ناقوس جدایی ناتو

رئیس‌جمهور آمریکا به رفتار‌‌های آنی شهرت دارد، از این رو هر لحظه می‌توان منتظر پیام توئیتری خروج از ناتوی او بود. دونالد ترامپ سال گذشته و پیش از اجلاس سران ناتو در بروکسل هم گفته بود اگر اعضای دیگر ناتو بودجه‌‌های نظامی خود را افزایش ندهند، خروج آمریکا از ناتو را بررسی می‌کند. حالا در سال 2019 شرایط به گونه دیگری است به طوری که درگیری بر سر ساخت دیوار در مرز مکزیک، دولت ترامپ را مجبور به یک میهمانی با همبرگر کرده است، چرا که رئیس‌جمهور دولت را تعطیل کرده و حتی آشپزهای کاخ سفید هم به خانه رفته‌‌اند، هرج و مرج مورد علاقه او در بخش‌‌های تحت مدیریتش ادامه دارد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ اما تظاهرات 30 هزار معلم آمریکایی در روز گذشته، شرایط جدیدی را پیش روی کاخ سفید قرار داده است و باید منتظر تنش‌‌های اجتماعی و سیاسی میان طبقات جامعه آمریکایی باشیم. شاید درگیری‌‌های داخلی در آمریکا یکی از علت‌‌های عمده‌ای باشد که ناتو اجلاس سالانه خود را در واشنگتن به مناسبت 60 سالگی تولدش برگزار نمی‌کند. در همین رابطه ناتو برنامه‌‌ریزی کرده بود سالگرد ۷۰ سالگی‌‌‌‌اش را در واشنگتن جشن بگیرد، مانند جشن ۵۰ سالگی ناتو که به میزبانی بیل کلینتون در سال ۱۹۹۹ در آمریکا برگزار شد اما گردهمایی امسال ناتو به حضور رهبران سیاسی کشورها در سطح وزیر خارجه تنزل یافت، چرا که برخی دیپلمات‌ها نگران این بودند ترامپ بخواهد از نشست واشنگتن برای حمله به متحدانش استفاده کند.

به این ترتیب رهبران ناتو در تلاشند تا پایان سال ۲۰۱۹ با یکدیگر دیداری داشته باشند اما نه در واشنگتن. در این میان برنده خروج ترامپ از ناتو تنها رئیس‌جمهوری روسیه است، چرا که 28 سال پیش با فروپاشی شوروی در سال 1991 و پیمان نظامی ورشو در همین دوران، ضربه بزرگی به هویت جهانی اتحاد شوروی و روسیه پس آن وارد شد و حالا ناتو در حال فروپاشی از دورن است، زیرا دیگر برای آمریکایی‌ها ارزشی ندارد که امنیت آلمان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، ایتالیا‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌، یونان و تازه‌واردانی چون مقدوینه و رومانی را حفظ کنند. آمریکا می‌تواند تمام آنها را زیر چتر قرارداد‌‌های دوجانبه داشته باشد. همان‌طور که اکنون با لهستان به طور استعماری و با روشی جدید رفتار می‌کند. ترامپ از عطش رهبران شرق اروپا و خاورمیانه برای بلعیدن سلاح‌‌های رنگی آمریکایی در سایه تهدیدات ساختگی استفاده می‌کند و این شرکای سنتی ایالات متحده هستند که در خواب بوده‌‌اند و با وجود افرادی چون یونکر، اروپا نمی‌تواند مسیر مستقل را در مقابل خود داشته باشد. ملاحظات اروپایی‌ها به قدری زیاد است که نمی‌توانند حتی درباره حفظ برجام هم که بزرگ‌ترین دستاورد جهانی سیاسی آنها پس تشکیل اتحادیه اروپایی است، قدمی تاثیرگذار بردارند. این مهم چند دلیل عمده دارد که یکی از اصلی‌‌‌‌‌ترین آنها چنددستگی و تضعیف جریان‌‌های سیاسی در داخل اروپا طی یک دوره بیش از 40 ساله بوده است. در فضای کنونی، ولادیمیر پوتین برنده خروج آمریکا از ناتو است اما این پیروزی با استعمار نظامی و امنیتی آمریکا در شرق اروپا همراه است. مکمل خروج آمریکا از ناتو همان‌طور که اشاره شد، نقطه‌گذاری‌‌های جدیدی است که آمریکایی‌ها در خاورمیانه و شرق اورپا انجام داده‌‌‌اند. کلیدواژه ورشکسته ناتوی عربی که پیش از تشکیل، یک کلیدواژه منسوخ شده خوانده می‌شود، در پس خود از ایده احیای بهینه پیمان‌‌های دوران جنگ سرد مانند سنتو خبر می‌دهد. درباره خروج آمریکا از ناتو یورونیوز گزارش می‌دهد مقام‌های ارشد دولتی به نیویورک‌تایمز گفته‌اند در سال ۲۰۱۸ ترامپ بارها به صورت خصوصی خبر داده بنا دارد از پیمان ناتو خارج شود. اشاره ترامپ به خروج از ناتو نخست از سوی سیاستمداران به عنوان یک تهدید غیرجدی مطرح شد اما حالا با توجه به دیگر تصمیم‌های ترامپ این نگرانی به‌وجود آمده که او بخواهد خروج از ناتو را به واقعیت تبدیل کند.

مقام‌های کنونی و پیشین دولتی که مدافع حضور آمریکا در پیمان ناتو هستند، اعلام نگرانی کرده‌اند که پرداخت هزینه‌های نظامی کشورهای عضو ناتو کماکان از آنچه ترامپ در نظر داشته کمتر است. همین مساله مقام‌های ارشد دولت آمریکا را نگران کرده که شاید ترامپ بخواهد تصمیم خود در خروج از ناتو را اجرایی کند اما همان‌طور که اشاره شد در صورتی که آمریکا از ناتو خارج شود، تهدیدات روسیه علیه دولت‌‌هایی که مسکو را دشمن خود می‌دانند، گسترش خواهد یافت، به همین منظور آمریکایی‌ها از طرح‌‌های جدیدی پرده بر می‌دارند و پیمان‌‌های تازه‌ای با اعضای کمتر و بروکراسی جدیدتر تشکیل می‌شود. این پیمان‌ها چابک‌‌‌‌‌‌تر از ناتو و در مساله هزینه‌ها مستقل‌‌‌‌‌‌تر از آمریکا خواهند بود اما روند استعماری آمریکایی‌ها را حفظ می‌کنند. نباید از نظر دور داشت که مقام‌های امنیت ملی آمریکا بر این باورند که روسیه تلاش دارد تا بتواند هر طور شده همکاری میان آمریکا و اروپا را با چالش مواجه کند. روسیه همواره ناتو را تهدیدی برای خود می‌داند. رسانه‌های آمریکایی از زمان انتخاب ترامپ به حاشیه‌هایی مبنی بر دخالت روسیه در انتخابات آمریکا اشاره کرده‌اند و این موضوع کماکان در دست بررسی است. اعضای ناتو در بیانیه پایانی نشست بروکسل (۲۰۱۸) درباره تحرکات نظامی روسیه در مرزهای ناتو و حضور نظامی کرملین در شرق اوکراین ابراز نگرانی کرده‌ بودند اما روسیه در اوکراین منافع خود را حفظ کرده است و پیش‌بینی مسکو شکست دولت پترو پروشنکو است که مورد حمایت اتحادیه اروپایی است. اروپایی‌ها 2 ابزار ناتو و اتحادیه را برای جذب دشمنان روسیه دارند که با خروج آمریکا عملا ناتو از بسته آنها خارج می‌شود‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌.