مقایسهی مشخصات فنی Steam Deck با دیگر کنسولها
گيم فا/ پس از طيف قابل توجهاي از شايعات و انتظار، ولو (Valve) بالاخره از Steam Deck رونمايي کرد. Steam Deck يک رايانهي قابل حمل است که از سيستم عامل SteamOS استفاده ميکند. به گفتهي ولو Steam Deck قابليت اجراي اکثر بازيهاي استيم را خواهد داشت. طبعا فرم فاکتور Steam Deck باعث شده تا بسياري اين کنسول را با نينتندو سوييچ مقايسه کنند. با اين حال سيستم ولو بسيار قدرتمندتر از سوييچ بوده و بايد روي پاي خود بايستد. در اين مقاله قصد داريم تا Steam Deck را با پلياستيشن ۵ و ايکسباکس سري ايکس مقايسه کنيم تا به قدرت واقعي آن پي ببريم.
CPU
Steam Deck از يک APU استفاده ميکند که شامل CPU و GPU در يک واحد ميشود. اين APU به صورت اختصاصي توسط AMD توسعه يافته است. البته اساس آن معماري Zen 2 استفاده شده در کنسولهاي نسل نهمي است. اين پردازنده مجهز به ۴ هسته بوده که بين فرکانسهاي ۲٫۴ گيگاهرتز و ۳٫۵ گيگاهرتز فعاليت ميکنند. تفاوت Steam Deck با کنسولهاي نسل نهمي در تعداد هستههاست. اين کنسولها همگي از پردازندهاي ۸ هستهاي استفاده ميکنند. سرعت کلاک پردازنده در پلياستيشن ۵ حداکثر ۳٫۵ گيگاهرتز و در ايکسباکس سري ايکس حداکثر ۳٫۸ گيگاهرتز است.
به نظر ميرسد که Steam Deck کمتر از نيمي از قدرت خام کنسولهاي جديد را دارد. خصوصا با توجه به اينکه اين سيستم قابل حمل توانايي عملکرد حداکثري در بازههاي طولاني را به خاطر محدوديتهاي باتري و گرمايي ندارد. البته بايد خاطر نشان شد که اين پردازنده از فناوري SMT شرکت AMD استفاده ميکند که تعداد منطقي هستهها را به ۸ تا افزايش ميدهد. استفاده از اين معماري تصميم هوشمندانهاي از سوي ولو است. اين مهم عملکرد تکهستهاي را هم بهبود ميبخشد. به اين ترتيب چه بازيهايي که از هستههاي زياد استفاده ميکنند و چه بازيهايي که به کلاکهاي بالاتر نياز دارند، ميتوانند از قدرت کامل پردازنده بهرهمند شوند.
GPU
GPU اين سيستم هم بر اساس معماري RDNA 2 طراحي شده است. اين GPU در مجموع شامل هشت واحد پردازشي ميشود که در کلاکهاي بين ۱ تا ۱٫۶ گيگاهرتز فعاليت ميکنند. اين ارقام قدرت خام GPU را به ۲ ترافلاپس ميرسانند که طبعا از کنسولهاي جديد به طرز قابل توجهاي کمتر است. پلياستيشن ۵ و ايکسباکس سري ايکس هر کدام مجهز به ۱۰ و ۱۲ ترافلاپس قدرت خام هستند.
Steam Deck از يک APU استفاده ميکند که پردازندهاي با معماري Zen 2 و گرافيکي با معماري RDNA 2 دارد.
البته ميتوان گفت که Steam Deck تا حدي با کنسول ضعيفتر مايکروسافت يعني ايکسباکس سري اس قابل مقايسه است. آن کنسول از ۲۰ واحد پردازشي با فرکانس ۱٫۵۶۵ گيگاهرتز استفاده ميکند که قدرت خام آن را به ۴ ترافلاپس ميرساند. البته سنجش قدرت GPU صرفا بر اساس ترافلاپس هميشه دقيق نيست، اما در اين زمينه هر ۴ دستگاه از يک معماري استفاده ميکنند. البته باز هم بايد اشاره کرد که Steam Deck با موانعي از نظر گرمايشي روبهرو خواهد شد که در کنسولهاي خانگي ديده نميشوند.
