آیا مکرون مذاکره‌کننده خوبی است؟

 مکرون شاید هنوز نداند این تمایز صحنه و پشت صحنه از بین رفته، شاید فراموش کرده برای چهره‌ای چون ترامپ محرمانه تعریفی ندارد، شاید او هنوز با تاکتیک ترامپ به خوبی آشنا نیست. با این حال فعلا خلاف تصور همگان، برخلاف انفعال بازیگران اروپایی، او از دیپلماسی هوشمندانه‌ای پیروی می‌کند. این مهم شاید زمینه را برای حفظ توافق هسته‌ای با ایران هموار کند. شواهد نشان می‌دهد مکرون به تاکتیک‌های مذاکره به خوبی آگاه است، هرچند ترامپ، یکی از طرفین مذاکره نشان داده که پایبند به رویکردی واحد و مشخص نیست و عجولانه تصمیم می‌گیرد و تصمیمش را اجرایی می‌کند. از همین رو می‌توان گفت که مکرون قمار کرده، او هنر معامله را می‌داند، او به خوبی از خواسته‌ها و مطالبات ایران آگاه است، اما تحقق این مهم از حالا قابل پیش‌بینی نیست، چرا که یک طرف معامله قابل پیش‌بینی نیست، ترامپ. رئیس‌جمهوری امریکا هنوز به درستی نگفته چرا از توافق هسته‌ای با ایران خارج شده و چرا خواهان رایزنی دوباره است. این مهم ماموریت مکرون را دشوار کرده است. با این حال نزدیکی فرانسه به ایران، رایزنی رئیس‌جمهوری این کشور با همتای ایرانی‌اش سیگنال مثبتی قلمداد می‌شود، طبیعتا این مهم می‌تواند زمینه را برای تعاملی سازنده میان ایران و فرانسه و فراتر از آن میان ایران و کشورهای اروپا هموار کند، هرچند به واسطه مولفه‌هایی که در بالا بدان‌ها اشاره شد این تعامل فعلا شکننده است. فرانسه بهترین واسطه میان اروپا و ایران است، چرا که این کشور رابطه سیاسی، علمی، فرهنگی و دیپلماتیک بلند مدتی با تهران داشته، این کشور حتی در دور زدن تحریم‌ها سابقه داشته، سال ۱۹۹۰ فرانسه آشکارا قانون موسوم به داماتو را به چالش کشید و زمینه را برای معافیت شرکت‌های اروپایی جهت سرمایه‌گذاری در بخش هیدروکربن لیبی و ایران هموار کرد. مکرون برای تحقق دوباره این مهم باید اندکی به سیاست اسلافش رجوع کند و از یکه‌تازی در این میدان پر مین بپرهیزد. از طرفی دیگر تلاش فرانسه برای جلوگیری از اشاعه تسلیحات هسته‌ای آن قدر برجسته است که مکرون به واسطه سنت کشورش می‌تواند دهان ترامپ در این زمینه را ببندد و به ادعاهای بی‌اساس این بازیگر پایان دهد. از منظری دیگر ویژگی ژئوپلیتیک منطقه موجب شده تا فرانسه عملگرایانه‌تر وارد میدان شود. 

فرانسه هم با ایران و هم امریکا از منظر تاریخی رابطه‌ای طولانی‌مدت را تجربه کرده، این کشور همچنین با بازیگران منطقه‌ای، کشورهایی چون لبنان و عربستان سعودی رابطه‌ای نزدیکی دارد و تعاملات تجاری مثبتی دارد، طبیعتا مجموعه این مولفه‌ها می‌تواند اهرم‌های بیشتری را در اختیار رئیس‌جمهوری فرانسه برای تحقق هدفش که همانا حفظ برجام است قرار دهد. فرانسه در جریان مذاکرات هسته‌ای ژنو و وین موضعی اسرارآمیز داشت، در آن برهه زمانی برخی ناظران حتی این کشور را به سنگ‌اندازی در مسیر تحقق این دستاورد دیپلماتیک متهم کردند. اما واقعیت این است که فرانسه از سیاست مبتنی بر تعادل حمایت می‌کند، فرانسه در جریان مذاکرات نه‌تنها کارشکنی نکرد بلکه همان‌گونه که جان کری گفته گاهی مانع از این می‌شد که طرفین از ادامه رایزنی‌ها ناامید شوند. توافق هسته‌ای میراثی است که هم‌اکنون در اختیار مکرون قرار گرفته، همه می‌گویند او در سیاست تازه‌کار است و قادر نیست چنین معادله پیچیده‌ای را به سرانجام برساند. اما در عمل شاهد این حقیقت هستیم که مکرون به درستی توانسته معادلاتش را تعریف کند، مکرون می‌خواهد فرانسه به‌واسطه احیای برجام در اتحادیه اروپا نقش برجسته‌ای ایفا کند از همین رو درگیر این قمار شد، حالا مهره‌هایش را هم به درستی چیده، رئیس‌جمهوری فرانسه به خوبی از عدم تمایل ریاض به تداوم برجام آگاه است، پس در میانه تلاش‌هایش برای احیای مذاکرات به واسطه رابطه‌ای که با این بازیگر دارد تلاش خواهد کرد تا از سنگ‌اندازی‌هایشان جلوگیری کند. با این حال همه چیز به رویکرد غیرقابل پیش‌بینی ترامپ بستگی دارد، چرا که ایران از ابتدا مواضعش را روشن کرده، ایران بارها گفته برجام دیگری را تعریف نخواهد کرد اما به دیپلماسی پایبند است، از همین رو مکرون برای برد در این بازی باید ترامپ و متحدانش را مهار کند.




ما را در کانال «آخرین خبر» دنبال کنید