مهندس اپل پروژه مخفیانه دولت آمریکا را فاش کرد

زوميت/ مهندس ارشد سابق اپل در گفت‌و‌گو با رسانه‌ي TidBITS داستان روزهايي را نقل کرده که دولت ايالات متحده مي‌خواسته آيپاد را به‌شکلي مخفيانه به دستگاهي شبيه‌ به شمارشگر گايگر تبديل کند.
   
يکي از مهندسان ارشد پيشين اپل مي‌گويد دولت ايالات متحده، يک آيپاد را به‌ صورت مخفيانه به «شمارشگر گايگر» (Geiger Counter) تبديل کرده است. اگر به‌طور دقيق‌تر بگوييم،‌ سال‌ها قبل يکي از پيمانکاران دفاعي بزرگ آمريکا، آيپاد را به دستگاهي مخفي که احتمالا شمارشگر گايگر بوده، تبديل کرده است. تنها چهار نفر در اپل از اين موضوع خبر داشتند. درواقع اپل براي مدت‌زماني خاص در سال ۲۰۰۵ به پيمانکاران دولت آمريکا اجازه داده در دفاتر کاري شرکت روي نسخه‌ي سفارشي آيپاد کار کنند. عملکرد اصلي آيپاد سفارشي‌سازي‌شده هرگز مشخص نشد و هنوز هم کسي هدف ساخت آن دستگاه را نمي‌داند. 

داستان ساخت آيپادِ سفارشي‌سازي‌شده، توسط ديويد شِيِر نقل شده که فردي قابل‌اعتماد به‌حساب مي‌آيد. ديويد شير نقش بسيار مهمي در توسعه‌ي آيپادهاي اپل ايفا کرده است و قطعا از رازهاي دروني شرکت خبر دارد. توني فِيدل که به‌عنوان «پدر آيپاد» شناخته مي‌شود نيز ادعاهاي ديويد شير را تأييد مي‌کند.

شير در بخش ابتدايي سخنانش توضيح مختصري درباره‌ي فعاليت‌هاي خود در اپل مي‌دهد: اپل پروژه‌ي توليد آيپاد را در سال ۲۰۰۱ آغاز کرد و من دومين مهندس نرم‌افزاري بودم که براي اين پروژه به‌استخدام اپل درآمدم. تيم بازاريابي اپل در آن زمان نام نهايي محصول را انتخاب نکرده بود و ما محصول را با کدنام P68 خطاب مي‌کرديم. نخستين مهندس نرم‌افزار استخدام‌شده توسط اپل، بعدا به‌عنوان مدير نرم‌افزار آيپاد منصوب شد؛ او همان فردي بود که وظيفه‌اي ويژه را برعهده‌ي من گذاشت. من فايل‌سيستم آيپاد و سپس ديتابيس SQLite که تمامي موسيقي‌ها را رهگيري مي‌کرد نوشتم. در گذر زمان روي تقريبا تمامي بخش‌هاي نرم‌افزار آيپاد کار کردم، به‌جز کدک‌هاي صوتي که فايل‌هاي MP3 و AAC را به محتواي صوتي تبديل مي‌کردند. 

ديويد شير که سخنانش را در گفت‌و‌گو با رسانه‌ي TidBITS به‌زبان آورده است در ادامه به‌طور دقيق‌تر وارد ماجراي تبديل شدن آيپاد به شمارشگر گايگر مي‌شود: اواخر سال ۲۰۰۵، روز کسل‌کننده‌اي بود. پشت ميز کارم نشسته بودم و کد مربوط‌به آيپادِ سال بعد را مي‌نوشتم. مدير نرم‌افزار آيپاد، يعني رئيسِ رئيسم، بدون اين‌که درِ اتاق را بزند به‌شکل ناگهاني وارد شد و در را پشت سرش بست. او مستقيما سراغ حرفش رفت و زمينه‌چيني نکرد. مدير نرم‌افزار آيپاد به من گفت:‌ «مأموريت ويژه‌اي برايت دارم. رئيس تو چيزي از اين ماجرا نمي‌داند. به دو مهندس از وزارت انرژي ايالات متحده کمک‌خواهي کرد تا آيپادي ويژه بسازند. گزارش کارت را تنها به من مي‌دهي»...

با اين‌حال آن دو مهندس، کارمند وزارت انرژي آمريکا نبودند. آن‌ها در يکي از زيرشاخه‌هاي شرکت Bechtel کار مي‌کردند؛ Bechtel يکي از بزرگ‌ترين پيمانکاران دفاعي وزارت انرژي آمريکا است (پيمانکار دفاعي به شرکتي گفته مي‌شود که محصول يا خدمات در اختيار ارتش يا اداره‌ي اطلاعات يک دولت قرار مي‌دهد). دو مهندس موردبحث مي‌خواستند قطعات سخت‌افزاري سفارشي‌سازي‌شده‌اي را به آيپاد اضافه کنند و ازطريق اين قطعات سفارشي، داده‌ها را ضبط و در ديسک آيپاد ذخيره کنند؛ به‌گونه‌اي که نتوان به‌سادگي فهميد که چنين اتفاقي در حال رخ دادن است. با همه‌ي اين‌ها، آيپاد موردبحث بايد شبيه آيپاد‌هاي عادي مي‌بود و همچون آيپادهاي عادي کار مي‌کرد. آن‌ها خودشان همه‌ي کارها را انجام مي‌دادند. وظيفه‌ي من اين بود هر کمکي که آن‌ها از جانب اپل نياز داشتند در اختيارشان بگذارم...

تنها چهار نفر در اپل از اين پروژه‌ي مخفي خبر داشتند. من، مدير نرم‌افزار آيپاد، قائم‌مقام واحد آيپاد و قائم‌مقام ارشد تيم سخت‌افزار اپل.

---

بازار

---

ديويد شير مي‌گويد وظيفه داشته مطمئن شود مهندسان Bechtel آموزش‌هاي لازم را براي اضافه کردن قطعات سخت‌افزاري به آيپاد ببينند و به منابع لازم دسترسي پيدا کنند. به‌همين دليل او هيچ‌گاه نتوانسته بفهمد هدف اصلي پروژه‌ي اضافه کردن قطعه‌ي سخت‌افزاري به آيپاد چه بوده است. داستاني که شير نقل کرد، تا حد زيادي همچون فيلم‌هاي جاسوسي به‌نظر مي‌رسد.

اپل اجازه نداشت بفهمد دولت چه هدفي براي آيپادِ سفارشي‌سازي‌شده در نظر گرفته است. به‌علاوه مهندسان شرکت Bechtel اجازه نداشتند به سرورهاي اپل دسترسي پيدا کنند؛ همچنان اجازه‌ي استفاده از ابزارهاي نرم‌افزاري يا سخت‌افزاري اپل به آن‌ها داده نشده بود. در نظر داشته باشيد که خود اپل، آيپادها را به آن‌‌ها نداد. Bechtel آيپادها را از فروشگاه‌ها تهيه کرده بود.

تمامي آن‌چيزي که شير مي‌دانست اين بود که مهندسان شرکت Bechtel مي‌خواستند قطعه‌اي سخت‌افزاري به آيپاد به‌منظور ثبت و ذخيره‌ي داده‌ها اضافه کنند. ماهيت قطعات سخت‌افزاري و هدف نهايي محصول، کاملا مخفي بود. همچنين همانطور که شير اشاره کرد، مهندسان Bechtel بايد آيپاد را به‌گونه‌اي تغيير مي‌دادند که هيچ‌کس نتواند متوجه تغيير اعمال‌شده در آن‌ها شود؛ بدين ترتيب اگر کاربر آيپاد را به مک يا رايانه‌ي ويندوزي متصل مي‌کرد، دستگاه عملکردي عادي داشت.

شير سخنانش را ادامه مي‌دهد: آن‌ها سخت‌افزار ويژه‌اي را به آيپاد اضافه کرده بودند که مي‌توانست داده‌هايي را که در پي ذخيره کردنش بودند، به‌صورت مخفيانه توليد کند. آن‌ها به‌شدت محتاط بودند تا مطمئن شوند که هرگز قطعه‌ي سخت‌افزاري جديد را نبينم. من هرگز آن سخت‌افزار را نديدم.

ما درباره‌ي پياده‌سازي بهترين راه براي مخفي کردن داده‌هايي که آن‌ها در پي ذخيره کردن‌شان بودند، صحبت کرديم. به‌عنوان يک مهندس ديسک، به‌آن‌ها پيشنهاد کردم بخش جديدي به ديسک اضافه کنند که توانايي ذخيره‌ي داده‌ها را داشته باشد. بدين ترتيب حتي اگر کاربر، آيپادِ تغييريافته را به مک يا رايانه‌ي ويندوزي متصل مي‌کرد، آي‌تونز با آن به‌عنوان آيپادي معمولي رفتار مي‌کرد. همچنين آيپاد موردبحث در فايندرِ مک و ويندوز اکسپلورر همچون آيپادي معمولي به‌نظر مي‌رسيد. آن‌ها ايده‌ي من را دوست داشتند و آن را اجرا کردند.

در مرحله‌ي بعد، آن‌ها به‌دنبال راهي ساده براي آغاز و متوقف‌سازي ضبط داده‌ها بودند. ما سراغ منوي اصلي نرم‌افزار رفتيم و منوي جديدي را که عادي به‌نظر مي‌رسيد به بخش انتهايي اضافه کرديم. به آن‌ها کمک کردم تا منوي جديد را وارد کد اصلي آيپاد کنند؛ اين بخش جديد در کد، تقريبا مخفي بود. از تمامي جوانب ديگر، دستگاهِ تغييريافته همچون آيپادهاي معمولي عمل مي‌کرد. 
ديويد شير مي‌گويد مهندسان Bechtel از آيپاد نسل پنجم استفاده کردند، زيرا آيپاد نسل پنجم هارد درايو بزرگي داشت؛ بنابراين فضاي زيادي براي ذخيره‌سازي داده در دسترس قرار مي‌داد. مهندسان Bechtel بدنه‌ي آيپاد را باز مي‌کردند تا قطعه‌ي جديد را به آن اضافه کنند، بدون اين‌که اثري از کار خود برجاي بگذارند. سيستم‌عامل اين آيپاد به‌صورت رسمي توسط اپل به درون دستگاه تزريق نشده بود، بنابراين ازلحاظ تئوري امکان هک کردنش وجود داشت.

شير هيچ‌گاه نفهميد که او و مهندسان Bechtel در حال ساخت چه دستگاهي بودند، اما حدس و گماني مطرح کرده است. با در نظر گرفتن اين‌ حقيقت که پاي وزارت انرژي در ميان بود، شير مدعي است دستگاه موردبحث نوعي شمارشگر گايگر مخفي بوده است. 

او در ادامه مي‌گويد: حدس من اين است که پاول و متيو مشغول ساخت دستگاهي همچون شمارشگر مخفي گايگر بوده‌اند. دستگاه نهايي چيزي بود که کارمندان وزارت انرژي مي‌توانستند بدون مخفي کردنش از آن استفاده کنند. درباره‌ي دستگاهي حرف‌ مي‌زنم که بي‌آزار به‌نظر مي‌رسيد، دستگاهي که توانايي پخش موسيقي داشت و به‌طور کامل مثل آيپادهاي معمولي فعاليت مي‌کرد. مي‌توانستيد در شهر به گشت‌و‌گذار مشغول شويد، در هر زمان که خواستيد موسيقي‌ها را گوش دهيد [و بدون اين‌که کسي بفهمد] آثار مربوط‌به مواد راديواکتيو را پيدا کنيد و به‌دنبال اورانيوم قاچاق يا دزديده‌شده بگرديد يا اين‌که مي‌توانستيد شواهد و مدارک ساخت بمب کثيف را پيدا کنيد؛ بدون اين‌که رسانه‌ها يا مردم روح‌شان خبردار شود که چه اتفاقي در حال رخ دادن است. همچون تمامي گجت‌هاي الکترونيکي ديگر، شمارشگرهاي گايگر نيز کوچک‌تر و ارزان‌تر شده‌اند و من حس مي‌کردم در حال کار روي Radiation Alert Monitor 200 هستم، دستگاهي که به‌شدت شبيه آيپادهاي کلاسيک است.

توني فيدل در واکنش به اين مصاحبه، توييتي منتشر کرد و گفت هيچ شکي ندارد که داستان يادشده واقعي است.
 

در کانال آي‌تي و ™CanaleIT هم کلي عکس و ويدئوي دسته اول و جذاب داريم