روزنامه شهروند/
متن پيش رو در شهروند منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
از رسانهها اسم تقابل بانک مرکزي و اسدالله عسگراولادي را به دعواي سلطان صادرات و پليس ارزي گذاشتهاند؛ دعوايي که هنوز هم با اظهار نظر رئيس بانک مرکزي و عسگراولادي عليه همديگر ادامه دارد اما ماجرا از کجا شروع شد؟ چند وقت پيش اسدالله عسگراولادي که رئيس اتاق بازرگاني ايران و چين است، در مصاحبهاي با گلايه از سياستهاي بانک مرکزي و سامانه نيما گفت: «صادرکنندگان در شرايط فعلي مشکلات بسياري براي صادرات کالا و بازگشت ارز حاصل از صادرات دارند و نميتوانند ارز حاصل از صادرات خود را به سامانه نيما برگردانند؛ زيرا طرف خارجي سامانه نيما را نميشناسند. بانک مرکزي دقيقا به صادرکنندگان بگويد که سامانه نيما چيست و يک صادرکننده بايد چطور با آن کار کند، دو ماه است که براي نخستينبار بعد از ۶۴ سال صادرات خود را تعطيل کردهام.» اين حرفها باعث شد که بانک مرکزي اطلاعيه افشاگرانهاي عليه عسگراولادي منتشر کند. در اين اطلاعيه آمده بود: «او تا آبان ماه امسال، ١٦,٦ميليون يورو ارز حاصل از صادرات را به چرخه اقتصادي کشور وارد نکرده است. برخي آقايان شفاف و صادقانه با مردم صحبت نميکنند و اينکه تمايلي ندارند در فضاي شفاف فعاليت کنند و طي ساليان طولاني در اتاقهاي بسته حوزه تجارت خارجي کشور را قبضه کردهاند و صرفا منافع شخصي و گروهي خود را ميبينند، بدانند که مردم کاملا آگاه و هوشيار هستند و صادقانه به مردم بگويند «نيما» سامانه نظام يکپارچه معاملات ارزي موجب ميشود کارهاي پنهان ما بر ملا شود». در بخش ديگري از اين اطلاعيه هم آمده بود: «جاي تاسف است هر وقت در کشور در جهت شفافيت اقدامي ميشود، فشارها و هجمههاي زيادي با بهانههاي بهظاهر موجه صورت ميگيرد. شرايط تحريم نبايد موجب بينظمي و عدم شفافيت لازم شود؛ برعکس در زمان تحريم بايد نظم، حسابوکتاب و شفافيتهاي سيستمي قابل کنترل افزايش يابد. سامانه نظام يکپارچه معاملات ارزي (نيما) صرفا به منظور ثبت شفاف اطلاعات و بازاري است که بدون هيچگونه محدوديت و سقفي امکان ثبت اطلاعات و قيمت خريد و فروش ارز در اين سامانه براساس نرخ توافقي بين صادرکننده و واردکننده وجود دارد. برخي آقايان شفاف و صادقانه با مردم صحبت نميکنند و اينکه تمايلي ندارند در فضاي شفاف فعاليت کنند و طي ساليان طولاني در اتاقهاي بسته حوزه تجارت خارجي کشور را قبضه کردهاند و صرفا منافع شخصي و گروهي خود را ميبينند، بدانند که مردم کاملا آگاه و هوشيار هستند. صادقانه به مردم بگويند نيما موجب ميشود کارهاي پنهان ما برملا شود.»
طبيعي بود که عسگراولادي در مقابل اين اطلاعيه افشاگرانه ساکت نماند پس همانطور که پيشبيني ميشد، او در گفتوگو با يکي از سايتها گفت: «بنده سه ماه است که صادرات را تعطيل کردهام و از طرفي تنها با يک شرکتي که دارم، بيش از يکميليون يورو صادرات نداشتهام که آن هم هنوز سررسيدش نشده است. اينها دروغ ميگويند، چهکارش کنم؟ بانک مرکزي ميخواهد با اين حرفها سربهسر من بگذارد.» او دوباره از خير حمله به سامانه نيما نگذشت و گفت: «ببينيد الان وقتي صادرات داريم (صادرات خشکبار) طرف خريدار (خارجي) به بنده ميگويد يک بانک معرفي کن تا پول را واريز کنم. من هم ميگويم نيما واريز کنيد. خب در مقابل طرف خارجي ميگويد نيما را نميتوانم واريز کنم. چقدر بايد بگويم خارجيها نيما را نميشناسند. حتي اگر اسمي از نيما ببريم، حسابهايمان را ميبندند؛ زيرا تحريم هستيم. با اين شرايط پيشبيني ميکنم که صادرات کمتر شود، هر چند براي صادرات خشکبار در شرايط فعلي کار بسيار سخت شده است و به همين دليل سه ماه است که صادرات خشکبار را تعطيل کردهام.»
همه عليه شفافيت
جدا از اينکه عسگراولادي در مورد صادراتش چقدر شفافيت داشته و چقدر تخلف از او سر زده، دعواي بين عسگراولادي و بانک مرکزي بر سر سامانه نيما يک بحث کارشناسي ميطلبد. مهدي تقوي، اقتصاددان و استاد دانشگاه علامه در گفتوگو با «شهروند» در جواب اينکه بالاخره سامانه نيما خوب است يا بد ميگويد: «به نظر من استدلال بانک مرکزي درست است. آقاي عسگراولادي نبايد از زير بار پرداخت ماليات و عوارض صادراتش شانه خالي کند و با غوغاکردن عليه سامانه نيما سعي کند اين مسائل را به حاشيه ببرد.» او ادامه ميدهد: «اين سامانه باعث شده که شفافيت مالي صادر و واردکنندهها بيشتر شود؛ کاري که همه کشورهاي جهان انجام ميدهند و ما بايد با دقت بيشتري انجام بدهيم چون پاي ارز دولتي در ميان است و فاصله ارز دولتي با ارز موجود در بازار آزاد خيلي زياد است و اگر شفافيت و نظارت نباشد، اين اختلاف ميتواند فسادهاي زيادي به وجود بياورد همان طور که آورده و اقتصاد ما را گرفتار انواع و اقسام مشکلات کرده است.» تقوي ادامه ميدهد: «الان سامانه نيما يقه بعضيها را گرفته است و اين باعث عصبانيت آنها شده، پيشنهاد من اين است که آقاي عسگراولادي پيشنهاد کنند که چه سازوکاري ميتواند شفافيت ايجاد کند و مشکلات مد نظر ايشان را هم نداشته باشد نه اينکه صرفا اين سامانه را بکوبند و در مقابل شفافيت تا اين حد مقاومت نشان بدهند.»
بازار