حسگری که سطح هورمون استرس را اندازهگیری میکند
ايسنا/پژوهشگران روسي، نخستين نمونه از نوعي حسگر را ابداع کردهاند که ميتواند سطح هورمون استرس را در بدن اندازهگيري کند.
به نقل از ساينمگ، پژوهشگران موسسه "Skoltech" روسيه، نخستين نمونه از يک حسگر مبتني بر فلورسنس را براي تشخيص مداوم غلظت هورمون "کورتيزول"(Cortisol) ابداع کردهاند که ميتواند به بررسي بيماريهاي گوناگون کمک کند.
کورتيزول، يک هورمون استروئيدي است که معمولا به عنوان هورمون استرس شناخته ميشود و نقش قابل توجهي را در تنظيم فرآيندهاي فيزيولوژيکي از سطح گلوکز گرفته تا فشار خون و التهاب بر عهده دارد. کاهش يا افزايش سطح کورتيزول، با بيماريها و نشانههاي گوناگوني در ارتباط است اما نظارت دقيق و قابل اطمينان بر سطح کورتيزول بدن هنوز امکانپذير نيست. روشهاي آزمايشگاهي کنوني مانند "الايزا"(ELISA) اگرچه قابل اعتماد هستند اما به خاطر نياز به آمادهسازي نمونه نميتوانند با نظارت در لحظه سازگار شوند.
"ولاديمير دراچف"(Vladimir Drachev)، از پژوهشگران اين پروژه گفت: ابتدا بايد بگويم که بررسي درونکشتگاهي هر نوع "آناليت"(Analyte)، يک چالش است. دوم اين که کورتيزول، يک مولکول نسبتا کوچک است و نهايتا اين که گرفتن آزمايش خون از موش و انسان هميشه مخرب است زيرا هر نوع آزمايشي، به آغاز استرس منجر ميشود، غلظت کورتيزول را بالا ميبرد و آزمايش را بينتيجه ميکند. هدف ما، ابداع يک حسگر قابل کاشت کورتيزول است که در لحظه کار کند و در جريان خون قرار بگيرد.
دراچف و همکارانش با استفاده از نانوذرات طلا، نخستين نمونه از يک حسگر ايمني را براي نظارت بر کورتيزول ابداع کردند.
فلورسنس ميتواند به عنوان يک نشانه تراکم کورتيزول، در نمونه اندازهگيري شود.
اين حسگر جديد در آزمايشهاي درونکشتگاهي، کمترين ميزان تشخيص کورتيزول را در مقايسه با سطوح معمولي در پلاسماي انساني نشان داد. واکنش برگشتپذير نيز در بررسيها درونکشتگاهي نشان داده شد. پژوهشگران اميدوارند که روش آنها، به ابداع يک حسگر قابل کاشت براي بررسي مداوم غلظت کورتيزول در لحظه بيانجامد. اين حسگر قابل کاشت، مانند يک فيبر نوري است که در يک غشاي نيمهتراوا قرار ميگيرد و در يک سوزن نازک گذاشته ميشود. اين سوزن، چندين لايه داخلي دارد و به واسطه فيبر نوري، به يک طيفسنج قابل حمل متصل ميشود.
دراچف گفت: ما بايد يک حسگر قابل کاشت را ابداع کنيم که با يک لايه نيمهتراوا، از مايع بيولوژيکي جدا ميشود. در حال حاضر، چنين ابزارهايي براي بررسي گلوکز وجود دارند؛ با وجود اين هنوز چالشهاي بزرگي پيش رو است.
اين پژوهش، در مجله "Talanta" به چاپ رسيد.