شرکت "مُدرنا" واکسن کرونا را ۲ روزه طراحی کرده است
ايسنا/ شرکت بيوتکنولوژي آمريکايي "مدرنا" (Moderna) که چندي پيش اظهار کرد واکسن کروناويروسي که توسعه داده بيش از ۹۰ درصد در جلوگيري افراد به کوويد-۱۹ موثر است حال اعلام کرده واکسن مذکور را با کمک فناوري آر ان اي پيام رسان (mRNA) تنها در طي دو روز طراحي کرده است.
چندي پيش شرکت داروسازي "مُدرنا" اعلام کرد فاز سوم آزمايشات اين شرکت نشان ميدهد که واکسن کروناي آنها بيش از ۹۴ درصد در جلوگيري از کوويد-۱۹ مؤثر بوده است، اين واکسن که دو دوز آن بايد تزريق شود، روي ۳۰ هزار داوطلب تست شده و تاکنون نتايج ايمني داشته است. "مدرنا" ميگويد اين واکسن در دماي دو تا هشت درجه سانتيگراد که دماي يک يخچال خانگي استاندارد يا يک يخچال پزشکي است تا ۳۰ روز پايدار باقي ميماند. همچنين تا ۶ ماه در منفي ۲۰ درجه سانتيگراد قابل نگهداري است و سالم ميماند.
درحاليکه شرکتهاي بسياري در جهان به سختي در حال توليد واکسني براي بيماري کوويد-۱۹ هستند حال مشخص شده که شرکت داروسازي آمريکايي مدرنا تنها دو روز براي طراحي واکسن کوويد-۱۹ خود زمان صرف کرده است و اين کار را به لطف فناوري آراناي پيامرسان به سرعت انجام داده است.
براساس گزارشي از نيويورک تايمز، آنچه که ميتواند بزرگترين پيشرفت علمي اين دهه باشد، فقط در ۴۸ ساعت طراحي شده است. واکسن شرکت مدرنا مبتني بر آر ان اي پيام رسان است که آن قطعهاي از اسيد ريبونوکلئيک است که اطلاعات مربوط به توالي اسيدهاي آمينه يک پروتئين خاص را از دي.ان.اي (جايي که تمام اين اطلاعات ذخيره ميشود) به ريبوزوم(جايي که در سلول است) منتقل ميکند. در اين فرايند پروتئينهاي مختلف سنتز ميشوند. به زبان ساده، ميتوانيم آر ان اي پيام رسان را به عنوان يک دستگاه يو.اس.بي در نظر بگيريم که سلولها از آن براي انتقال اطلاعات از کامپيوتر (دي.ان.اي) به دستگاه ديگري مانند چاپگر (ريبوزوم) استفاده ميکنند.
همانطور که محققان در توليد آر.ان.اي مصنوعي پيشرفت کردند، دانشمندان به اين فکر کنند که آيا ميتوانند سلول را با وارد کردن در يک زنجيره اسيد ريبونوکلئيک اصلاح کنند يا خير زيرا اگر اين عمل صورت بگيرد سلولها ميتوانند ريبوزومها را فريب دهند و باعث شوند پروتئينهاي مورد نظر ما توليد شود.
در سال ۱۹۹۰، در آزمايشگاههاي "دانشگاه ويسکانسين"، براي اولين بار فريب ريبوزومهاي موشها امکانپذير شد و دادههاي آن مطالعه راه ايجاد آنتي بادي براي واکسيناسيون عليه عفونتها و استفاده از آنزيمها براي معکوس کردن روند بيماريهاي نادر يا عوامل رشد براي ترميم بافت آسيب ديده قلب را باز کرد.
البته اعمال اين روش و انجام دادن آن روي بدن انسان به همين آساني نبود و بسيار پيچيدهتر بود. يک از عواملي که انجام اين کار را بر روي انسان سخت ميکرد اين بود که دانشمندان نميتوانستند آر.ان.اي مصنوعي را يکي يکي به سلولها تزريق کنند و از طرفي ديگر، تأمين مقادير زيادي از آن آر.ان.اي از خون ميتوانست يک واکنش ايمني بسيار خطرناک را ايجاد کند.
در سال ۲۰۰۵ ، "کاتالين کاريکو"(Katalin Karikó) و "درو وايسمن"(Drew Weissman) راهي براي پنهان کردن آر.ان.اي مصنوعي در برابر سيستم ايمني بدن کشف کردند. بنابراين زنجيره وارد شده بدون ايجاد واکنشهاي ايمني ميتوانست از بدن عبور کرده و وارد سلول شود و اين شد که حال اين فناوري توانست پايه و اساس طراحي واکسن پيشرفته کروناويروس براي دو شرکت نامي "مدرنا" و "فايزر" شود.
نحوه طراحي واکسن کروناويروس "مدرنا" در ۲ روز
در ابتدا محققان مدرنا فقط به دنبال راهي سريع براي برنامه ريزي مجدد سلولهاي بزرگسال و تبديل آنها به سلولهاي بنيادي بودند اما آنها خيلي زود فهميدند که چيزي بزرگتر در دست دارند و آن قدرت برنامه ريزي سيستم مولکولي سلولها است.
دانشمندان نوعي "کتابخانه" با مجموعهاي از "پردازش امور کاربردي کدگذاري شده"(coded functional implementations) ايجاد کردند که اين موضوع به آنها امکان نوشتن و طراحي برنامههاي کوچک ژنومي(آر ان اي پيام رسان مصنوعي) را به راحتي و به سرعت ميداد.
براي انجام اين کار آنها ابتدا بايد چگونگي خواندن و سنتز پروتئينها توسط ريبوزومها و همچنين يادگيري زبان ماشين آراناي پيامرسان را ميفهمديدند و سپس بايد راهي پيدا ميکردند تا دستورالعملهاي مورد نظر خود را نوشته و آن را در آر.ان.اي مصنوعي جمع آوري ميکردند. اين کار بزرگترين راز موفقيت آنها در ساخت واکسن ويروس کرونا بود.
در ۱۰ ژانويه سال ۲۰۲۰، اولين توالي يابي ژن"کروناويروس سندرم حاد تنفسي ۲" به اطلاع عموم رسيد. توصيفي از پروتئين ميخ مانند اين ويروس در آن دادهها وجود داشت که اين پروتئين به دليل ويژگيهاي خاصش، هدف توسعه واکسن قرار گرفت. گروهي از دانشمندان چيني در تاريخ ۱۰ ژانويه ژنوم ويروس کرونا را در يک سايت به اشتراک گذاشتند و با اين حرکت سوت آغاز مسابقه براي توسعه واکسن کرونا را زدند و به هر شرکتي که اکنون در حال توليد واکسن است اجازه داده شد که طراحي واکسن را آغاز کنند. هدف دانشمندان اين است که سلولها اين پروتئين را توليد کنند که اگر اين کار انجام شود سيستم ايمني بدن ميتواند آن را شناسايي کرده و ايمني ايجاد کند.
براي شرکت مُدرنا طراحي دستورالعمل آر.ان.اي که باعث ميشود سلولها پروتئين ميخ مانند ويروس کرونا را توليد کنند، فقط دو روز طول کشيد. با اين حال، قسمت دشوار ماجرا باقي مانده و آنها هنوز در حال کار بر روي واکسن و آزمايش هستند چرا که بايد اطمينان کامل يابند که آيا اين آر.ان.اي پيام رسان مصنوعي نقاب دار ميتواند راحت و ايمن به بدن ارسال شود يا خير. بنابراين اگر واکسن دو شرکت مدرنا يا فايزر در جلوگيري از بيماري کاملا موثر اعلام شود آنها گامي بسيار مهم در جهت نجات جان جهانيان برداشتهاند. تاکنون بنابر گزارشها تاثير واکسن کروناويروس شرکت مدرنا و فايزر در مرحله سوم آزمايشات به ترتيب ۹۴.۵ درصد و ۹۵ درصد بوده است.