10 هزار دلار بر هر ثانیه؛ بررسی مدیریت تیم کوک در اپل
سخت افزار/ اپل هر ثانيه 10 هزار دلار درآمد کسب ميکند که 3600 دلار آن سود خالص است. از زمان شروع خواندن اين مطلب چند ثانيه زمان گذاشتيد؟ احتمالا تا زماني که اين مقاله را به پايان برسانيد اپل نيم ميليون دلار درآمد کسب کرده است. اين تنها گوشهاي از عظمت بزرگترين و باارزشترين شرکت جهان است. دقيقا 10 سال پيش در چنين روزي، استيو جابز (بنيانگذار فقيد اپل) از سمت مديرعاملي خود کناره گيري کرد و با ارزشترين برند جديد جهان را در اختيار جانشين خود يعني تيم کوک قرار داد. تنها شش هفته پس از اين موضوع استيو جابز درگذشت. نيازي به گفتن نيست که تيم کوک وظيفهي سنگين و بزرگي را بر دوش داشت و ميراث بزرگي را با خود حمل ميکرد. شرکتي که موفق به توليد محصولات انقلابي مانند آيپاد، آي مک، آيفون، آيپد و فروشگاه آي تيونز و اپ استور شده بود، اکنون با يک فقدان بزرگ دست و پنجه نرم ميکرد. دقيقا مانند همان شرايطي که تيم منچستر يونايتد پس از رفتن سر الکس فرگوسن با آن رو به رو شد و نتوانست از پس آن برآيد. اما تيم کوک نشان داد که ميتواند از پس اين مسئوليت سنگين برآيد و حتي چيزهايي هم به آن اضافه کند. در ادامه با بررسي مديريت تيم کوک در اپل با ما همراه باشيد.
يک دهه بعد از مديريت تيم کوک در اپل – باارزشترين و سودآورترين شرکت جهان
شايد باور آن سخت باشد اما امروز شرکتي که قطعات و محصولات کامپيوتري توليد ميکند بيشتر از شرکتهايي که نفت را از دل زمين بيرون ميکشند و در بازار جهاني به فروش ميرسانند، درآمد دارد. اين موضوع به خودي خود به دست نيامده و حاصل مديريت و زمان بندي پيچيده تيم کوک در تيم مديريتي اپل است. او زنجيره تامين قطعات مورد نياز خود در خارج از کشور را به طوري دقيق طراحي کرده تا با برنامهي شرکت خود هماهنگ شوند و همه چيز به موقع اتفاق بيوفتد. براي مثال شرکت توليد کننده بزرگي مانند فاکسکان که صدها هزار کارگر چيني را در خطوط توليد خود به استخدام در آورده است، همچنان با وجود کمبود تراشه در جهان تمامي سفارشات اپل را به موقع تحويل ميدهد و در مقابل هم سود سرشاري از آن دريافت ميکند. اين موفقيت به سادگي به دست نميآيد.
سال 2019 شرکت نفتي عربستان سعودي با نام آرامکو سهام خود را آزاد کرد و توانست در مدت کوتاهي اپل را پشت سر بگذارد. همه فکر ميکردند که اين ديگر آخر کار اپل است و کسي نميتواند با شرکتهاي نفتي و عربستاني در بيوفتد اما بعد از گذشت چند ماه شرکت اپل دوباره به صدر جدول باارزشترين شرکت جهان بازگشت. علاوه بر آن سودآورترين شرکت جهان نيز هست و هر کسي که در آن مشارکت داشته باشد از همکاري با او لذت خواهد برد.
تيم کوک توانسته تا در طي دههي گذشته يک بار ديگر شرکت اپل را بزرگ کند. درآمد اين فصل از تعطيلات زمستاني اين شرکت به رکورد 111 ميليارد دلار رسيد که چهار برابر بيشتر از مدت مشابه آن در سال 2011 است. در سه ماهه اول سال 2011 تنها 6 ميليارد دلار درآمد به حساب اپل واريز شده بود در حالي که اين رقم در سال جاري به 29 ميليارد دلار رسيده است. اين شرکت به لطف مديريت تيم کوک 200 ميليارد دلار سرمايهي جاري دارد (يعني ميتواند در هر لحظه از آن در معاملات استفاده کند) که تقريبا دو برابر مقداري است که استيو جابز با آن رو به رو بود. تعداد کارمندان اين شرکت در سال 2011 به 60 هزار نفر ميرسيد در حالي که در حال حاضر 140 هزار نفر براي اپل به صورت مستقيم کار ميکنند. مديريت اين مقدار نيروي انساني چه مقدار انرژي ميطلبد؟
عرضهي محصولات اپل در طي سالهاي 2013 تا 2018 بيش از 5 برابر زماني بوده که استيو جابز سکان مديريت اپل را بر عهده داشت. اگر در زمان مرگ استيو جابز 1000 دلار براي سهام اپل هزينه ميکرديد، اکنون تيم کوک 11 هزار دلار به شما تقديم ميکرد. اما اينها تنها نشانههايي از موفقيت تيم کوک در زمان هدايت شرکت اپل است و نکات ديگري را هم بايد در نظر گرفت.
