه آنکه تهران پيش‌تر اعلام کرده بود پيشنهادهاي هشت ساله گذشته 1+5 اکنون قديمي شده و به تاريخ پيوسته است. ايران منتظر رويکرد جديد اين گروه و مغتنم شمردن فرصت پيش‌آمده است. اما فعلاً فرانسه با همسويي با رژيم صهيونيستي، سنگ بزرگي بر سر راه توافق هسته‌اي محسوب مي‌شود. اما روسيه به عنوان يکي از اعضاي فعّال 5+1 اصول مواضع کارشناسانه خود را بر لغو کامل تحريم‌ها قرار داده و معتقد است همه تحريم‌هاي اقتصادي يک جانبه عليه ايران بايد برداشته شود. در عرصه داخلي نيل به اهداف مورد نظر در مذاکرات هسته‌اي، تابع برخي لوازم اصلي از جمله ايجاد آرامش و ثبات اقتصادي داخلي، وجود همگرايي و انسجام داخلي در حمايت از پرونده هسته‌اي، تبيين ابعاد و ويژگي‌هاي ديپلماسي نوين جمهوري اسلامي ايران و پذيرش اقتضائات جديد، تداوم ثبات در امنيت داخلي و کاهش تنش‌هاي سياست خارجي، اقناع افکار عمومي و ترسيم شرايط اقتدار و مذاکره از موضع برتر به منظور ارتقاء غرور ملّي مي‌باشد.