یخچال های قطبی کانادا در حال ناپدید شدن هستند
سيناپرس/دانشمندان پيش بيني مي کنند با ذوب شدن يخچال هاي کانادا عواقب ناگواري در انتظار اکوسيستم هاي قطب شمال بوده و درياهاي جنوب نيز از آن بي بهره نخواهند بود. با کاهش اثر کربن جهاني مي توان گرمايش زمين را کاهش داده و از اين عواقب ناگوار جلوگيري کرد.
در شمالي ترين بخش نوناووت (Nunavut)، سواحل جزيره الزمير (Ellesmere) و گرينلند براي تشکيل تنگه نارس(Nares)، آبراه هاي باريکي که اقيانوس منجمد شمالي را به خليج بافين و اقيانوس اطلس شمالي متصل مي کند، به هم مي پيوندند. با فرا رسيدن زمستان، يخچال هاي قطبي تشکيل شده و عبور يخ ها را از قطب شمال به سمت جنوب مسدود مي کنند. اين يخچال هاي قطبي، سازه هاي بزرگي هستند که از ورقه هاي يخ بي حرکت تشکيل شده اند و از ورودي هاي شمالي و جنوبي تنگه نارس مي گذرند.
بررسي هاي جديد محققان مشخص مي سازد که اين ساختارها براي مدت زمان کوتاه تري در حال شکل گيري هستند و باعث مي شود يک دريچه بزرگتر براي يخ ها به آب هاي گرمتر سرازير شود. اين پژوهش ها روند ذوب يخچال هاي قطبي را مورد مشاهده و تجزيه و تحليل قرار داده و بر اساس نتايج به دست آمده، مي توان عواقب ناگواري براي اکوسيستم هاي قطب شمال پيش بيني کرد.
ماهواره هاي Sentinel-1 آژانس فضايي اروپا صدها کيلومتر بالاتر از اين سياره در حال چرخش در مدار زمين است و صفحات يخ قطبي را رصد کرده و با استفاده از نقشه برداري راداري از سطح زمين، جريان يخ هاي قطب شمال را در امتداد تنگه نارس مشاهده و شواهد را به زمين ارسال مي کنند.
کنت مور (Kent Moore)، استاد گروه علوم شيمي و فيزيک در سامانه مختصات جهاني مرکاتور معکوس يا UTM، از طريق تصاوير به دست آمده از اين ماهواره ها توانست مقدار کل يخ در حال حرکت را از طريق اين آبراه تعيين کند. به گزارش سيناپرس، بر اين اساس وقتي يخچال هاي قطبي تشکيل مي شود، ميزان اين اندازه گيري کم خواهد بود که نشان دهنده حرکت کمتر يخ درياي قطب شمال به سمت آب هاي گرمتر در طرف ديگر اين تنگه است.
با اين حال، داده هاي فوق روند نگران کننده اي را نشان مي دهند زيرا هر سال، يخچال هاي قطبي در مدت زمان کوتاهتر و کوتاهتري تشکيل مي شوند. در آغاز اين هزاره انتظار مي رفت که اين يخچال هاي قطبي بيش از ۲۰۰ روز از سال را دوام داشته باشند اما اکنون، آنها تنها در حدود ۱۰۰ روز دوام مي آورند و اين موضوع به معني نصف شدن عمر ان ها است.
به باور کارشناسان، تأثيرات اين امر روشن است. از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۹ ميلادي، به طور سالانه حدود ۴۲ هزار کيلومتر مربع يخ از دروازه فلوکس (flux) درياي لينکلن جنوبي واقع در انتهاي شمالي تنگه نارس عبور مي کرد. از سال ۲۰۱۷ تا ۲۰۱۹ ميلادي اين ميزان به بيش از دو برابر افزايش يافته و به ۸۶ هزار کيلومتر مربع رسيده است. بر اساس گفته دانشمندان، دليل اين امر ضعف ساختار يخچال هاي قطبي به دليل بحران آب و هوا و گرمايش زمين است.
کنت مور در اين رابطه توضيح مي دهد که گرم شدن قطب شمال دليل اصلي تضعيف اين يخچال هاي قطبي است اما عوامل ديگري مانند نازک شدن يخ درياها نيز در اين فرايند دخيل هستند.
با وجود يخچال هاي قطبي ضعيف که منجر به از بين رفتن بيشتر يخهاي قطب شمال و افزايش از دست دادن يخ منجر به نازک تر شدن پوشش يخ قطب شمال مي شود که مشکلات زياد را به همراه خواهد داشت.
امروزه در شمال تنگه نارس، منطقه اي قرار دارد که آخرين منطقه يخي باقي مانده در اين بخش از قطب شمال به شمار مي رود که حفظ ان براي دهه هاي آينده اهميتي حياتي دارد. با نازک شدن يخ درياها حرکت براي بوميان منطقه دشوارتر شده و همچنين اين مساله براي پستانداران قطبي همچون خرس هاي قطبي و خوک هاي آبي نيز صدق مي کند و آنها ترجيح مي دهند روي يخ هاي ضخيم تر حرکت کنند. به گزارش سيناپرس، در ضمن هرچه لايه يخ ها ضخيم تر باشد جانوران مانند خوک هاي آبي مي توانند توله هايشان را در پوشش ضخيم تر و گودال هاي عميق تري پنهان کنند تا از دست شکارچيان در امان باشند. اگر اين لايه ها نازک شوند در حقيقت ديوار حفاظت برخي از جانوران سست شده و امکان دارد تا پايان اين قرن ۹۹ درصد از اينگونه جانوران از بين بروند که اثرات ثانويه آن کاهش زنجيره غذايي و صدمه ديدن گروه هاي ديگر جانوري خواهد بود.
عواقب ذوب شدن اين يخچال ها فقط گريبان گير قطب شمال نبوده و باعث مي شود تا ميزان آب زيادي وارد درياهاي جنوبي شده و سطح آب درياها در سراسر جهان را افزايش يابد.
البته همه اميدها هنوز از بين نرفته است. اگر توافق نامه پاريس بتواند باعث جلوگيري از ذوب کامل يخ هاي قطب شمال شود، آخرين يخچال هاي باقي مانده قطب شمال مي تواند به عنوان سکوي پرشي براي احياي پوشش يخ اين منطقه عمل کند.
شرح کامل اين بررسي و پژوهش ها در آخرين شماره مجله ارتباطات طبيعت (Nature Communications) به چاپ رسيده و قابل دسترس است.