حافظه
Steam Deck از ۱۶ گيگابايت حافظهي LPDDR5 استفاده ميکند که همزمان توسط CPU و GPU قابل دسترس خواهد بود. اين مهم شباهت زيادي از نظر معماري و اندازه به پلياستيشن ۵ و ايکسباکس سري ايکس دارد که از ۱۶ گيگابايت حافظهي GDDR6 استفاده ميکنند. البته استفاده از حافظهي GDDR در کنسولها به معناي پهناي باند بيشتر حافظه بوده که به GPU اجازهي رسيدن به حداکثر پتانسيل را خواهد داد.
در زمينهي حافظهي ذخيرهسازي بايد گفت که Steam Deck در سه مدل متفاوت عرضه ميشود. هر سه مدل مجهز به يک حافظهي eMMC با ظرفيت ۶۴ گيگابايت هستند. اما دو مدل گرانتر از يک SSD NVMe با ظرفيتهاي ۲۵۶ و ۵۱۲ گيگابايت هم استفاده ميکنند. در حال حاضر از سرعت اين SSDها خبر نداريم، اما ميدانيم که آنها از رابط PCIe نسل سوم بهره ميبرند. اين در حالي است که کنسولهاي جديد همگي از SSD با PCIe نسل چهارمي استفاده ميکنند. اين SSDها در عين سرعت زياد، قيمت بسيار بالايي هم دارند. تا حدي که حافظهي ۱ ترابايتي اضافهي ايکسباکس سري ايکس ۲۰۰ دلار قيمت دارد.
عملکرد
همهي اين اعداد و ارقام تا قبل از رسيدن به عملکرد نهايي بيمعني هستند. طبعا با توجه به کاستيهاي سختافزاري نسبت به پلياستيشن ۵ و ايکسباکس سري ايکس، عملکرد فني Steam Deck هم ضعيفتر خواهد بود. اما بايد به اين نکته توجه داشت که هدف ولو با اين سيستم، ارائهي يک تجربهي ۷۲۰p دلپذير است. البته اندازهگيري عملکرد اصلي بدون در دست داشتن خود سختافزار و ابزار مناسب دشوار است. اما هميشه ميتوان موارد مشابهاي را در بازار رايانههاي شخصي پيدا کرد. با اين حال بايد گفت که در زمان نگارش اين مقاله، هيچ APUاي با پردازندهي Zen 2 و گرافيک RDNA 2 در بازار موجود نيست.
شايد Steam Deck در مقايسه با پلياستيشن ۵ و ايکسباکس سري ايکس بسيار ضعيفتر باشد، اما بايد در نظر داشت که وضوح تصوير هدف اين سيستم هم ۷۲۰p است.
نزديکترين APU به Steam Deck را ميتوان Ryzen 5 3400G دانست که مجهز به گرافيک Vega 11 و پردازندهي ۴ هستهاي است. با چنين سيستمي و تنها ۸ گيگابايت رم DDR4 ميتوانيد در تنظيمات Low به يک ۳۰ فريم بر ثانيهي پايدار در بازي Control برسيد. البته طبق ادعاهاي AMD، تغيير معماري از GCN به RDNA 2 بايد تا ۱٫۲۵ برابر عملکرد را بهبود ببخشد. بايد به اين نکته هم توجه داشت که ۳۴۰۰G يک پردازندهي دسکتاپ بوده و توانايي حفظ سرعت کلاک ۴٫۲ گيگاهرتزي را براي مدتهاي طولاني دارد. اين مهم بايد با معماري بهينهتر Zen 2 در Steam Deck جبران شود.
در مجموع بايد گفت که ميتوان انتظار عملکرد قابل قبول و حتي خوب را در بسياري از بازيها با وضوح تصوير ۷۲۰p بر روي Steam Deck داشت. همچنين قابليت شخصيسازي تنظيمات برخلاف کنسولها، اين اجازه را به بازيبازان خواهد داد تا به نتايج دلخواه خود برسند. نظر شما چيست؟ آيا Steam Deck گزينهي خوبي براي يک کنسول قابل حمل است؟