ابتکار/ متن پیش رو در ابتکار منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست

روز گذشته نخستین جلسه خانه احزاب در سال 98 برگزار شد. در این نشست که قرار شد ریاست خانه احزاب در سال اول از میان اصولگرایان انتخاب شود با رای شورای مرکزی و از میان نامزدهای اصولگرا، عبدالحسین روح‌الامینی از حزب توسعه و عدالت ایران اسلامی با 9 رای به عنوان رئیس جدید خانه احزاب در سال اول دوره هفتم انتخاب شد. در این انتخابات حسن غفوری فرد دیگر نامزد ریاست خانه احزاب بود که هفت رای را کسب کرد، سه رای نیز ممتنع بود. پیش از این حسین کمالی ریاست خانه احزاب را به عهده داشت. بنا بر تصمیم اعضای شورای مرکزی، ریاست خانه احزاب در سال ۹۸ بر عهده فراکسیون اصولگرایان و پس از اتمام ریاست اصولگرایان، فراکسیون مستقلین و اعتدالگرایان در سال ۹۹ و اصلاح‌طلبان در سال ۱۴۰۰ به ترتیب ریاست خانه احزاب را بر عهده خواهند داشت.

وضعیت فراکسیون‌ها در خانه احزاب
مجمع عمومی خانه احزاب در دوره هفتم با حضور دبیران کل و نمایندگان 87 حزب دارای مجوز 23 اسفندماه 1397 در تالار وزارت کشور برگزار و اعضای شورای مرکزی و بازرسان این مجموعه انتخاب شدند.
در این نشست، پس از رای‌گیری فراکسیون‌ها، از میان اصلاح‌طلبان افرادی چون حسین کمالی با 60 رای، مصطفی کواکبیان با 53 رای و یدالله طاهرنژاد با 51 رای به عنوان نفرات اول تا سوم انتخاب شدند و احمد حکیمی‌پور، حسین کاشفی، مهدی علیخانی، فرج کمیجانی، شهیندخت مولاوردی، علی صوفی و فاطمه راکعی به عضویت شورای مرکزی خانه احزاب درآمدند و مجید بهمن‌زاده و علی ظفرزاده به عنوان بازرسان انتخاب شدند. در فراکسیون اصولگرایان، حسن غفوری فرد با 62 رای، فهیمه محمدزاده با 41 رای و قدرت ملکی به عنوان نفرات اول تا سوم برگزیده شدند و عبدالحسین روح‌الامینی، محمد مهدی مفتح، حبیب‌الله بوربور، میثم نیک‌فر، سید‌محمد حسینی، محسن پیرهادی و سید‌مهدی جولایی به عضویت شورای مرکزی خانه احزاب درآمدند و ولی‌زاده و کرمی در جایگاه بازرسان خانه احزاب برگزیده شدند.
تاریخچه تشکیل
با روی کار آمدن دولت اصلاحات در خرداد ماه 1376، دوران جدیدی در حیات سیاسی ایران فرا رسید. طرح گفتمان جدید سیاسی کشور نظیر جامعه مدنی، توسعه سیاسی، شفاف‌سازی و پاسخگو بودن دولت بیانگر آغازی نو در فضای سیاسی ایران بود. از آنجا که توسعه تشکل‌های غیر‌دولتی و برنامه تقویت جامعه مدنی از مهم‌ترین ارکان مشروعیت در گفتار اصلاح‌طلبی بود، این اهداف می‌توانست در تاسیس خانه احزاب بروز و ظهور یابد. در واقع رشد انجمن‌های سیاسی و مدنی با تسهیل مشارکت همگانی به ارتقا و تقویت دموکراسی می‌انجامد. در راستای این مهم خانه احزاب شکل گرفت تا به عنوان یک مجمع صنفی مشکلات را پیگیری کند.
خانه احزاب ایران؛ عنوان سازمانی مردم‌نهاد متشکل از احزاب و تشکل‌های سیاسی سه جریان اصولگرا، اصلاح‌طلب و مستقلین (اعتدالیون) است که با هدف نزدیک‌تر کردن احزاب در سال 1379 تاسیس شد. در واقع خانه احزاب علاوه بر عضویت در کنفرانس بین‌المللی احزاب سیاسی آسیایی مورد حمایت دولت است و سالانه‌ مبالغی را به عنوان کمک مالی به احزاب عضو پرداخت می‌کند.
خانه احزاب ایران که طبق ماده 2 اساسنامه آن نهادی است مدنی، غیردولتی، دارای شخصیت حقوقی و مستقل و متشکل از نمایندگان احزاب و گروه‌های سیاسی پروانه‌دار رسما کار خود را از سال 1380 آغاز کرد اما بعد از گذشت 9 سال و در موعد برگزاری ششمین انتخابات مجمع عمومی، با اعلام رسمی صولت مرتضوی، معاون سیاسی وزیر کشور دولت دهم در مرداد سال 89 فعالیت خانه احزاب غیرقانونی اعلام شد. نهادی که برای تعامل بین احزاب و ایجاد بستری برای گفت‌وگوی سلایق مختلف تاسیس شده بود به دلایلی نه چندان محکم از فعالیت باز ایستاد. سید‌حسین موسوی تبریزی روز بیست و دوم اسفندماه 1379 به عنوان رئیس دوره نخست خانه احزاب انتخاب شد و پس از آن، به ترتیب حسن غفوری‌فرد (1382)، موسوی تبریزی در دو دوره 1384 و 1386، حسین کاشفی (1388)، حسن غفوری‌فرد (1394)، قدرتعلی حشمتیان (1395) و در سال سوم دوره ششم حسین کمالی به ریاست این سازمان برگزیده شدند.
