هایکو ماس عصبانیت و ستوه ایرانی ها را فهمید

ديپلماسي ايراني/ متن پيش رو در ديپلماسي ايراني منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست. سفر هايکو ماس، وزير امور خارجه آلمان به تهران، نخستين سفر ديپلماتيک سطح عالي اين هفته دستگاه سياست خارجي کشورمان بود که در چارچوب سلسله سفرهايي محسوب مي شود که بعد از تشديد بحران ميان تهران و واشنگتن آغاز شده و به نوعي مکمل سفرهاي محمد جواد ظريف، وزير امور خارجه کشورمان به کشورهاي آسيايي و منطقه است. مي توان گفت نخستين ميهمان دستگاه سياست خارجي کشورمان در اين هفته سفر چندان موفقيت آميزي نداشت. هايکو ماس که بعد از ديدار از کشورهاي عراق و امارات راهي تهران شده بود، و قبل از آن در برلين ميزبان همتاي امريکايي اش بود و با همتايان اروپايي اش هم ديدار کرده بود، در حالي به تهران آمده بود که صحبت هايش بيشتر رنگ و بوي تهديد و منت داشت و پيام هاي نه چندان خوشايندي را منتقل مي کرد. شايد به همين دليل هم بود که دستگاه سياست خارجي کشورمان چندان او را تحويل نگرفت تا به طرف آلماني بگويد اگر بنا باشد با وعده و عيد و دستور و تهديد تهران را خطاب قرار دهد، چيزي عايدش نمي شود و حرفش از دم در هواپيما تا دم در خروج از تهران براي کسي خريدار ندارد. هايکو ماس در حالي يکشنبه شب وارد تهران شد که استقبال از او در فرودگاه چندان گرم نبود. در فيلمي که از ورود او به تهران منتشر شد مقامي از وزارت امور خارجه براي استقبال از او مشاهده نمي شد. اظهاراتي که ماس در حين سفر به تهران در ابوظبي زده بود و همچنين اخباري که از رايزني هاي او با تروئيکاي اروپايي قبل از سفر به تهران منتشر شده بود، طوري بودند که طرف ايراني را از استقبال گرم از او منصرف کند. او قبل از عزيمت به تهران توئيت زده بود که برجام از لحاظ سياسي و امنيتي اين قدري ارزش دارد که براي حفظ آن تلاش شود، او در اين توئيت اشاره اي به موضوع اقتصادي برجام که مقصود اصلي تهران از برجام است، نکرد. اين توئيت به روشني نشان مي داد که طرف اروپايي صرفا به منافع خود از برجام که همان مسائل سياسي و امنيتي است توجه مي کند و منافع اقتصادي از برجام که در حال حاضر اولويت ايران در برجام محسوب مي شود، حداقل در وهله اول توجه آن نيست. مذاکرات ماس با ظريف بنا بود بين 30 تا 45 دقيقه به طول بينجامد و سپس دو طرف در نشست مطبوعاتي مشترک با خبرنگاران شرکت کنند اما اين مذاکرات حدود 2 ساعت به طول انجاميد. هنگامي که محمد جواد ظريف، وزير امور خارجه کشورمان به همراه ماس در جمع خبرنگاران حاضر شد، پاسخ هاي کوبنده او نسبت به رفتارهاي طرف امريکايي و کوتاهي اروپا در جبران تعهداتش در برجام، نشان از آن داشت که مذاکراتشان چندان هم ساده نبوده است. اما اختلاف ديدگاه زماني نمايان شد که ماس در مصاحبه مطبوعاتي خود با تحکم گفت: «ما براي اينستکس تلاش مي کنيم. از حق ايران در بهره برداري اقتصادي از برجام نيز حمايت مي کنيم اما انتظار معجزه نداشته باشيد!» يا در جايي ديگر به حمايت از اسرائيل پرداخت و گفت که آلمان روابط نزديکي با اسرائيل دارد و در روابط بين المللي اش منافع اسرائيل را نيز لحاظ مي کند. يا در جاي ديگر که گفت: «اروپا کاهش تعهدات ايران در برابر کاهش تعهدات طرف مقابل را نمي پذيرد»، نشان از آن داشت که او به نمايندگي از اروپا از طرف ايراني که به کاهش تعهدات برجامي به دليل کوتاهي طرف هاي ديگر در عمل به برجام به کاهش تعهدات خود تهديد کرده، ناخرسند است. او در جاي ديگري از اظهاراتش گفت: «سوريه درگير جنگ است، يمن درگير جنگ است، اين جا اما خبر از ناامني و جنگ نيست»، گويي منتي سر ايران مي گذاشت که اگر برجام هم خوب پيش نرفته و طرف هاي غربي نتوانسته اند به تعهدات خود در آن عمل کنند، لااقل ايران درگير جنگ نيست! ماس در بخش ديگري از گفت وگوهاي خود با خبرنگاران بر تلاش کشورش براي برقراري ثبات در منطقه و جلوگيري از تشديد تنش ها تاکيد مي کرد در حالي که به اين سوال خبرنگار ديپلماسي ايراني پاسخ نداد که آلمان چگونه مي تواند ادعا کند براي ثبات در منطقه تلاش مي کند در حالي که خود به دولت هاي سرکوبگر منطقه سلاح مي فروشد! ظريف در کنفرانس مطبوعاتي خود گفت که گفت وگوهايش با طرف آلماني صريح و جدي بوده است. اين را در پاسخ هاي کوبنده اي که به سوالات خبرنگاران، به ويژه خبرنگاران آلماني مي داد و بازتاب پاسخش در چهره وزير امور خارجه آلمان، مي شد ديد. با وجود اين که برخي مقامات وزارت امور خارجه مذاکرات ماس با ظريف را مثبت ارزيابي کردند، اما ديپلماسي ايراني مطلع شده است که محمد جواد ظريف در اين گفت وگوها از اروپايي ها انتقاد کرده و از اين که آنها دائما در جبران خلاء نبود امريکا در برجام ابراز ناتواني و کوتاهي هايشان براي انجام تعهداتشان را توجيه مي کنند، گله جدي کرده و اروپايي ها را متهم کرده است که اراده کافي براي جبران خلاء نبود امريکا در برجام ندارند. ظريف از ماس پرسيده است اگر آلمان، فرانسه و انگليس به همراه ژاپن و هند اراده داشته باشند تا سازوکار اقتصادي تعامل با ايران را عملي کنند، آيا امريکا جرات تحريم آنها را خواهد داشت؟! اگر امريکا بخواهد آنها را تحريم کند نظم اقتصاد جهاني به هم خواهد ريخت؟! طرف آلماني هيچ پاسخي براي اين سوال نداشته است. ماس در حالي تهران را ترک کرد که به خوبي فهميد در ايران تا زماني که اروپايي ها به طور جدي به تعهدات خود در برجام عمل نکنند و براي جبران خسارت خروج امريکايي ها از برجام، آن طور که خود تعهد دادند، گام عملي و جدي برندارند، برايشان فرش قرمز پهن نمي کنند و تهديد و هشدار آنها خريداري ندارد. کما اين که در مذاکرات روز دوشنبه و به دنبال آن نشست مطبوعاتي مشترک روشن شد که اگر کسي هم طلبکار باشد، اروپايي ها نيستند، بلکه ايراني ها هستند که از بي عملي و بي ارادگي طرف اروپايي در عمل به تعهداتش به ستوه آمده اند. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد