حرکت جامعه ایران به مرحله فوق سالمندی در 30 سال
باشگاه خبرنگاران/ آلمان طي ۷۵ سال، فرانسه ۸۰ سال و بريتانيا طي ۹۰ سال روند سالمندي جمعيت را طي کردهاند، اين در حالي است که کشور ايران تنها در عرض ۳۰ سال به مرحله "فوق سالمندي" خواهد رسيد؛ اين به معناي سرعت زياد سالمندي جمعيت ايران است!
بر اساس پيشبينيها تا سال 2050، جمعيت 60 ساله و بالاتر جهان به 2 ميليارد نفر خواهد رسيد در حالي که اين آمار در سال 2015، 900 ميليون نفر بود.
امروزه 125 ميليون نفر در جهان 80 سال به بالا دارند؛ تا سال 2050 ، تقريباً اين تعداد (120 ميليون نفر) فقط در چين زندگي ميکنند و 434 ميليون نفر در اين گروه سني در سراسر جهان زندگي ميکنند؛ تا سال 2050 ، 80 درصد از کل افراد مسن در کشورهايي با درآمد کم و متوسط زندگي خواهند کرد.
اما سرعت پيري جمعيت در کشور ما نيز به طرز چشمگيري در حال افزايش است!
کارشناسان سه مرحله مختلف را براي سالمندي جمعيت در نظر ميگيرند؛ در مرحله نخست 7 تا 14 درصد، در مرحله دوم 14 تا 21 درصد و در مرحله سوم که فوق سالمندي يا انفجار سالمندان ناميده ميشود، بيش از 21 درصد جمعيت سالمند خواهند بود.
مدت زمان عبور از يک مرحله به مرحله ديگر سالمندي نيز شاخصي است که روند تغييرات سني جمعيت را بهتر بررسي ميکند.
بر اساس جدول فوق از ميان کشورهايي (ژاپن، فرانسه، آلمان، بريتانيا، کره جنوبي) که به سمت سالمندي جمعيت حرکت ميکنند، ايران ششمين کشوري است که به مرحله فوق سالمندي جمعيت خواهد رسيد اما نکته قابل تامل در اين جدول آن است که ايران در کنار کره جنوبي داراي کمترين فاصله زماني بين مرحله اول با دوم و مرحله دوم با مرحله سوم است! به عبارتي ايران طي 20 سال از 14 درصد به 21 درصد سالمند ميرسد و طي 10 سال از ميزان 21 درصد سالمند عبور ميکند!
نکته قابل توجه ديگر اينکه کشورهاي صدر اين فهرست تا سال 2050 که سال وقوع مرحله سوم سالمندي در ايران است، از اين بحران عبور يا آن را مديريت کردهاند البته بايد دقت کنيم که کشورهاي مذکور، جزء کشورهاي توسعهيافته جهان هستند و پروسه رويارويي آنها با بحران سالمندي نسبت به کشور ما از نظر المانهاي اقتصادي و اجتماعي کاملاً متفاوت است.
از طرف ديگر، بازه شروع تا وقوع انفجار سالمندي در کشورهاي مذکور نکته ديگري را عيان ميکند؛ آلمان طي 75 سال، فرانسه 80 سال و بريتانيا طي 90 سال اين روند را طي کردهاند، اين در حالي است که کشور ايران تنها در عرض 30 سال به مرحله فوق سالمندي خواهد رسيد؛ اين به معناي سرعت زياد سالمندي جمعيت ايران است!
علاوه براين نتايج سرشماري سال 1395 نيز به همين معضلات اشاره دارد؛ بر اين اساس بهرغم افزايش متولدين در سالهاي منتهي به سرشماري 1395، نرخ رشد جمعيت کاهش يافته است، ميانه سني جمعيت افزايش يافته است؛ به عبارت ديگر جمعيت گروه سني 30 سال به بالا روند افزايشي خود را با سرعت بيشتر ادامه داده است!