حرف آخر وزیر‌خارجه آلمان: ما نمی‌توانیم معجزه کنیم
آرمان امروز/ متن پیش رو در آرمان امروز منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.
شامگاه یکشنبه 19 خرداد بود که هواپیمای هایکو ماس در تهران به زمین نشست. وزیر امور خارجه آلمان برای گفت‌وگو با مقامات ارشد کشور به‌عنوان بخشی از تلاش اروپا به‌منظور حفظ توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهان و کاهش تنش میان تهران و واشنگتن به ایران آمد و با استقبال مسئولان کشورمان روبه‌رو شد. هایکو ماس ظهر دوشنبه با همتای ایرانی خود دیدار و پس از آن در نشست خبری مشترک نتایج این دیدار را برای رسانه‌ها تشریح کرد. در این نشست ابتدا محمدجواد ظریف گفت: «ما آغاز کننده هیچ جنگی نبوده و نخواهیم بود اما کسی که با ما جنگ را شروع کند آن کشور پایان‌دهنده‌اش نخواهد بود. ایالات متحده جنگ اقتصادی علیه ایران اعلام کرده که برای نظم جهانی خطرناک است. اقداماتی که ایالات متحده پس از خروج از برجام انجام داده هدف قرار دادن مردم ایران است که قرار بود بیشترین سود را از برجام ببرند. جمهوری اسلامی ثابت کرده که به تعهدات خود پایبند است و ١٥ گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی این مساله را اثبات می‌کند. ظریف افزود: اما ایران موظف است از منافع مردم خود نیز دفاع کند و یکی از این حقوق در ماده 36 برجام به رسمیت شناخته شده است. اقدامات ایران کاملا منطبق بر همین ماده است و ما آمادگی داریم اقدامات را ادامه دهیم، متوقف کنیم یا براساس اقدامات شرکای خود به عقب برگردانیم. از شرکای برجامی انتظار داریم از حقوق ایران دفاع کنند. وزیر امورخارجه گفت: ما همچنین امروز در مورد مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی گفت‌وگو کردیم و امیدوار هستیم تلاش‌های آلمان و ١+4 به نتیجه برسد. گفت‌وگوی بسیار خوبی با آقای ماس در مورد نحوه کاهش تنش در منطقه داشتیم. گفت‌وگوهای منطقه‌ای پیشنهاد همیشگی ایران بوده است و خوشحالیم که ایشان هم از آنها حمایت می‌کنند. ما همواره به همسایگان خود اعلام کرده‌ایم که برای گفت‌وگو آماده هستیم و پیشنهاد ما برای تشکیل مجمع گفت‌وگوهای منطقه‌ای به قوت خود باقی است. اما تنش جدید در منطقه ما نتیجه جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران است که شخص آقای ترامپ آن را اعلام کرد و گفت که در جنگ اقتصادی با ایران هستیم. وی افزود: تنها راه کاهش تنش در منطقه توقف این جنگ اقتصادی است. نمی‌توان توقع داشت جنگ اقتصادی علیه مردم عادی در جریان باشد و کسانی که از آن حمایت می‌کنند یا آن را به راه انداختند در امان باشند. رئیس دستگاه دیپلماسی کشورمان خاطرنشان کرد: معتقدیم آلمان و اتحادیه اروپا نقش مهمی در پایان دادن به این تنش می‌توانند داشته باشند و از نقش‌آفرینی آنها در این عرصه استقبال می‌کنیم.
سؤالات جنجالی از ظریف
وزیر امور خارجه در پاسخ به سوال خبرنگار بیلد درباره مشکلات خاورمیانه و نقش اسرائیل در این مساله گفت: مشکل خاورمیانه مشکل سیاست‌های تجاوزکارانه رژیم صهیونیستی و حمایت بی‌حد و حصر ایالات متحده از این جنایت است. مشکل این است که برخلاف همه قواعد حقوق بین‌الملل اشغال از سوی آمریکا به رسمیت شناخته شده و جنایت‌ها را به فراموشی سپرده‌اند. وی خاطرنشان کرد: مشکل منطقه ما این است که ایالات متحده تلاش کرده با معامله قرن حقوق مردم فلسطین را از آنها بگیرد. این‌ها منطقه را با مشکل مواجه کرده است. شما باید از رژیمی که دارای سلاح هسته‌ای است سوال کنید چطور کنار نیروگاه هسته‌ای می‌ایستد و می‌گوید ایران باید نابود شود. البته هیچ‌کس نمی‌تواند علیه مردم ما اقدامی کند مگر اینکه جواب قاطعی بگیرد. ما شروع‌کننده هیچ جنگی نبودیم و نخواهیم بود. اما اگر کسی علیه ما اقدام کند خودش پایان‌دهنده نخواهد بود. ظریف در پاسخ به سوالی درباره ممنوعیت همجنسگرایی در ایران تصریح کرد: مردم ما اصول اخلاقی خاصی دارند و این شامل اماکن عمومی می‌شود. هایکو ماس هم در پایان پاسخ ظریف، درباره روابط آلمان اظهارکرد: این مسئولیتی است که ما به گردن داریم و دوستی آلمان و اسرائیل برای ما مهم است و تاریخ این درس را به ما داده و حضور من در تهران این اصل را تغییر نمی‌دهد.
نمی‌توانیم معجزه کنیم
پاسخ هایکو ماس به سخنان ظریف دقیقا بر خلاف همان چیزی بود که از طرف اروپایی انتظار می‌رفت. با توجه به ضرب‌الاجل 60 روزه ایران درخصوص کاهش تعهدات برجامی و گذشت 30 روز از این موضوع، انتظار آن بود که اروپا با بسته‌ای پیشنهادی درخصوص کاهش آسیب تحریم‌ها و کمک به ایران برای مقابله با این رفتار غیرقانونی ایالات متحده، در راستای حفظ برجام تلاش کند، اما این گونه نشد. وزیر امور خارجه آلمان در کنفرانس خبری مشترک خود با ظریف تصریح کرد: «مهم است گفت‌وگوهای ما در این شرایط ادامه پیدا کند. ما در این منطقه شرایط حساس و جدی داریم و افزایش تنش در راستای منافع هیچ کشوری نیست. من با طرفینی که در سفر اخیر به امارات، اردن و عراق صحبت کردم هیچ‌کس خواستار افزایش تنش نبود. ما امروز صحبت‌های فشرده درخصوص برجام داشتیم که موضع آلمان و دو کشور دیگر مشخص است که می‌خواهیم تعهدات خود را انجام دهیم اما نمی‌توانیم معجزه کنیم. می‌خواهیم اینستکس را در چارچوب سه کشور اروپایی و فراتر از آن اجرایی کنیم». وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: «ما همچنین درخصوص موضوعات منطقه‌ای شامل سوریه و یمن صحبت کردیم. آلمان از تلاش‌های سازمان ملل در این خصوص حمایت می‌کند. معتقد هستیم مسائل خاورمیانه راه حل سیاسی دارد و ایران هم نفوذ بالایی در منطقه دارد و از این نفوذ استفاده می‌کند». در اواخر نشست خبری به رغم آن که محمدجواد ظریف به تمام سؤالات حتی بی‌ربط خبرنگاران آلمانی پاسخ داد، با این حال هایکو ماس از پاسخ به سؤالی درخصوص کمک‌های نظامی آلمان به عراق در دوران جنگ تحمیلی خودداری کرد.
واکنش کیهان به سفر «ماس»
کیهان در واکنش به سفر وزیر امور خارجه آلمان به ایران نوشت: مقامات آلمان مدعی شده‌اند که هدفشان از سفر به تهران، واسطه‌گری در راستای حفظ برجام و کاهش تنش میان ایران و آمریکا است. این در حالی است که آلمان کشوری است که به پادوی آمریکا مشهور است. این روزنامه در ادامه تأکید کرد: آلمان که بدون اجازه واشنگتن حتی نمی‌تواند در خاک خود یک باک بنزین به هواپیمای حامل ظریف بدهد، چه به نقش‌آفرینی برای احقاق حقوق ایران؟