پایان گارانتی کالاهای IT در ایران؟

اقتصاد ايران آنلاين / بحث گارانتي و خدمات پس از فروش براي کالاهاي حوزه کامپيوتر و ديجيتال و به خصوص کالايي نظير لپ‌تاپ طي سال‌هاي اخير مورد توجه متوليان بازار کامپيوتر قرار داشته و تلاش‌هاي بسياري براي فرهنگ‌سازي در اين زمينه شده است. تلاش‌هايي که از حق نگذريم طي يکي دو سال اخير شاهد نتايج مثبت آنها در بازار بوده‌ايم که يکي از برجسته‌ترين نتايج آن افزايش توجه خريداران به سمت کالاي گارانتي دار و همچنين رشد و توسعه واحدهاي ارائه خدمات پس از فروش با درجه کيفي مطلوب است. البته در کنار اين نتايج مثبت برخي از اعضاي صنف کامپيوتر که گاهي بدنه فروشگاهي و برخي از شرکت‌ها را شامل مي‌شوند، سوءاستفاده‌هايي از نام گارانتي در بازار کرده و با ارائه گارانتي‌هايي که اعتبارشان در تنها يک برگ کاغذ خلاصه مي‌شود باعث کاهش اعتماد خريداران به ارائه‌دهندگان گارانتي شدند. کارشناسان بازار مي‌گويند، نتيجه اين اقدام گروهي از ارائه‌دهندگان اسمي گارانتي و خدمات پس از فروش با لحاظ کردن برخي از موانع خارجي نظير بحث تحريم و... افت شديد سطح کيفي خدمات ارائه شده از سوي گارانتي‌کنندگان بوده است. آنها همچنين مي‌گويند: طي مدت اخير با توجه به رشد شديد قيمت‌ها در بازار توجه خريداران لپ‌تاپ به بحث گارانتي کم شده است و بيشتر افراد در پي خريد کالاي ارزان هستند تا کالاي گارانتي‌دار! با توجه به اين موضوع ما در اين گزارش به بررسي وضعيت گارانتي در بازار لپ تاپ و دلايل کاهش محبوبيت يا اعتماد به مبحث گارانتي و خدمات پس از فروش در مورد اين کالا پرداخته‌ايم.پس اگر به اين موضوع علاقه‌منديد يا بحث گارانتي دغدغه شما نيز هست اين گزارش را بخوانيد: جايگاه گارانتي در بازار لپ‌تاپ در کشوري که در تحريم به سر مي‌برد و بخش عمده کالاهاي آي‌تي از طريق قاچاق يا بدون اجازه نمايندگي مرکزي وارد بازارش مي‌شود، گارانتي و خدمات پس از فروش معني ندارد! اين اظهار نظري است که برخي از کارشناسان و همچنين فعالان بازار لپ‌تاپ در مورد گارانتي در بازار داخلي مي‌کنند. اظهار نظري که اين روزها با توجه به شرايط خاص بازار و مشکلات وارداتي و... موافقان بيشتري يافته است. البته ارائه خدمات پس از فروش نامطلوب و همچنين عدم تحقق وعده و وعيد‌هاي ارائه‌دهندگان گارانتي و خدمات پس از فروش از سوي برخي از شرکت‌هاي گارانتي‌کننده و حتي برخي از شرکت‌هاي بنام، موجب قوت گرفتن اين نظريه شده است که صرف مبلغ بيشتر هنگام خريد لپ‌تاپ بابت گارانتي کردن آن توجيه و صرفه اقتصادي نداشته و به بيان ديگر گارانتي در ايران معني ندارد! در اين باره نظرات مخالفي هم وجود دارد. گروهي از کارشناسان مي‌گويند: اگرچه در بازار داخلي به دليل بحث تحريم و مشکلات وارداتي کاربران کالاهاي تکنولوژيکي و به ويژه لپ‌تاپ در بسياري موارد از دريافت خدمات پس از فروش واقعي از جانب شرکت ارائه‌دهنده کالا محرومند، اما در هر حال مصرف‌کننده حق دارد از خدمات پس از فروش مطمئن بابت کالايي که مي‌خرد برخوردار شود. به همين دليل برخي از شرکت‌ها اقدام به راه‌اندازي مراکز خدمات پس از فروش کرده و تا حدودي با ارائه خدمات پس از فروش مطلوب توانستند توجه و اعتماد خريداران کالاهاي آي‌تي به ويژه لپ‌تاپ را جلب کنند. در کنار اين شرکت‌ها برخي نيز عنوان نمايندگي فروش را از برخي از توليدکنندگان يا نمايندگي‌هاي مرکزي اخذ کنند. به گفته کارشناسان برخي از شرکت‌هاي واردکننده محصولات فاقد نمايندگي (اپل، دل، اچ‌پي و...) نيز توانستند راهکاري ارائه دهند و تنها به عنوان شرکت ارائه‌دهنده خدمات پس از فروش به خريداران محصولات اين برندها خدمات ارائه دهند. به گفته آنها، تا همين يکسال پيش اين شرکت‌ها در سايه توجه و نظارت‌هايي که از جانب ارگان‌هاي مربوطه مي‌شد فعاليت مطلوبي داشتند، اما اينک با توجه به رشد قيمت‌ها و رشد موانع وارداتي بابت تامين قطعات تعميري و تعويضي و... ارائه خدمات مطلوب سخت شده است و به همين دليل خدمات از جانب اکثر شرکت‌ها در حد مطلوبي ارائه نمي‌شود. پورنقشبند مديرعامل شرکت نقش البرز با تاييد اين موضوع به «دنياي اقتصاد» گفت: اين يک حقيقت است که توجه به گارانتي از جانب خريداران کاهش يافته است، اما بايد ريشه‌ها را کشف کرد. رشيدي، مديرعامل شرکت زيگورات هم با تاييد اين موضوع به «دنياي اقتصاد» گفت: موضوع کاهش محبوبيت گارانتي درست است.چرا که در بازار داخلي ما با مشکل تامين قطعه و همچنين ارائه خدمات پس از فروش مواجه هستيم. ساير فروشندگان و فعالان بازار نيز از کاهش چشمگير تقاضا براي کالاهاي گارانتي دار خبر دادند. موانع پيش رو رشد قيمت‌ها در بازار لپ‌تاپ، کاهش سطح کيفي خدمات پس از فروش ارائه شده از سوي برخي از شرکت‌هاي ارائه دهنده خدمات و... از موضوعاتي است که به گفته کارشناسان موجبات کاهش اعتماد به بحث گارانتي را موجب شده است. در اين بين کاهش عمر مفيد قطعات تعميري و حتي تعويضي عامل مضاعف بي‌اعتمادي به اين مبحث شده است. محمد رشيدي، مديرعامل شرکت زيگورات در گفت‌و‌گو با «دنياي اقتصاد» موانع وارداتي و تحريم را عامل تنزل جايگاه گارانتي در بازار ايران مي‌داند و مي‌گويد: با توجه به بحث تحريم و ساير مشکلات شرکت‌ها توان تامين قطعه و... را براي ارائه خدمات پس از فروش ندارند. به گفته وي، به دليل مشکلات موجود جهت تامين قطعه و... زيگورات به طور کلي در صورت بروز مشکل در طول مدت گارانتي (۱۳ ماه) يک دستگاه جديد به مشتري تحويل مي‌دهد. عليرضا پورنقشبند، مدير عامل شرکت نقش البرز هم در اين باره هم به «دنياي اقتصاد» گفت: ارائه خدمات نامطلوب از جانب برخي از شرکت‌ها چه از لحاظ گارانتي و چه از لحاظ خدمات پس از فروش و... از مهم‌ترين دلايل کاهش محبوبيت گارانتي در بازار لپ تاپ است. به گفته وي، متاسفانه در بازار ايران شرکت‌ها به دليل مشکلاتي که با آنها مواجه هستند توان ارائه خدمات مطلوب را نداشته و همچنين از سويي نبودن قواعد و قوانين مشخص و شفاف در رابطه با اين موضوع، باعث شده است که مصرف‌کننده انتظار زيادي از گارانتي و خدمات پس از فروش داشته باشد. پورنقشبند افزود: يکي ديگر از دلايل کاهش محبوبيت گارانتي که در پي کاهش سطح کيفي خدمات ارائه شده از سوي شرکت‌هاي ارائه‌دهنده خدمات پس از فروش صورت گرفته است، افزايش هزينه خدمات پس از فروش است. چرا که افزايش سه برابري قيمت دلار آزاد باعث شده است شرکت‌ها بهاي بيشتري بابت دريافت قطعه و... بپردازند که مصرف‌کننده حاضر به پرداخت و تامين آن نيست. ايران رهجو نيز اعلام کرده است، در حال حاضر دو نوع گارانتي (شرکتي و فروشگاهي) براي کالاها به بازار عرضه شده است که گارانتي‌هاي شرکتي اعتبار بيشتري دارند تا فروشگاهي. چرا که شرکت‌ها به ويژه شرکت‌هايي که پشتيباني شرکت مادر را دارند براي تامين قطعات با مشکلي مواجه نيستند. اما سايرين ناچارند قطعات را از شرکت‌هاي هندي با کيفيت پايين تامين کنند. دروازه ورودي قطعات بي کيفيت به کشور کجاست؟ برخي از کارشناسان در مورد کيفيت پايين قطعات تعويضي مي‌گويند به دليل رشد قيمت‌ها برخي از شرکت‌ها قطعات مورد نظر را از کارخانه‌هاي هندي خريداري مي‌کنند. به همين دليل کيفيت پاييني داشته و به عبارتي يکبار‌مصرف هستند. پورنقشبند در اين باره به «دنياي اقتصاد» مي‌گويد: چنين موضوعي منطقي نيست. چرا که توليد قطعه در يک کارخانه چه هندي و چه ... بايد با تيراژ مشخص و بالايي باشد. در نتيجه يک کارخانه نمي‌تواند تعدادي قطعه بي‌کيفيت و تعدادي با کيفيت براي يک برند توليد کند. به گفته وي به طور کلي قطعات به دو دسته قطعات عمومي که از بازارهاي بين‌المللي تامين‌شده و قطعات خاص که شامل بردها مي‌شود و از کمپاني‌هاي خاص تامين مي‌شوند تقسيم‌بندي مي‌شوند. به گفته وي، کار سخت شرکت‌هاي ارائه‌دهنده خدمات، تامين قطعات خاص است که در بازارهاي بين‌المللي موجود نيستند که البته در مورد برخي از برندها اين موضوع سخت‌تر مي‌شود. به همين دليل شرکت‌ها براي تامين قطعه ناچار مي‌شوند يک لپ‌تاپ را اوراق کنند و از قطعات آن استفاده کنند. وي افزود: گارانتي کردن قطعه تعميري هم سليقه‌اي است و اگر خريدار از تعميرکار يا شرکت گارانتي کننده درخواست کند قطعه گارانتي مي‌شود.