رمز ارزها پول می‌شوند؟

اقتصاد آنلاين/ با گسترش فناوري و بزرگ‌تر شدن بازار رمزارزها، حدس‌وگمان‌هايي در اين‌باره زده مي‌شود که آيا بيت‌کوين يافناوري که بيت‌کوين به دنيا عرضه مي‌کند، مي‌تواند جايگزين ارزهاي سنتي فعلي شوند يا خير؟

براي پاسخ به اين سوال، ابتدا بايد تعريف پول را بدانيم. پول به نوعي يک توافق اجتماعي براي با ارزش شدن يک فلز، کاغذ ياهرچيز ديگري است.

آدام اسميت در کتاب «ثروت ملل» چند ويژگي براي پول مي‌شمارد:

• توانمندي ذخيره‌سازي ارزش داشته باشد و بتوان با آن قدرت خريد را از يک زمان به آينده منتقل کرد.

• ابزار مبادله باشد و بتوان به وسيله آن کالا و خدمات خريد.

• معياري براي اندازه‌گيري و شمارش باشد و بتوان به وسيله آن ارزش کالا، خدمات، پس‌انداز و ساير دارايي‌ها را اندازه‌گيري کرد.

حال با اين تعريف، به بررسي اينکه آيا رمزارزها مي‌توانند پول باشند، خواهيم پرداخت. پاسخ بلند اين است که رمزارزها براي يک عده خاص در دنيا و يک جامعه خاص، به‌عنوان پول و حتي رقيب پول سنتي فعلي مورد قبول هستند. جواب کوتاه اما اين است که «در جايگزيني فعلا موفق نبوده‌اند.»

 ذخيره ارزش نه‌چندان پرقدرت

---

بازار

---

ارزهاي ديجيتال يا رمزارزها، در کوتاه مدت ارزش‌آفريني خاصي ندارند. در واقع رمزارزها به‌دليل نوسانات بالايي که دارند، در کوتاه‌مدت قابل‌اعتماد نيستند. فرض کنيد اگر شما فروردين ماه امسال ۱۰ هزار دلار پول لازم داشتيد و سال گذشته به‌صورت بيت‌کويني وام دريافت مي‌کرديد، فروردين ۵هزار دلار ضرر مي‎کرديد، اما درحال‌حاضر با قيمت فعلي بيت‌کوين ۶هزار دلار سود! درواقع اين يک لاتاري کامل بوده و يک مکانيزم اقتصادي پايدار نيست. اين درحالي است که بيت‌کوين تقريبا يکي از پايدارترين ارزهاي موجود است. به‌صورت کلي، نوسان بازار رمز ارزها درحال‌حاضر ۲۵ برابر بازار بورس آمريکا است.

نکته ديگري که وجود دارد، عرضه ثابت بيت‌کوين به ميزان ۲۱ ميليون عدد ممکن است مشکلاتي از جنس اقتصاد کلان به‌وجود بياورد. اين عرضه ثابت ممکن است بر تورم منفي تاثير بگذارد. درواقع در بلندمدت، اگر اين نوع ارزها مورد استفاده همگان قرار بگيرند، ممکن است بعد از اتمام عرضه اثر تورمي منفي بر روي قيمت کالا، خدمات و دستمزد داشته باشد. اين عدم توانايي پول در عرضه دوباره، اقتصاد را در پاسخ به تقاضا ناتوان کرده و نوسان بيشتري در قيمت‌ها حاصل خواهد شد.

 ابزار مبادله نه‌چندان کارآ

نکته مهمي که درباره رمزارزها وجود دارد، اين است که مشخص نيست چه زماني مي‌توانند به ابزار کامل مبادله تبديل شوند. درحال‌حاضر، غالب فروشگاه‌هاي دنيا بيت‌کوين يا رمزارز ديگري را به‌عنوان ابزار پرداخت قبول نمي‌کنند. حتي برخي از دولت‌ها مانند ايران، چين و روسيه رمزارزها را به‌عنوان ابزار پرداخت به‌طور کلي ممنوع اعلام کرده‌اند. اما در طرف مقابل در کشورهايي مانند آمريکا خرده‌فروش‌هايي وجود دارند که رمزارز مي‌پذيرند. يکي از مشکلات اساسي کساني که علاقه‌مند به پذيرش رمزارزها به‌عنوان ابزار پرداخت هستند، کند بودن ذاتي تراکنش‌هاي رمزارزها است. به‌عنوان مثال، بيت‌کوين در هر ثانيه ۷ تراکنش ثبت مي‌کند؛ درحالي که سيستم‌هاي پرداخت الکترونيکي مانند ويزا هر ثانيه بيش از ۶۵ هزار تراکنش ثبت مي‌کنند.

نکته بعدي صف زماني است که بايد براي تاييد تراکنش‌ها در رمزارزها صرف شود. همچنين، کارمزدي که در رمزارزي مانند بيت‌کوين وجود دارد نيز يکي ديگر از چالش‌ها است. به‌خصوص زماني که عرضه بيت‌کوين تمام شود، صرف اقتصادي ماينرها روي کارمزد بوده و احتمال افزايش کارمزدها به بيش از حد ساختارهاي مرکزي وجود دارد.

 واحد شمارش غيرکارآ

با توجه به اينکه رمزارزها در ذخيره‌سازي ارزش و مبادله فعلا ناکارآمد هستند، طبيعي است که واحد شمارش کارآيي هم نباشند. فروشندگاني که بيت‌کوين و ساير رمزارزها را به‌عنوان ابزار پرداخت قبول مي‌کنند، معمولا به‌صورت دقيقه‌اي يا ساعتي قيمت‌هاي خود را با توجه به نرخ ريال و دلار به‌روزرساني مي‌کنند. همچنين کسب‌وکاري در دنيا وجود ندارد که حساب خود را به‌صورت رمزارزي نزد بانک‌ها نگه دارد، بنابراين در زمينه واحد شمارش رمزارزها تقريبا غيرکارآ عمل کرده‌اند. با تمامي اين تفاصيل، مي‌توان گفت رمزارزها هنوز به‌عنوان پول شناخته نمي‌شوند و با توجه به ناکارآمدي که درحال‌حاضر دارند، در آينده ميان‌مدت هم نمي‌توانند جايگزين پول شوند. اما اينها دليلي بر بي‌ارزش بودن آنها نمي‌شود. حتي برعکس، درحال‌حاضر ارزهاي ديجيتالي که در بازار وجود دارند، به‌عنوان «دارايي» مي‌توانند در کنار ساير ارزها نقش بازي کنند.

به همين دليل، واژه «رمزدارايي» يا «دارايي‌هاي مجازي» به‌تازگي در اين بازار مطرح شده‌اند.  همچنين، ويژگي‌هاي طراحي فني و اقتصادي که بيت‌کوين و به‌طور کلي فناوري دفتر کلي توزيع‌شده به ارمغان آورده است، بسترهاي لازم براي افزايش کارآيي پول فعلي را به‌وجود آورده است. در واقع، ويژگي‌هاي طراحي رمزارزها مي‌تواند به بانک‌هاي مرکزي در طراحي پولي کارآتر از پول فعلي کمک بزرگي کند.  به‌طورکلي، چيزي که به اسم رمزارز درحال‌حاضر وجود دارد، در بهترين حالت يک نوع دارايي براي سرمايه‌گذاري است و به دليل ويژگي‌هاي طراحي آن، ارزشمند است؛ اما اينکه همين چيز موجود جايگزين پول در آينده باشد، جاي شک دارد.

در کانال آي‌تي و ™CanaleIT هم کلي عکس و ويدئوي دسته اول و جذاب داريم