خانه احزاب چه کارکردی می‌تواند داشته باشد؟
احمد حکیمی‌پور، دبیرکل حزب اراده ملت در‌این‌باره به «ابتکار» گفت: خانه احزاب خودش فعالیت سیاسی ندارد بلکه خانه‌ای است برای تشکل‌های سیاسی و درواقع تمشیت امور احزاب را انجام می‌دهد. یعنی احزابی که در چارچوب قانون جمهوری اسلامی فعالیت دارند تشکلی به نام خانه احزاب برای سامان‌دهی امور خودشان دارند. خانه احزاب در واقع یک تشکلی است که مسائل حزبی و جریانی در کشور را سامان می‌دهد و در کل تقویت فعالیت حزبی را در کشور دنبال می‌کند.
این فعال سیاسی در ادامه با بیان اینکه خانه احزاب متاسفانه در دوره ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد نیمه فعال بود، گفت: زمانی که ششمین انتخابات مجمع عمومی خانه احزاب در حال شکل‌گیری بود وزارت کشور دولت دهم با بیان دلایلی همچون مشکلات قانونی و عدم تمدید پروانه از صدور مجوز برگزاری انتخابات خانه احزاب خودداری ورزید و عملا چراغ خانه احزاب خاموش شد. درواقع دولت نهم و دهم به شدت با فعالیت‌های حزبی مخالف بود.
وی افزود: در دوره جدید یعنی دولت تدبیر و امید یک‌سری اصلاحات در اساسنامه صورت گرفت که دوره دوساله شورای مرکزی به 6 سال تبدیل شد. همچنین در رابطه با ریاست خانه احزاب اینگونه تصمیم گرفته شد که هر سال یک جریان ریاست خانه احزاب را بر عهده بگیرد. برای مثال وقتی رئیس از جریان اصولگرا باشد نائب رئیس اول و دوم از دو جریان دیگر انتخاب می‌شود و به گونه‌ای تقسیم کار صورت می‌گیرد. روز گذشته ما فقط به کاندیدای اصولگرا رای دادیم. یعنی کاندیدای ریاست را جریان اصولگرا معرفی کرد و همه اعضای شورای مرکزی به او رای دادند. هر سه جریان سیاسی در کشور از جمله اصلاح‌طلبان، اصولگرایان و مستقلین هر کدام 7 نفر در شورای مرکزی عضو دارند.
انتقاد از عملکرد ضعیف خانه احزاب
احزاب در احیای حیات سیاسی می‌توانند بسیار مهم باشند البته این موضوع مستلزم آن است که به مسائلی بپردازند که گفت‌وگوی عمومی را شکل بدهد. وظیفه احزاب این است که در پی کشف و ابداع باشند و سپس حول آنها یک گفت‌وگوی عمومی را شکل بدهند تا در نهایت سیاست شکل بگیرد. خانه احزاب نهاد برآمده از اراده همه احزاب کشور است و تا زمان بیش از این نگذشته، می‌توان با اراده تمامی احزاب سیاسی عضو، این خانه را احیا کرد که این امر اراده سیاسی مشترک بین تمام طیف‌های سیاسی را می‌طلبد. با این حال برخی از سیاستمداران و فعالان سیاسی چندان از عملکرد خانه احزاب راضی نیستند آنها معتقدند متاسفانه با توجه به عدم شکل‌گیری قانونی احزاب و عضوگیری صحیح آنها، خانه احزاب هم نتوانسته نقش موثری داشته باشد در صورتی که احزاب به جای تخریب یکدیگر باید به ارائه برنامه در انتخابات بپردازند.
منتقدان با اشاره به اینکه خانه احزاب برای فرهنگ‌‌سازی باید عملکرد روسای جمهوری و سایر منتخبان مردمی که به موجب انتخابات در راس امور قرار می‌گیرند را ارزیابی کنند تا مردم پس از این به عملکردها رای دهند، می‌گویند: در این رابطه خانه احزاب تاکنون اقدام موثر و عملی انجام نداده حال آنکه از سوی دیگر ورود قدرتمند این مجموعه به تقویت احزاب می‌انجامد، در حقیقت نجات کشور از مشکلات سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و غیره تقویت تحزب است.

ما را در کانال «آخرین خبر» دنبال کنید