آیا ماینرها متهم اصلی قطع برق هستند؟
راه پرداخت/ تقريبا تمامي پاسخدهندگان به اين سوال بر اين عقيده بودند که نميتوان قطعي برق را به صنعت ماينينگ ربط داد و بايد دليل آن را در جاي ديگري جستجو کرد. با اين حال مسئول کميته رمزارزهاي اتاق بازرگاني ايران بر اين عقيده بود که يکي از دلايل اصلي خاموشيهاي اين روزها، ميتواند فعاليت ماينرها باشد.
تا همين چند وقت پيش يک تصور وجود داشت که ميتوان از طريق بيتکوين و ارزهاي ديجيتال تحريمها را دور زد. حالا نيز اين تصور ايجاد شده که دليل قطعي اين روزهاي برق، ماينينگ است. مگر ماينينگ در کشور چقدر انجام ميشود که در فصل زمستان که حتي زمان پيک مصرف برق نيست، باعث قطعي برق شود؟
اگر نگاهي به آمار داشته باشيم، ماينينگ حتي با احتساب دستگاههاي استخراج غيرمجاز نيز زير ۶۰۰ مگاوات برق صرف ماينينگ ميشود؛ اين در حالي است که مصرف سراسري در کل کشور روزانه نزديک به ۴۰ هزار مگاوات است.
اين موضوع بهانهاي شد تا از فعالان حوزه ماينينگ در کشور دو سوال مطرح کنيم؛ اول اينکه آيا ممکن است دليل قطعي برق اين روزها، ماينينگ باشد و دوم اينکه سهم ايران در ماينينگ دنيا چقدر است؟
تقريبا تمامي اين افراد بر اين عقيده بودند که نميتوان قطعي برق را به صنعت ماينينگ ربط داد و بايد دليل آن را در جاي ديگري جستجو کرد. با اين حال مسئول کميته رمزارزهاي اتاق بازرگاني ايران بر اين عقيده بود که يکي از دلايل اصلي خاموشيهاي اين روزها، ميتواند فعاليت ماينرها باشد. در ادامه نظر برخي از اين فعالان را ميخوانيد.
قطعي برق را بههيچعنوان نميتوان به صنعت ماينينگ ربط داد
محمدرضا شرفي رئيس کارگروه استخراج انجمن بلاکچين ايران نيز با بيان اينکه در حال حاضر در کشور ماينينگ بهصورت قانوني انجام ميشود و طبق آمار وزارت نيرو ۳۱۰ مگاوات برق به صنعت ماينينگ اختصاص داده شده است، گفت: «البته بايد اين موضوع را در نظر داشته باشيم که تعرفه برق صنعت ماينينگ، بالاترين تعرفهي برق کشور است و عملا فاصله بسيار زيادي با ساير تعرفههاي کشور دارد. در حال حاضر در صنعت استخراج رمزارز کشور مشکلاتي وجود دارد اعم از اينکه دستورالعملهاي وزارت صمت محدوديتهاي بسيار زيادي را براي فعاليت در داخل کشور در نظر گرفته است که از تدبير به دور است و اين محدوديتها ميتواند سبب افزايش بهرهبرداري غيرقانوني از برق يا کساني که به دنبال فعاليت در اين صنعت هستند، به سمت مسيرهاي غيرقانوني هدايت شوند که براي ايجاد شفافيت و حفظ منافع کشور درخواست داريم که مسير را شفاف و تسهيل کنند تا همه کساني که قصد فعاليت در اين صنعت را دارند بتوانند با پرداخت هزينهي تعيين شده نسبت به ورود به اين صنعت اقدام کنند.»
طبق گفتههاي شرفي، در حال حاضر برآورد ميشود چيزي حدود ۳ الي ۴ درصد استخراج دنيا در ايران انجام ميشود و چين با حدود ۷۰ درصد در رتبه اول جهاني است.
به عقيده وي، قطعي برق را نيز بههيچعنوان نميتوان به صنعت ماينينگ ربط داد چراکه در حال حاضر مصرف برق در پيک مصرف خود نيست و دلايل ديگري را بايد براي اين قطعيها جستجو کرد.
«فکر ميکنم بيشتر بايد دلايل مديريتي داشته باشد و روابط بين دو وزارت نيرو و نفت کشور بايد در اين موضوع تاثيرگذار باشند. درنتيجه با مصرفي که در حال حاضر ماينرها در کشور دارند، بههيچعنوان نميتوان ارتباطي را بين صنعت استخراج و قطعي برق متصور بود.»