توليد سخت افزار جديد؟ شايد در آيندهاي دور
اپل تيم کوک هنوز يک محصول سخت افزاري بزرگ و تغيير دهندهي ذائقه بازار را توليد نکرده است. بزرگترين محصولاتي که طي مديريت تيم کوک توليد شدهاند اپل واچ و ايرپادزهاي اپل هستند که به نوعي اکسسوري محسوب ميشوند. بقيه موارد هم چيزهايي بوده که کاربران از او خواستهاند. صفحه نمايشهاي بزرگتر براي آيفونها يا آيپدها از جملهي اين تغييرات هستند. از طرف ديگر نحوهي نگاه تيم کوک به محصولات با استيو جابز کاملا فرق ميکند. براي مثال استيو جابز تاکيد زيادي بر گوشههاي گرد آيفون و محصولات اپل داشت در حالي که تيم کوک به نظر مصرف کنندگان و توانايي خود نگاه مياندازد. از طرف ديگر کيفيت لپتاپهاي مک و کليدهاي آن يا حذف شارژر از محصولات جديد اپل به شدت مورد انتقاد قرار گرفته است.
زماني که اپل واچ در سال 2014 معرفي شد، همه به عنوان محصولي انقلابي به آن نگاه ميکردند (و واقعا هم همينطور بود) اما قيمت بالاي آن به نسبت مابقي ساعتهاي بازار در بسيار اذيت کننده بود. هر چه که ميگذرد تاثير اين ساعت در زندگي مردم اروپا و آمريکا بيشتر ميشود اما هنوز به اندازهاي که آيپاد تغيير ايجاد کرده بود، نيست. ايرپادز نيز دومين مثال از نماد مديريتي تيم کوک است. جايي که يک ايده واضح در مقياس بزرگ اجرا شده و به آيفون ربط داده شده است. اما در سالهاي اخير تغييراتي هم به وجود آمد که همه را شگفت زده کرد و نبوغ تيم کوک و مديريت آن را به نمايش گذاشت. حذف پردازندههاي اينتل از لپتاپها و محصولات اپل و توليد يک تراشهي مخصوص براي اين شرکت از جمله مواردي بود که دهان تمام منتقدان را بست. کيتهاي هوش مصنوعي و واقعيت افزوده نيز در ابتداي راه قرار دارند و هنوز به مرحلهي عملياتي نرسيدهاند.
خدمات
اگر همين فردا تيم کوک از مديريت اپل کنار برود، تحليل گران اولين سوالي که ميپرسند اين است که آيا اپل به راه خود به عنوان يک شرکت خدماتي ادامه خواهد داد يا خير؟ بيشتري تمرکز اين شرکت در سالهاي اخير متوجه اپ استور و نرم افزارهاي آن بوده و بيشترين کميسيون را هم از آن دريافت کرده است. در سه ماهه گذشته اين شرکت با رکورد 18 ميليارد دلار درآمد تنها از راه خدمات و نرم افزار (تقريبا نصف اندازه آيفون) رو به رو شده است. اين موضوع به حدي اهميت داشته که منجر به دعواي بزرگ شرکت اپل با شرکت اپيک شده است که هنوز هم در جريان است و هزينه زيادي بابت آن پرداخت شده است. فيلم، موسيقي، کتاب، مجلات، برنامههاي ذخيره سازي پرداختي iCloud ، AppleCare ، Apple Pay ، Apple Music ، Apple Arcade ، Apple TV Plus ، Apple News Plus و Apple Fitness Plus را نيز به آن اضافه کنيد.
چشم انداز کوک فراتر از خدمات محتوا را نيز در اختيار ميگيرد: Apple Pay ، Apple Card ، Apple Cash و Apple Pay Later باعث شده تا اين شرکت به نوعي به بانکداري محکوم شود تا هر چه بيشتر شما را در اکوسيستم خود نگه دارد. از طرفي تيم کوک قهرمان حريم خصوصي کاربران بوده است و آن را “حقوق اساسي بشر” ناميده است. تمامي اين داستانها هم به دليل مبارزه با درخواستهاي FBI و مبارزه با آنها بوده است که اعتماد بيشتر کاربران را به خود جلب کرده است. بسياري از طرفداران حريم خصوصي از اين حرکت تيم کوک به نيکي ياد ميکنند و به همين خاطر طرفدار اپل شدهاند.
شکاف
اپل در هيچ زماني به اندازهي چند سال اخير از کاربران خود عذرخواهي نکرده است. خواه بر اثر کاهش سرعت آيفونهاي قديمي باشد (تا باتريهاي خود را بيشتر نگه دارند) يا ضبط مکالمات شما با دستيار هوش مصنوعي اين شرکت، تيم کوک مجبور به عذرخواهي از کاربران خود شده است که نشان دهندهي شکاف در عملکرد داخلي و بيروني اين شرکت ميباشد. با اينکه اپل به فرهنگ خود ميبالد اما همچنان با پرداخت دستمزد کمتر در چين محکوم است. درست است که مديريت او شايستهي تقدير است اما شايد موارد بالا در مديريت تيم کوک حل نشود و شخص ديگري براي آن نياز باشد. او 23 سال است که در اين شرکت کار کرده و اخيرا نيز در اظهار نظري اعلام کرده است که شايد 10 سال آينده در اين شرکت نباشد.