در پشت صحنه کودتای سودان چه می گذرد؟

انتخاب/ متن پیش رو در انتخاب منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست

جاستین لینچ در فارین پالیسی نوشت: عمر البشیر سی سال بر سودان حکمرانی کرد. جانشین او یعنی احمد عواد ابن عوف، وزیر دفاع تنها سی ساعت حکومت کرد. ابن عوف تنها یک روز پس از کودتا علیه بشیر، از سمت خود به عنوان ریاست شورای نظامی حاکم بر سودان کناره‌گیری کرد. او دلیل استعفایش را اعلام نکرد اما فورا یک ژنرال دیگر به نام عبد الفتاح البرهان عبدالرحمن را جایگزین خود کرد.

در ادامه این مطلب آمده است: این آخرین تحولات سیاسی در سودان است که مردم آن ماه‌هاست با مطالبه اصلاحات سیاسی و اقتصادی به خیابان‌ها ریخته اند. اتفاق اخیر نشان داد که آشوب سیاسی سودان قرار نیست به این زودی به پایان برسد.

سازمان متخصصان سودانی، نهادی که به اعتراضات وسعت بخشید، بار دیگر درخواست خود برای انتقال قدرت به یک دولت غیرنظامی را مطرح کرد و از شهروندان خواست به تجمع خود مقابل ساختمان ارتش ادامه دهند. شورای نظامی حاکم مدعی است که برای انتقال قدرت دو سال زمان نیاز است که البته این زمان در صورت بهبود شرایط قابل کاهش است.

برخی تحلیلگران معتقدند که استعفای ابن عوف ممکن است از ادامه قدرت نهادهای امنیتی این کشور در پشت صحنه حکایت داشته باشد. آنها به طور مشخص به دو دسته اشاره می‌کنند. یک دسته مقامات نظامی مرتبط با مصر، عربستان و امارات هستند که ابن عوف و رییس سازمان امنیت سودان صلاح گوش در این دسته قرار می‌گیرند. گروه دیگر ظاهراً از حمایت قطر و ترکیه برخوردارند یعنی دو کشوری که در رقابت با سایر کشورهای حوزه خلیج‌فارس به دنبال نفوذ بیشتر در سودان هستند.

سوزان استیگانت، مدیر برنامه‌های آفریقا در موسسه صلح ایالات متحده می‌گوید هیچ طرفی درباره اینکه چه کسی باید بیاید و چه کسی برود، با طرف دیگر موافقت نمی‌کند و خطر بروز درگیری میان دو طرف زیاد است.

پایتون کنوپف، دیپلمات بازنشسته آمریکایی که در سودان سابقه حضور داشته معتقد است که آمریکا باید مراقب باشد که رقابتهای منطقه‌ای به این کشور تعمیم نیابد. ورود کشورهای منطقه به رقابت برای قدرت در سودان، یک کابوس خواهد بود. او معتقد است آمریکا نمی‌تواند به تنهایی مشکل را حل کند اما قادر است رهبری اجماع جهانی برای انتقال مسالمت‌آمیز قدرت را بر عهده بگیرد.

ویلو بریج از دانشگاه نیوکاسل می‌گوید بشیر در ماه‌های پیش از برکناری، مشغول مذاکره با قطری‌ها و سعودی‌ها برای اخذ کمک‌های اقتصادی بود و تلاش داشت از رقابت میان این دو کشور بهره‌برداری کند و احتمال دارد نظامیان فعلی حاکم بر سودان نیز همین قصد را داشته باشند.

واشنگتن خواستار انتقال دموکراتیک قدرت به دولت غیرنظامی شده است اما تاکنون از مداخله مستقیم در امور سودان خودداری کرده است. یکی از سخنگویان وزارت امورخارجه آمریکا گفته است که مردم سودان باید رهبر آینده کشور را انتخاب کنند که اکنون نیز آشکارا خواستار انتقال قدرت به دولت غیرنظامی هستند.

پیش از برکناری بشیر، دولت ترامپ در حال مذاکره برای خارج کردن نام این کشور از فهرست کشورهای حامی تروریسم در ازای ارتقای وضعیت حقوق بشر و همکاری در مبارزه علیه تروریسم بود. پس از کودتا وزارت امورخارجه مذاکرات را معلق کرد اما اعلام کرده که در شرایط مناسب مذاکره را از سر خواهد گرفت.

تحولات سریع در سودان موجب نمایان شدن همان چالشی شده که دهه‌های متمادی است که معترضان خیابانی با آن مواجه هستند: چطور می‌شود مانع وسوسه نظامیان برای حکمرانی شد؟ فعالان درباره نحوه گذار و انتقال قدرت در این دوره اختلاف‌نظر دارند.

سارا عبدالجلیل، سخنگوی سازمان متخصصان سودانی گفته که جامعه جهانی اکنون باید بر پیشگیری از وقوع کشتار جمعی در سودان متمرکز باشد.‌ در سال ۲۰۱۳ حکومت سودان دویست نفر از شرکت‌کنندگان در اعتراضات را به قتل رساند. عبدالجلیل می‌گوید از ماه دسامبر تاکنون ۷۰ نفر کشته شده‌اند و خطر ادامه این روند هنوز وجود دارد. او معتقد است که نظامیان خارجی نباید در انتقال قدرت در سودان مداخله کنند اما خواهان حمایت از مردم سودان است.

سایر نهادهای جامعه مدنی در سودان نیز خواهان حمایت قوی‌تر بین‌المللی از جنبش مردم این کشور هستند تا با کنار گذاشتن نظامیان، قدرت در اختیار مردم قرار بگیرد. در نامه سرگشاده این گروه‌ها آمده است: هنوز امید وجود دارد که کمپینی هماهنگ از داخل و خارج سودان بر شورای نظامی کنونی فشار بیاورد تا قدرت را به دولت غیرنظامی منتقل کند. برای این منظور باید به اعضای اتحادیه آفریقا، اتحادیه صلح و امنیت آفریقا و شورای امنیت سازمان ملل فشار بیاوریم.

پنجشنبه اتحادیه آفریقا بیانیه‌ای صادر کرد و قدرت گیری نظامیان را راهکار مناسبی برای حل بحران این کشور ندانست. اغلب رهبران کشورهای آفریقایی رابطه خوبی با بشیر نداشتند اما از طرف دیگر نمی‌خواهند باعث شوند که اعتراضات اخیر در الجزایر و سودان تبدیل به جنبشی الهام‌بخش در سطح این قاره شود.




ما را در کانال «آخرین خبر» دنبال کنید