آیا کیهان شبیه یک “دونات غولپیکر” است؟
بيگ بنگ/ تيمي از دانشمندان اروپايي در تحقيق مقدماتيشان استدلال کردند که يک جهان به شکل دونات قابل درکتر از يک جهان با انبساطي بيپايان است. در حالي که اين ايده به طور قطع اثبات نشده، اما دلالتهاي جالبي را براي ساختار، رفتار و سرنوشت نهايي جهان ما مطرح کرده است.
کيهان دوناتي
اگر فرضيهي جهان دوناتي درست باشد، آنگاه به نکات جالبي دست مييابيم. يک نکته اين است که کيهان با اينکه خيلي بزرگ است، اما محدود است، در واقع فقط سه تا چهار برابر بزرگتر از حدهاي “جهان قابل مشاهده” است. شعاع جهان قابل مشاهده حدود 45 ميليارد سال نوري است.
“توماس بوچرت” يکي از نويسندگان اين مطالعه و اخترفيزيکدان دانشگاه ليون، گفت: «ميتوانيم با فرض درست بودن جهان دوناتي بگوييم که حالا اندازۀ کيهان را ميدانيم.» همچنين اين نکات بدين معناست که کيهان ما محکوم به فروپاشي درون خودش است، نه اينکه تا ابد به انبساط خود ادامه دهد.
تلو تلو خوردنهاي گمشده
اگرچه پاسخ اينکه کيهان در ابعاد بزرگ چه شکلي است، هنوز امکانپذير نيست، اما شواهد خوبي براي اثبات جهان دوناتي وجود دارد. براي تعيين توپولوژي کيهان، اخترفيزيکدانان «آشفتگيهايي» را در نقشۀ تابش زمينه کيهاني(CMB) اندازهگيري کردند. تابش زمينه کيهاني درست ۳۸۰ هزار سال پس از بيگ بنگ را نشان ميدهد، اين تابشهاي مايکروويو اوليه با چشمان غيرمسلح قابل مشاهده نيستند، اما در سرتاسر کيهان وجود دارند.
بررسي محققان نشان ميدهد که محدوديتي در اين آشفتگيها وجود دارد. شبيهسازي کامپيوتري دانشمندان بدان معناست که جهان در مقياس بسيار بزرگ درون خودش بسته ميشود، و يک جهان دوناتي سه بُعدي انطباق خوبي با اين مشاهدات جديد دارد. ما در يک جهان در حال انبساط زندگي ميکنيم که در مقياسهاي بزرگ با سرعتي بيشتر از نور در حال انبساط و گسترش است. و همين وسعت غيرقابل تصور خود مانعي بزرگ است، زيرا شکل واقعي کيهان از ديدگان ما پنهان ميماند.
جالب است بدانيد کيهان ميتواند به دليل بزرگي بيش از حد به شکل يک دونات، داراي حجمي محدود و بدون لبه باشد و شکل واقعي خود را مخفي کند. مگر اينکه براي يافتن شکل واقعي کيهان، از فاصلهاي بسيار دور به سراسر جهان هستي نگاه کنيم.