سازندگي/
متن پيش رو در سازندگي منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
امانوئل گابري| اين يک فعل سياسي ديپلماتيک رايج بود، در ديدارهاي رسمي رهبران، بازيگر ميهمان و ميزبان بدون اشاره به اهداف جاهطلبانهشان به خوشآمدگويي و بيان عباراتي مبهم اکتفا ميکردند، ترامپ به اين فعل معمول پايان داد، ديگر در امريکا با محرمانهها سروکار نداريم، هر آنچه پشت صحنه رخ ميدهد ساعاتي بعد در کانال توئيتري ترامپ خودنمايي ميکند.
مکرون شايد هنوز نداند اين تمايز صحنه و پشت صحنه از بين رفته، شايد فراموش کرده براي چهرهاي چون ترامپ محرمانه تعريفي ندارد، شايد او هنوز با تاکتيک ترامپ به خوبي آشنا نيست. با اين حال فعلا خلاف تصور همگان، برخلاف انفعال بازيگران اروپايي، او از ديپلماسي هوشمندانهاي پيروي ميکند. اين مهم شايد زمينه را براي حفظ توافق هستهاي با ايران هموار کند. شواهد نشان ميدهد مکرون به تاکتيکهاي مذاکره به خوبي آگاه است، هرچند ترامپ، يکي از طرفين مذاکره نشان داده که پايبند به رويکردي واحد و مشخص نيست و عجولانه تصميم ميگيرد و تصميمش را اجرايي ميکند. از همين رو ميتوان گفت که مکرون قمار کرده، او هنر معامله را ميداند، او به خوبي از خواستهها و مطالبات ايران آگاه است، اما تحقق اين مهم از حالا قابل پيشبيني نيست، چرا که يک طرف معامله قابل پيشبيني نيست، ترامپ. رئيسجمهوري امريکا هنوز به درستي نگفته چرا از توافق هستهاي با ايران خارج شده و چرا خواهان رايزني دوباره است. اين مهم ماموريت مکرون را دشوار کرده است. با اين حال نزديکي فرانسه به ايران، رايزني رئيسجمهوري اين کشور با همتاي ايرانياش سيگنال مثبتي قلمداد ميشود، طبيعتا اين مهم ميتواند زمينه را براي تعاملي سازنده ميان ايران و فرانسه و فراتر از آن ميان ايران و کشورهاي اروپا هموار کند، هرچند به واسطه مولفههايي که در بالا بدانها اشاره شد اين تعامل فعلا شکننده است. فرانسه بهترين واسطه ميان اروپا و ايران است، چرا که اين کشور رابطه سياسي، علمي، فرهنگي و ديپلماتيک بلند مدتي با تهران داشته، اين کشور حتي در دور زدن تحريمها سابقه داشته، سال ۱۹۹۰ فرانسه آشکارا قانون موسوم به داماتو را به چالش کشيد و زمينه را براي معافيت شرکتهاي اروپايي جهت سرمايهگذاري در بخش هيدروکربن ليبي و ايران هموار کرد. مکرون براي تحقق دوباره اين مهم بايد اندکي به سياست اسلافش رجوع کند و از يکهتازي در اين ميدان پر مين بپرهيزد. از طرفي ديگر تلاش فرانسه براي جلوگيري از اشاعه تسليحات هستهاي آن قدر برجسته است که مکرون به واسطه سنت کشورش ميتواند دهان ترامپ در اين زمينه را ببندد و به ادعاهاي بياساس اين بازيگر پايان دهد. از منظري ديگر ويژگي ژئوپليتيک منطقه موجب شده تا فرانسه عملگرايانهتر وارد ميدان شود.
فرانسه هم با ايران و هم امريکا از منظر تاريخي رابطهاي طولانيمدت را تجربه کرده، اين کشور همچنين با بازيگران منطقهاي، کشورهايي چون لبنان و عربستان سعودي رابطهاي نزديکي دارد و تعاملات تجاري مثبتي دارد، طبيعتا مجموعه اين مولفهها ميتواند اهرمهاي بيشتري را در اختيار رئيسجمهوري فرانسه براي تحقق هدفش که همانا حفظ برجام است قرار دهد. فرانسه در جريان مذاکرات هستهاي ژنو و وين موضعي اسرارآميز داشت، در آن برهه زماني برخي ناظران حتي اين کشور را به سنگاندازي در مسير تحقق اين دستاورد ديپلماتيک متهم کردند. اما واقعيت اين است که فرانسه از سياست مبتني بر تعادل حمايت ميکند، فرانسه در جريان مذاکرات نهتنها کارشکني نکرد بلکه همانگونه که جان کري گفته گاهي مانع از اين ميشد که طرفين از ادامه رايزنيها نااميد شوند. توافق هستهاي ميراثي است که هماکنون در اختيار مکرون قرار گرفته، همه ميگويند او در سياست تازهکار است و قادر نيست چنين معادله پيچيدهاي را به سرانجام برساند. اما در عمل شاهد اين حقيقت هستيم که مکرون به درستي توانسته معادلاتش را تعريف کند، مکرون ميخواهد فرانسه بهواسطه احياي برجام در اتحاديه اروپا نقش برجستهاي ايفا کند از همين رو درگير اين قمار شد، حالا مهرههايش را هم به درستي چيده، رئيسجمهوري فرانسه به خوبي از عدم تمايل رياض به تداوم برجام آگاه است، پس در ميانه تلاشهايش براي احياي مذاکرات به واسطه رابطهاي که با اين بازيگر دارد تلاش خواهد کرد تا از سنگاندازيهايشان جلوگيري کند. با اين حال همه چيز به رويکرد غيرقابل پيشبيني ترامپ بستگي دارد، چرا که ايران از ابتدا مواضعش را روشن کرده، ايران بارها گفته برجام ديگري را تعريف نخواهد کرد اما به ديپلماسي پايبند است، از همين رو مکرون براي برد در اين بازي بايد ترامپ و متحدانش را مهار کند.
بازار