ماينينگ نميتواند عامل اصلي قطع برق باشد
حميدرضا صالحي عضو هيئتمديره سنديکاي صنعت برق نيز در خصوص اين موضوع توضيح داد: «ما هميشه در زمستان کمترين ميزان مصرف برق را داشتهايم؛ يعني در کشور ما در زمستان مصرف گاز بالا هست و در تابستان نيز پيک برق را داريم. همچنين ميزان مصرف ماينينگ در کشور بين ۵۰۰ تا هزار مگاوات بيشتر نيست؛ درنتيجه ماينينگ نميتواند عامل اصلي قطع برق باشد.»
طبق صحبتهاي صالحي، علت اصلي خاموشيهاي اين روزها کمبود گاز است که به دليل اينکه در زمستان هميشه پيک گاز داشتيم و امسال ميزان مصرف گاز بهشدت بالا رفته است، اتفاق ميافتد. «وقتي کمبود گاز به وجود ميآيد ابتدا گاز نيروگاهها و صنايع را قطع ميکنند و به اين دليل نيز ممکن است برق کافي را نتوانند تامين کنند.»
يکي از دلايل اصلي قطعي برق اين روزها ماينينگ توسط کشورهاي خارجي و بعضي نهادها در ايران است
به عقيده محمود استقلال مشاور کميسيون صادرات و مسئول کميته رمزارزهاي اتاق بازرگاني ايران يکي از دلايل اصلي قطعي برق اين روزها ماينينگ توسط کشورهاي خارجي و بعضي نهادها در ايران است.
وي در اين باره توضيح داد: «لازم به ذکر است که بنا به شواهد موجود، سهم بخش خصوصي با موارد ذکر شده قابلمقايسه نيست. بنا به برخي از گزارشها و شنيدهها، يکسري مزارع استخراج رمزارزها متعلق به برخي از کشورهاي خارجي ازجمله چين و نيز برخي نهادها در مناطقي همچون استانهاي کرمان و البرز در حال استخراج رمزارز هستند که ميزان فعاليت آنها با توجه به افزايش قيمت بيتکوين بيشتر نيز شده است. درنتيجه فعاليت ماينرها در کشور يکي از دلايل قابلتوجه قطعي برق ميتواند باشد.»
اما به نظر استقلال علاوه بر ماينينگ، دو عامل ديگر نيز در قطعي اين روزها تاثير دارند. او درباره اين عوامل گفت: «به نظر من قطعي برق اين روزها، علاوه بر فعاليت ماينرها، دو دليل ديگر نيز دارد؛ يکي از اين دلايل، صادرات بيرويه برق به برخي کشورها بهويژه عراق است. دليل سوم نيز از کار افتادن موقتي نيروگاهها هست. البته ما معمولا قطعي برق را در تابستان داشتيم و براي ما نيز عجيب است که در زمستان با چنين مشکلي روبهرو شدهايم.»
طبق صحبتهاي مسئول کميته رمزارزهاي اتاق بازرگاني ايران، بر طبق آمار منتشر شده در تحقيقات دانشگاه کمبريج در کل حدود نيم درصد برقي که در دنيا مصرف ميشود، به ماينينگ تعلق دارد؛ درواقع ۲۱ هزار تراوات بر ساعت مصرف برقي دنيا است و نيم درصد از آن متعلق به ماينينگ است. «يعني حدود ۱۱۲ تراوات بر ساعت مصرف برق ماينينگ در دنيا است که عدد قابلتوجهي است و تقريبا به اندازه مصرف برق امارت متحده عربي است.»
استقلال با ارجاع به همين آمار توضيح داد: «ايران داراي رتبه هفدهم در مصرف برق در دنيا است… همچنين با استناد به منبع يادشده، جايگاه ايران با انجام حدود ۴ درصد ماينينگ دنيا در ايران داراي جايگاه هفتم دنيا بوده است»
وي با اشاره به اينکه آمار دانشگاه کمبريج بهروز نيست، گفت: «بنا به برخي شنيدهها، اخيرا نرخ استخراج بيتکوين در ايران افزايش يافته و در نتيجه حدس زده ميشود که ميزان استخراج رمزارزها در ايران نزديک به دو برابر نسبت به ماههاي قبل از رشد قيمت بيتکوين، افزايش پيدا کرده باشد. با عنايت به موارد گفتهشده، ميتوان نتيجه گرفت که شايد ميزان برق مصرفي براي استخراج رمزارزها در کشور، عدد در حدود ۸ تراوات بر ساعت مصرف ماينرها بوده که ممکن است تا حدود ۱۶ تراوات بر ساعت نيز رسيده باشد. در پايان لازم به ذکر است که با توجه به عدم شفافيت آمار و اطلاعات در بخشهاي حاکميتي، امکان اظهارنظر قطعي در موارد ذکر شده، وجود ندارد.»