ربات ایرانساخت سورنا در میان ۱۰ ربات شاخص سال ۲۰۲۰
باشگاه خبرنگاران/ ايران يکي از از کشورهاي توانمند در توسعه دانش و فناوري رباتيک است و فعالان فناور داخلي در اين مسير، گامهاي بلندي برداشتهاند. اهميت توليد رباتها براي کشورهاي صاحب فناوري و توسعه تا جايي است که از آن به عنوان نمادگي از اقتدار، توسعه و پيشرفت ياد ميکنند. ايران توانسته با توليد ربات انساننماي سورنا توانمندي خود را در اين عرصه نمايان کند.
سورنا ۴، عنوان نسل چهارم ربات انساننما ايرانساخت است که ۲۳ آذرماه سال ۱۳۹۸ با حضور سورنا ستاري معاون علمي و فناوري رييسجمهوري رونمايي شد.
سورنا ۴ در سال ۱۳۹۸ توسط انجمن بين المللى مهندسان برق و الکترونيک (IEEE) مورد توجه رسانهها قرار گرفت و به تازگي توسط انجمن مهندسين مکانيک آمريکا (ASME) از آن به عنوان يکي از ۱۰ ربات انسان نماى شاخص سال ۲۰۲۰ ميلادي نام برده شده است.
۴ نسل موفق ربات ايرانساخت
نخستين ربات انساننما سورنا در سال ۱۳۸۷ با ۸ درجه آزادي و نسل دوم آن در سال ۱۳۸۹ با ۲۲ درجه آزادي تحت حمايت انجمن مراکز تحقيق و توسعه صنايع و معادن ايران طراحي و ساخته شد.
در مقايسه با نسل سوم اين ربات که ۳۱ درجه آزادي دارد و با حمايت سازمان گسترش و نوسازي صنايع ايران در سال ۱۳۹۴ رونمايي شده است، ربات سورنا ۴ داراي ۴۳ درجه آزادي است. بهبود طراحي دست ربات، قابليت گيرش اجسام مختلف با اشکال مختلف را فراهم کرده است.
ربات سورنا ۴ همچنين با طراحي بهينه سازه ربات، بوميسازي طراحي و ساخت عملگر و استفاده از فناوري چاپ سه بعدي، با قد ۱.۷ متر و وزن ۶۸ کيلوگرم نسبت به نسل قبل خود کاهش يافته و ربات را به بستري مناسب براي پژوهشهاي دانشگاهي تبديل کرده است.
در حالي که سرعت متوسط ربات سورنا ۳ در هنگام راه رفتن برابر ۰.۳ کيلومتر بر ساعت است، ربات سورنا ۴ با کمک طراحي مسير ديناميکي و کنترلکنندههاي برخط، از قابليت راه رفتن متداوم با سرعت ۰.۷ کيلومتر بر ساعت برخوردار است.
با استفاده از حسگرهاي تماسي نوين ساخته شده در مرکز سيستمها و فناوريهاي پيشرفته (CAST) دانشگاه تهران، ربات سورنا ۴ امکان راه رفتن بر روي سطوح ناهموار را علاوه بر سطوح صاف دارد.
براي بررسي و پيادهسازي حرکتهاي مختلف ربات از جمله گرفتن اشيا، حرکت به جانب، عقبگرد، دور زدن، شوت زدن و بازيابي تعادل، از شبيهسازهاي گزبو (Gazebo)، کورئونويد (Choreonoid) و متلب (MATLAB) استفاده شده است.
افزايش فرکانس حلقه کنترلي ربات نسل جديد به ۲۰۰ هرتز، امکان پيادهسازي کنترلرها و تخمينگرهاي برخط بر روي ربات را فراهم کرده است. با کمک ميانافزار سيستم عامل رباتيک (ROS)، امکان اجراي همزمان برنامهها، پايش وضعيت ربات به صورت برخط و اجراي بلادرنگ الگوريتمها براي ربات سورنا ۴ امکانپذير شده است.
يکي از اهداف اصلي پروژه سورنا ۴، ساخت رباتي با قابليت تعامل بيشتر با محيط اطراف و انسان بوده است. ربات جديد قابليت تشخيص چهره انسان و شمارش آنها، تشخيص اشيا و يافتن موقعيت آنها، تشخيص حرکت انسان، تشخيص گفتار و پاسخ دادن به آنها را داراست.
همچنين با ترکيب حرکات تمام تنه ربات و هوش مصنوعي، ربات قابليت گرفتن برخط اجسام، دنبال کردن چهره افراد و اشيا و تقليد حرکات انسان را دارد.
حمايت از توسعه فناوري رباتهاي انساننما
اين ربات ايرانساخت که در قالب طرح کلان ملي با هدف توسعه دانش و فناوري رباتيک با حمايت معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري و با مشارکت بيش از ۵۰ محقق در مرکز سيستمها و فناوريهاي پيشرفته (CAST) دانشکده مکانيک دانشگاه تهران و شرکتهاي دانشبنيان، زير نظر عقيل يوسفيکما طراحي و ساخته شد.
توسعه فناوري رباتيک جزو اولويتهاي حمايتي معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري است و در راستاي همين سياستها ۹۰ درصد بودجه ساخت سورنا ۴ توسط معاونت علمي رياست جمهوري تامين شد.