سعودیها سیاست ترامپ را کنار می گذارند؟
فارس/ رويکرد سعوديها نشان ميدهد که آنها ديگر اميدي به بازگشت سياستهاي ترامپي در سطح دولت آمريکا ندارند و احتمالا شرايط براي افزايش قيمت نفت طي ماههاي آينده مساعد شده است.
طي 4 سال گذشته دونالد ترامپ، به دو دليل جلوي افزايش قابل توجه و کاهش قيمت نفت در بازار جهاني را ميگرفت. نخست آنکه در مبارزات انتخابات رياست جمهوري سال 2019 قبل از پيروزي در سال 2016 وعده داده بود که قيمت بنزين را با هدف بالا بردن توانايي خريد مردم آمريکا پايين نگه خواهد داشت و به همين خاطر اصلا طرفدار افزايش قيمت نفت در بازار جهاني نبود و از طرف ديگر به شدت پيگير توسعه فعاليت شرکتهاي نفتي در اين کشور بود و به همين خاطر باز هم دوست نداشت قيمت نفت کاهش چشمگيري را تجربه کند.
در واقع ترامپ در طول 4 سالي که گذشت از تمام توان خود براي نگه داشتن قيمت نفت در محدوده حدود 40 تا 50 دلار استفاده کرد. در قالب اين تلاشها حتي دولت آمريکا با فشار به سعوديها جلوي اقدام اين کشور براي کاهش عرضه و بالا بردن قيمت را ميگرفت و فقط در اوايل سال 2020 بود که به خاطر سقوط قيمت نفت در بازار جهاني و حتي منفي شدن قيمت نفت آمريکا، ترامپ موافقت کرد تا عرضه نفت آمريکا و ديگر کشورهاي بازار جهاني کاهش يابد.
* تغيير مسير سعودي
در حالي که مقامات سعودي طي 4 سال رياست جمهوري ترامپ به دلايل مختلف از جمله نياز به حمايت دولت آمريکا در موضوع جنگ يمن و قتل جمال خاشقچي، تلاش کردند تا آنجا که ميتوانند خواستههاي دولت ترامپ را اجرا کنند، اما دو هفته پيش عربستان به صورت داوطلبانه در اقدامي که در 4 سال گذشته بيسابقه بوده، اعلام کردند که يک ميليون بشکه از عرضه نفت خود به بازار جهاني کاهش ميدهند.
اين مسئله باعث شد تا قيمت نفت افزايش چشمگيري را تجربه کند. اين مسئله نشان ميدهد که سعوديها ديگر اميدي به آينده سياسي ترامپ و حتي پيروزي وي در انتخابات بعدي رياست جمهوري آمريکا ندارند، چراکه در اين صورت تلاش ميکردند حتي به صورت ظاهري حداقل تا پيش از پايان دوره رياست جمهوري ترامپ، خود را همگام با سياستهاي وي نشان دهند.
* خيال بازار نسبت به نفت شيل آمريکا راحتتر شد
البته سعوديها چند بار تلاش کردند تا در طول 4 سالي که گذشت با هدف ورشکست کردن شرکتهاي نفت شيل آمريکا، قيمت نفت را به شدت پايين بياورند که هر بار پس از چند ماه مقاومت دوباره تحت فشار مستقيم يا غيرمستقيم دولت آمريکا تسليم شدند و باز هم قيمت نفت رشد کرد.
سعوديها تلاش ميکردند تا با پايين آوردن قيمت نفت با توجه به آنکه هزينه سر به سر تولدي نفت شيل آمريکا بسيار بالاتر از توليد نفت متعارف توسط آنها بود، شرکتهاي نفت شيل آمريکايي را به سمت ورشکستگي سوق داده و توليد اين نوع نفت در آمريکا را غيراقتصادي کنند. اما با توجه به حمايت تمام قد ترامپ از صنعت نفت آمريکا، سعوديها در اين زمينه خيلي موفق نبودند تا اينکه کرونا رسيد و تعداد زيادي از شرکتهاي نفت شيل آمريکا به خاطر سقوط تقاضا و پايين آمدن قيمت نفت در بازار جهاني در ماههاي نخست سال 2020 ورشکست شدند.
اقدام سعوديها در کاهش يک ميليون بشکهاي عرضه نفت به بازار جهاني از چند جهت قابل بحث است؛ نخست آنکه به نظر ميرسد با روي کار آمدن بايدن، سعودي ديگر خيلي نگران شرکتهاي نفت شيل آمريکايي نيست؛ چراکه بايدن در مبارزات انتخاباتي بارها بر تعهد خود بر جلوگيري تغييرات آب و هوايي و مقابله با برخي پروژههاي نفتي بزرگ تاکيد کرده است.
* بايدن چقدر پاي کار صنعت نفت آمريکاست؟
طي دو سه روز گذشته خبر رسيد که بايدن قصد دارد بلافاصله پس از به دست گرفتن قدرت مجوز اجراي خط لوله انتقال نفت ايالت آلبرتاي کانادا به نبراسکاي آمريکا را متوقف کند. از طرف ديگر بايدن خيلي موافق توسعه استفاده از سوختهاي فسيلي در آمريکا نيست و به صورت ضمني از تصميم ايالت کاليفرنيا براي به صفر رساندن مصرف سوختهاي فسيلي تا سال 2050 حمايت کرده است.
بنابراين جو بايدن آن گونه که ترامپ بود، پاي کار صنعت نفت آمريکا نيست و به نظر ميآيد سعوديها هم به اين نتيجه رسيدهاند که تهديد صنعت نفت شيل آمريکا ديگر خيلي جدي نيست. عقبنشيني احتمالي دولت آتي آمريکا از حمايت تمام قد از توليد نفت در اين کشور از يک سو و کاهش داوطلبانه عرضه نفت به بازار جهاني از سوي ديگر، در کنار پيش بيني بهبود تقاضا نفت در سال 2021 همگي نشان ميدهد که شرايط براي سعود قيمت نفت مساعد است.
البته ممکن است از سرگيري اعمال قرنطينه به خاطر درگير شدن آنها در موجهاي جديد شيوع کرونا باعث شود روند افزايش قيمت نفت با توجه به چشمانداز کاهشي شدن تقاضا، مختل شود.