چیزی که پیش از ستارهها و سیارهها وجود داشته است
مجله ايلياد/ مطالعهي جديدي که محققين دانشگاه کوئينمري لندن با همکاري محققين رصدخانهي ليدن انجام دادهاند، نشان داده است که گليسين و ديگر آمينواسيدها در ابرهاي چگال ميانستارهاي و قبل از شکلگيري سيارهها و ستارهها درون اين ابرها شکل گرفتهاند.
درک نحوهي شکلگيري و توزيع مولکولهاي آلي پيچيده در فضا ميتواند دانستههاي ما از شرايط اوليهي بروز حيات بر روي زمين را افزايش دهد.
اخيراً گليسين بهعنوان سادهترين آمينواسيد به همراه ديگر ترکيبات آلي در دنبالهدارهايي مانند «Wild 2» توسط ناسا و «67P» توسط آژانس فضايي اروپا شناسايي شده است. شواهد مستحکمي وجود دارد که نشان ميدهد دنبالهدارها جزو اجرام آسماني نخستين در منظومهي شمسي هستند و ترکيبات آلي موجود در يخ اين دنبالهدارها، منشاء ميانستارهاي دارند.
اينکه شکلگيري اين ترکيبات چه زماني و به چه صورت رخ داده، هنوز با شک و ترديد فراوان همراه است. در مطالعهاي جديد، دکتر «سرجيو اوپولو» از دانشگاه کوئينمري لندن و همکارانش نشان دادهاند که گليسين ميتواند بر روي سطح دانههاي شني و يخي و در غياب انرژي از طريق شيمي تاريک تشکيل شده باشد.
دکتر اوپولو ميگويد: «شيمي تاريک به نوعي واکنش شيميايي گفته ميشود که در آن نياز به وجود انرژي نيست. ما در آزمايشگاه توانستيم شرايط ابرهاي ميانستارهاي تاريک را شبيهسازي کنيم. در اين شرايط، دانههاي کوچک گرد و غبار بهوسيلهي لايهي نازکي از يخ پوشانده ميشوند و به اين ترتيب، وجود واکنش بين آنها اجتنابناپذير است.»
محققين در ابتدا نشان دادند که متيلآمين بهعنوان ترکيب اصلي سازندهي گليسين ميتواند در شرايط شبيهسازي شده توليد شود. آنها در مرحلهي بعد با ايجاد شرايط فوق خلاء توانستند نشان دهند که خود گليسين نيز ميتواند تشکيل شود. البته وجود آب يخ در اين فرآيند کاملاً ضروري است.
بررسيهاي بيشتر توسط مدلهاي شيمي ستارهها نيز نتايج بهدست آمده را تاييد کردهاند. پروفسور «هرما سوپن» بهعنوان همکار اين تحقيق، ميگويد: «اهميت اين مطالعه در آن است که نشان ميدهد شکلگيري مولکولي که بهعنوان مادهي اوليهي حيات شناخته ميشود، در مرحلهاي قبل از شکلگيري ستارهها و سيارهها شروع شده است. زماني که گليسين تشکيل شد، ميتواند بهعنوان مواد اوليهي ساخت مولکولهاي پيچيدهي ديگر مورد استفاده قرار گيرد. در واقع اضافه شدن گروههاي مولکولي جديد ميتواند باعث شود در مرحلهي بعد، آمينواسيدهايي مانند «آلانين» و «سرين» نيز در ابرهاي تاريک بدون ستاره ساخته شوند. همهي اين مولکولهاي آلي ميتوانند بر روي يک دنبالهدار تجمع کرده و بر روي يک سيارهي جوان فرود آيند و مانند زمين باعث ايجاد حيات شوند.»
نتايج اين مطالعه در مجلهي Nature Astronomy منتشر شده است.