پروژه تولید اَشکال مختلف واکسن کووید ۱۹ به کجا رسید؟
ايرنا/ واکسيناسيون در سراسر جهان عليه کوويد ۱۹ با سرعتي کم و بيش انجام مي شود و اين در حالي است که شرکتهاي توليدکننده واکسن پروژههاي مختلفي را براي توليد واکسنهاي خوراکي و تنفسي در دست دارند.
به گزارش پايگاه خبري ساينس، در حال حاضر واکسيناسيون کوويد ۱۹ به صورت تزريقي در سراسر جهان صورت ميگيرد؛ ولي محققان اميدوارند در آيندهاي نزديک واکسن خوراکي و تنفسي (استنشاقي) با کارايي بالا در اختيار افراد قرار گيرد.
شرکتهاي توليدکننده افشانههاي آسم، ساخت و توليد واکسن کوويد ۱۹ به شکل افشانه را فرآيندي ساده و کمهزينه قلمداد ميکنند که به زودي در اختيار افراد قرار ميگيرد.
توليد واکسن پودري بدون نياز به زنجيره سرد
يک شرکت سوئدي به نام Iconovo با همکاري يک استارتاپ تحقيقاتي به نام ISR موفق به توليد واکسن کوويد ۱۹ به شکل پودر خشک شدهاند.
براي ساخت اين واکسن پودري از پروتئينهاي مصنوعي ويروس کوويد ۱۹ استفاده شده است؛ اين فرآيند برخلاف ساخت واکسن در شرکتهاي فايزر، مدرنا و استرازنکاست که در آن از RNA يا DNA براي کدگذاري پروتئين استفاده ميشود.
مزيت اين واکسن پودري در اين است که ميتواند تا دماي ۴۰ درجه سانتي گراد را نيز تحمل کند و نياز به زنجيره سرد ندارد.
اين مزيت، تفاوت عمده و ارزشمندي ايجاد ميکند؛ چراکه حمل و نقل واکسنهايي که نيازمند دماي پايين هستند، در حال حاضر يک چالش جهاني است.
محققان در حال آزمايش اين واکسن در گونه بتا (گونه آفريقاي جنوبي) و آلفا (گونه انگليسي) هستند و اميد ميرود براي سرعتبخشيدن به واکسيناسيون آفريقا گامي موثر باشد.
محققان معتقدند ميتوان از اين واکسن در مناطق گرم و کمامکانات استفاده کرد و نگران منقضي شدن و فاسدشدن واکسن نبود.
اين واکسن در حال حاضر روي مدلهاي حيواني آزمايش شده و نتايج موفقيتآميز بوده است.
واکسن تنفسي کوويد ۱۹
محققان دانشگاههاي آيووا و جورجيا موفق به توليد واکسن استنشاقي کوويد ۱۹ شدهاند که در مدلهاي حيواني در جلوگيري از بروز عفونت و انتقال آن موثر گزارش شده است.
محققان توليدکننده واکسن بر اين باورند از آنجايي که ويروس کرونا يک ويروس تنفسي است، واکسن استنشاقي ويروس کارايي موثرتري نسبت به واکسن تزريقي و خوراکي دارد.
در واکسنهاي کنوني فايزر، جانسون اند جانسون و مدرنا، پيامرسان RNA وارد سلولهاي بدن شده و سلول را به گونهاي آموزش ميدهد که ميکروپروتئينهاي تاجدار توليد کنند.
عملکرد واکسن تنفسي به گونهاي ديگر است و در آن ويروس پارا آنفلوآنزا ۵ (PIV۵) موادژنتيکي را به سلول ميرساند و دستور مي دهد که ميکروپروتئين تاجدار بسازند.
ميکروپروتئين تاجدار جهشي از ويروس کروناست که به گيرنده سلولهاي ميزبان متصل ميشود؛ ولي اگر بدن توسط واکسن آنتيبادي توليد کند، اين توانايي ويروس در اتصال به سلولها مختل ميشود.
اين واکسن در موشهاي مبتلا به ويروس موفقيتآميز گزارش شده و اميد است به زودي وارد آزمايشهاي انساني شود.
محققان اميدوارند اين واکسن تنفسي بتواند منجر به تسريع واکسيناسيون در سطح جهان شود.
واکسن تنفسي محققان دانشگاه رايس
محققان دانشگاه رايس در آمريکا نيز راهکاري را توسعه دادهاند که قادر به توليد واکسن تنفسي قابل نگهداري در دماي اتاق است.
اين پروژه بيانگر دو استراتژي است؛ راهکار اول از ذرات باکتريوفاژ اصلاحشده استفاده ميکند که از طريق سيستم تنفسي وارد ريه و سيستم ايمني ميشود. راهکار ديگر ذرات ويروسي فاژ را مستقيما از راه تزريق وارد بدن ميکند تا سلولهاي ايمني را در برابر ويروس رمزگذاري کند.
هر دو روش باعث توليد آنتيباديهاي قوي در جوندگان شده است.
ويروس کرونا عامل بيماري کوويد ۱۹ از اواخر سال ۲۰۱۹ در شهر ووهان چين مشاهده و در مدت کوتاهي در همه جهان منتشر شد؛ به طوري که سازمان بهداشت جهاني در اسفند ۹۸ (فوريه ۲۰۲۰) بروز پاندمي (همهگيري جهاني) اين بيماري را تأييد کرد.
نتايج اين مطالعه در نشريه Proceedings of the National Academy of Sciences منتشر شده است.