فراديد/ حدود دو سال پيش، تيمي از دانشمندان از کشف هيجان انگيز يک سطح بازتابگر درخشان در زير لايه‌هاي يخ، در قطب جنوب مريخ خبر دادند. اين تيم به سرپرستي روبرتو اوروزي (انستيتوي ملي اخترفيزيک ايتاليا) ۲۹ تصوير راداري از مدارگرد مارس اکسپرس را بررسي کردند که بيش از ۴ سال اين منطقه را تحت نظر داشته است.

در پروژه جديد که توسط سباستين لاورو و همکارانش در مجله نيچر چاپ شده است، ۱۳۴ تصوير راداري گرفته شده در طول بيش از ۱۰ سال را بررسي مي‌کنند.
محققان نه تنها وجود احتمالي يک درياچه را تأييد کردند، بلکه دريافتند که اين درياچه همتاياني نيز دارد. آن‌ها مي‌گويند: "اين درياچه توسط استخر‌هاي کوچکي از آب يا مناطق مرطوب، احاطه شده است. بزرگترين درياچه احتمالي حدود ۲۰ کيلومتر عرض دارد. استخر‌هاي کوچکتر به صورت لکه‌هايي با عرض ۵ تا ۱۵ کيلومتر ظاهر مي‌شوند. چه شباهتي بين گرينلند و مريخ وجود دارد؟ مطالعه جديد فقط ۱ افزودن داده‌هاي بيشتر به پروژه قبلي پيشرفت نمي‌کند. تيم تحقيقات همچنين از يک روش تجزيه و تحليل کاملا متفاوت استفاده کرده است که در اصل، براي استفاده در زمين طراحي شده است.

اولين مشاهدات درياچه‌هاي زير يخ در سياره خودمان از شواهد وجود توده‌هاي بزرگ آب در زير صفحات يخ زده قطب جنوب به دست آمد. اما روش‌هاي تشخيص اين کشف در قطب جنوب، درمورد گرينلند با شکست مواجه شد، جايي که آب زير لايه‌هاي يخ تکه تکه است و با مناطق يخ زده يا قسمت‌هاي زيرين مناطق خشک، مخلوط شده است؛ بنابراين زمين شناساني که در گرينلند کار مي‌کنند روش جديدي براي جستجوي مايعات زير سطوح يخ زده ابداع کردند. آن‌ها تنها به روشنايي بازتاب شده از اين سطح - مشابه کاري که اوروزي و همکارانش انجام دادند. اکتفا نکردند، بلکه به صاف بودن سطح انعکاس و چگونگي تغيير کيفيت آن از نقطه‌اي به نقطه ديگر نيز توجه کردند. آن‌ها متوجه شدند که سطوح بازتابنده درخشان نيز بسيار صاف هستند.

اين مناطق همچنين از روشنايي و همواري نسبتا مداومي برخوردار بودند، درحالي که اين ويژگي‌ها در اطراف اين سطوح بيشتر تغيير مي‌کند. اينجا در زمين، زير يخ‌هاي گرينلند، اين ارتباط شواهد خوبي بر وجود درياچه‌هاي زيرزميني است. در مريخ نيز احتمالا همين طور است. چشم انداز‌هايي براي آب و زندگي در اين جا يک مسئله حل نشده باقي مي‌ماند؛ اين که مريخ چگونه ميتواند در زير لايه‌هاي رسوبي قطب جنوب خود، ظرفيت نگه داري اين مايعات را داشته باشد، جايي که دما بايد بسيار کم باشد، احتمالا ۱۲۰- درجه سلسيوس.

برخي محققان معتقدند که اين مناطق بايد بسيار سرد باشد، بنابراين گرماي اضافي و لازم بايد از اعماق و احتمالا ناشي از آتشفشان، به سطح برسد. در نهايت، محققان مي‌گويند:"شرايطي که باعث مي‌شود اين منبع آب زير سطح مريخ، مايع بماند، اکنون در بهترين حالت تنها يک حدس است. "

بدون در نظر گرفتن چگونگي وجود مايعات، شواهد براي وجود درياچه‌هاي آب مايع زير صفحات يخ، قوي است. چنين درياچه‌هايي مي‌تواند به عنوان سرپناهي براي زندگي در مريخ باشند. هر موجود زنده‌اي در مريخ در زير اين لايه‌هاي غبار و يخ مي‌تواند از پرتو‌هاي کيهاني و تغييرات دمايي مريخ در امان بماند. ۱۲۰۰ متر عمق اين لايه‌هاي يخ و غبار است که دسترسي به آن اکنون ممکن نيست. اما ممکن است روزي يک غواص براي کشف اين زيستگاه مريخ ارسال کنيم. فقط تصور کنيد که چه چيزي مي‌توانيم در آنجا پيدا کنيم.

گذشته‌ي اسرار آميز مريخ

گمانه زني‌هاي زيادي در مورد وجود آب (حداقل در گذشته بسيار دور) بر روي مريخ مطرح است و يکي از اهداف بشر اين است که در آينده نه چندان دور، شرايط زندگي را بر روي اين کره سرخ، فراهم آورد. البته خيلي‌ها هم از همين حالا در آرزوي يک سفر طولاني و بي‌بازگشت به مريخ هستند.
در حدود ۴ ميليارد سال پيش، مريخ نيز درست مانند زمين سياره‌اي گرم و باراني بود. آب مايع در رودخانه‌هاي طويلي که در سطح مريخ جريان داشتند و به دريا‌ها و درياچه‌هاي کم عمق ختم مي‌شدند جاري بود. لايه ضخيمي از اتمسفر (جو) سياره را پوشانده و آنرا گرم نگه مي‌داشت.

اما وقتي مريخ ميدان مغناطيسي جهاني‌اش را از دست داد به يک سيارۀ متفاوت تبديل شد. بدون اين سپر محافظ، اين سياره در معرض تابش خورشيدي قرار گرفت و در نهايت توانايي پشتيباني از آب مايع در سطحش را نداشت. مريخ امروز به شدت سرد و خشک است. رودخانه‌ها و دريا‌هاي سطح آن سالهاست که خشکيده و از بين رفته‌اند. اتمسفر سياره نازک و ناچيز است و اگر ميکروب‌هاي مريخي هنوز وجود داشته باشند، احتمالاً در لايه‌هاي زيرين و دروني مريخ گرد آمده‌اند.

اين تصوير، يکي از مدل‌هايي است که براي آينده مريخ تصور مي‌شود (حدودا ۱۰۰.۰۰۰ سال بعد!) البته ايجاد آب و هوايي مثل زمين بر روي مريخ، بيشتر به يک روياءپردازي و خيال شبيه است؛ و شايد بد نباشد همانقدر که به فکر ايجاد شرايط مشابه کره زمين در سيارات ديگر هستيم، به مراقبت و محافظت از خود کره زمين هم فکر کنيم!

منبع: skyandtelescope.org

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد
instagram.com/akharinkhabar