سرمقاله اعتماد/ خوش‌خدمتی در واشنگتن

اعتماد/ « خوش‌خدمتي در واشنگتن » عنوان سرمقاله روزنامه اعتماد نوشته حسن بهشتي‌پور است که مي‌توانيد آن را در ادامه بخوانيد: اظهارات اخير سفير فرانسه در واشنگتن در مورد برجام و حق غني‌سازي جمهوري اسلامي ايران، چه به لحاظ فني، چه به لحاظ حقوقي و چه از نظر سياسي داراي مشکلات، تناقضات و سوءبرداشت‌هاي متعددي است که نشان مي‌دهد اين ديپلمات فرانسوي که چند روزي بيشتر از دوران خدمتش باقي نمانده است يا اطلاع کافي از مسائل مربوط به برجام، پيمان عدم اشاعه و پروتکل‌هاي الحاقي ندارد يا اينکه عامدانه با خلاف‌گويي تلاش مي‌کند تا به سياستمداران محل ماموريتش خوش‌خدمتي کند. بخش بخش سخنان اين ديپلمات فرانسوي، سرشار از اشکال‌هاي مختلف است که همان‌گونه که معاون وزير امور خارجه جمهوري اسلامي ايران، سيدعباس عراقچي گفته است، وزارت خارجه فرانسه بايد موضع خود را در مورد اين اظهارنظر روشن کند. اولين ايراد در اظهارنظر اين ديپلمات فرانسوي اين است که ادعا مي‌کند، پيمان عدم اشاعه (NPT) امکان دارد که حق غني‌سازي را از ايران سلب کند. پيمان NPT يک پيمان پايه جهاني است که... با هدف توسعه بهره‌برداري از انرژي صلح‌آميز هسته‌اي توسط همه کشورهاي جهان منعقد شده است. بر اساس اين پيمان 5 کشور به عنوان کشورهاي داراي سلاح هسته‌اي پذيرفته شده‌اند و ديگر کشورهاي جهان از طراحي، ساخت و انباشت سلاح‌هاي هسته‌اي منع شده‌اند و حتي از 5 کشور هسته‌اي هم خواسته شده است که توانايي‌هاي توليد سلاح هسته‌اي خود را محدود و به تدريج متوقف کنند. در بند دوم پيمان منع اشاعه تاکيد شده است که همه کشورهاي جهان بدون استثنا از حق برخورداري از انرژي صلح‌آميز هسته‌اي بهره‌مند مي‌شوند. هيچ جاي NPT اشاره‌اي به سلب حق غني‌سازي از کشوري نشده است. مادامي که فعاليت‌هاي هسته‌اي يک کشور از جمله غني‌سازي اورانيوم، زير نظر آژانس بين‌المللي انرژي اتمي باشد، اين فعاليت قانوني است و طبق توافق ترتيبات اجرايي بايد تحت نظارت آژانس تمامي فعاليت‌هاي خود را اعلام کند. ترتيبات اجرايي توافقي مجزاست که هر يک از کشورهاي عضو NPT با آژانس امضا مي‌کند و بر اساس آن نظارت بر فعاليت‌هاي هسته‌اي آن کشور از سوي آژانس پيگيري مي‌شود، ايران توافق ترتيبات اجرايي را در زمان نظام گذشته و در دهه 1970 امضا کرده است و همواره به اجراي آن متعهد بوده و آژانس نيز اجراي آن را از سوي ايران تاييد کرده است. در نتيجه مادامي که ايران بر اساس ترتيبات اجرا، فعاليت‌هاي هسته‌اي خود از جمله غني‌سازي اورانيوم را با اطلاع و نظارت آژانس انجام دهد، بر اساس NPT هيچ محدوديتي براي غني‌سازي اورانيوم در ايران وجود ندارد. اينکه سفير فرانسه در واشنگتن ادعا کرده است که «ايران بعد از انقضاي برجام مجاز به غني‌سازي اورانيوم» نيست، باز هم يک ايراد بارز و عجيب در حرف‌هاي اين ديپلمات فرانسوي است. ايران همين الان هم در حال غني‌سازي اورانيوم در خاک خود است و غني‌سازي را به صورت مستمر ادامه داده است. شايد منظور اين ديپلمات غني‌سازي بدون محدوديت بوده که باز هم حرف نادرستي است، چرا که در توافق هسته‌اي برجام، محدوديت‌هاي مشخصي براي درصد غني‌سازي، ميزان ذخيره اورانيوم غني ‌شده و تعداد و نسل سانتريفيوژهاي مورد استفاده مشخص شده است که همه آنها تاريخ‌هاي کاملا مشخصي دارند. ايران تعهد داده است که براي مدتي مشخص اورانيوم خود را بيش از 3.68 درصد بيشتر غني‌سازي نکند، تعهد داده است که براي مدتي مشخص بيش از 300 کيلوگرم در آن واحد اورانيوم غني ‌شده در خاک خود ذخير نکند و سوم اينکه از تعداد مشخصي سانتريفيوژ عملياتي با فناوري مشخص فراتر نرود. هر يک از اين محدوديت‌ها تاريخ دقيقي دارد و در موقع خود اين محدوديت‌هاي اعتمادساز به صورت خودکار حذف مي‌شوند. سفير فرانسه در واشنگتن نمي‌تواند تعهدي را که دولت فرانسه آن را در سال 2015 پذيرفته است، نقض کند و راسا اعلام کند که فلان بخش از توافق را قبول ندارد. ادعاي ديگر سفير فرانسه در واشنگتن اين است که اورانيوم غني‌ شده مورد نياز نيروگاه‌هاي هسته‌اي ايران از سوي روسيه تامين مي‌شود و ايران نيازي به غني‌سازي اورانيوم براي مصارف صلح‌آميز ندارد. اين ادعا هم کاملا مخدوش است. تعهد روسيه به تامين سوخت مورد نياز نيروگاه اتمي بوشهر تنها تا سال 2021 است و از دو سال ديگر بر اساس توافق با روسيه ايران قرار است، سوخت مورد نياز نيروگاه اتمي بوشهر را خودش تامين کند. تشخيص اينکه ايران به چه ميزان سوخت براي مصرف در کجا نياز دارد، بر عهده سفير فرانسه در واشنگتن نيست، بلکه ايران حق دارد از سال 2021 اگر تمايل داشت سوخت هسته‌اي خود را از روسيه تامين کند، خودش توليد کند يا اينکه از کشور ديگر وارد کند. قطعا اين پيشگويي که ايران مادام‌العمر نيازمند واردات سوخت از روسيه است، کاملا بي‌مورد و بي‌مبناست. ايران از سال 2021 بايد در مورد تامين سوخت مورد نياز نيروگاه هسته‌اي بوشهر تصميم تازه بگيرد و به اضافه قرار است بر اساس قرارداد در حال اجرا با روس‌ها در سال‌هاي 2024 و 2026 دو واحد جديد نيز در بوشهر به بهره‌برداري برسند که ايران بايد براي تامين سوخت مورد نياز آنها نيز تصميم‌گيري کند. کشوري مانند ايران تمام فعاليت‌هاي خود را زيرنظر آژانس انجام مي‌دهد. مادامي که آژانس صلح‌آميز بودن فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران را تاييد کند، ديگر دولت فرانسه يا هيچ دولت ديگري حق ندارد براي برنامه هسته‌اي ايران تعيين تکليف کند. آژانس تنها نهاد تخصصي و فني است که حق اظهارنظر در مورد صلح‌آميز بودن برنامه هسته‌اي ايران دارد و از زمان امضاي برجام تاکنون هم در 14 گزارش متوالي اين موضوع از سوي آژانس تاييد شده است. در اصطلاح فني آژانس عبارتي وجود دارد به نام «وضعيت سفيد»، هدف نهايي از نظارت آژانس بين‌المللي انرژي اتمي رسيدن به وضعيت سفيد در مورد برنامه هسته‌اي کشورهاست. تاکنون شايد نزديک به 25 کشور وضعيت سفيد را از آژانس دريافت کرده‌اند. در شرايط وضعيت سفيد، آژانس مي‌تواند ادعا کند که با کنترل، نظارت و ارزيابي‌هاي آژانس رسما هيچ انحرافي از برنامه‌هاي صلح‌آميز هسته‌اي نداشته و تضمين مي‌شود که چنين انحرافي رخ نمي‌دهد. مثلا برنامه هسته‌اي ژاپن، از نظر آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در وضعيت سفيد قرار دارد. در برابر کشورهاي ديگر عضو پيمان مانند آلمان، کره‌جنوبي و آرژانتين هنوز نتوانسته‌اند وضعيت سفيد از آژانس دريافت کنند، در حالي که برخي از اين کشورها، از جمله آرژانتين مانند ايران فعاليت غني‌سازي انجام مي‌دهند. بسياري از کشورهاي عضو NPT هنوز موفق به دريافت وضعيت سفيد نشده‌اند و قرار هم نيست که تبعيضي ميان کشور ايجاد شود. ايران فرصت کافي را براي آژانس ايجاد کرده است تا وضعيت سفيد را در مورد ايران اعلام کند، اما حتي اگر آژانس هم نتوانست تاييد وضعيت سفيد را در اين مهلت 8 ساله به دست آورد، باز هم ايران مانند همه کشورهاي ديگري که تحت نظارت آژانس و بدون وضعيت سفيد در حال استمرار برنامه صلح‌آميز هسته‌اي خود هستند، حق خواهد داشت تحت نظارت آژانس به فعاليت‌هايش بر اساس تعهدات و توافق‌هاي قبلي ادامه دهد. سوال اينجاست که چرا سفير فرانسه در واشنگتن در مورد برجام اظهارنظر مي‌کند؟ به نظر مي‌رسد اظهارات اين فرد فقط با هدف خوش خدمتي به مقام‌هاي محل ماموريتش و جلب‌ توجه براي دونالد ترامپ باشد تا دولت فرانسه. دولت فرانسه موظف است به همه تعهداتي که در برجام داده عمل کند و هيچ‌ يک از ديپلمات‌هاي اين کشور در هيچ جاي دنيا حق ندارند به ميل خود، با تعبير و تفسير و گزافه‌گويي اين تعهدات را تغيير بدهند. شايد مانند سفير کانادا در تهران که در دوران ماجراي گروگان‌گيري سفارت امريکا، 6 ديپلمات امريکايي را با همکاري CIA از ايران فراري داد و بعدا به پاس خدمتش به امريکايي‌ها، يک ويلا از دولت امريکا در نيويورک هديه گرفت، ژرار آرو، سفير فرانسه در واشنگتن‌دي‌سي هم به دنبال گرفتن يک دست‌خوش و يک ويلاي خوش آب و هوا از دونالد ترامپ در نيويورک است که چنين اظهارنظرهاي عجيب و غريبي به زبان مي‌آورد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد