ساز گـرانی بازار خودرو دوباره کــوک شد

آرمان ملي/ متن پيش رو در آرمان ملي منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست روند نزولي قيمت خودروهاي خبر خوبي بود که طي ماه‌هاي گذشته منتشر شد و اين روند تا همين هفته قبل ادامه داشت. با اين حال به نظر مي‌رسد انتشار توليد خودروسازان بهانه خوبي به دست فعالان بازار داد تا بار ديگر شيب قيمت محصولات را وارونه کنند و بر گراني خودرو صحه بگذارند. طوري‌که بررسي بازار خودرو در هفته جاري نشان از افزايش يک ميليون تا ۲۰ ميليون توماني محصولات مختلف دارد. در اين بين حسين رسولي، عضو اتحاديه نمايشگاه‌داران خودرو، معتقد است که با توجه به اينکه تعداد خودروهاي خانگي کم شده و خودروهاي باقي‌مانده به‌اصطلاح براي فعالان اين حوزه است قيمت‌ها کنترل‌شده خواهد بود. از طرف ديگر اگر روند کاهش عرضه ادامه داشته باشد پيش‌بيني مي‌شود که روند صعودي قيمت‌ها ادامه داشته باشد. ثبات نرخ ارز در يکي دو ماه گذشته سيگنال مثبتي را به بازارهاي ديگر، ازجمله بازار خودرو فرستاد. البته در اين بين مسئولان هم بيکار ننشستند و هم‌راستا با سياست کاهش نرخ ارز، اقداماتي نظير ممنوعيت درج قيمت در سايت‌هاي خريد و فروش اينترنتي را به اجرا گذاشتند و در کنار آن، با دستگيري مديران متخلف خودروسازي سعي کردند تا آرامش را به بازار خودرو برگردانند. اين اقدامات تاحدودي باعث تخليه حباب بازار شد، اما در شرايطي که توليد آنچناني صورت نمي‌گيرد و مرزهاي کشور به روي خودروهاي خارجي بسته شده، اين انتظار مي‌رفت که دير يا زود حباب به قيمت محصولاتي که عرضه مي‌شود بازگردد. روندي که از هفته گذشته آغاز شد و اين هفته به اوج خود رسيد. به‌عنوان مثال پرايد 111 که هفته گذشته را نرخ 45 ميليون و 800 هزار تومان آغاز کرده بود، روز گذشته در بازار 47 ميليون و 200 هزار تومان قيمت‌گذاري شد. همچنين در اين بازه زماني پژو 206 تيپ 2 با افزايش پنج ميليون توماني از 73 ميليون و 500 هزار تومان به 78 ميليون و 500 هزار تومان رسيد. ساينا اتوماتيک نيز از 73 ميليون تومان به 79 ميليون تومان ارتقاي قيمت پيدا کرد تا جزو رکوردداران افزايش قيمت طي 10 روز باشد. البته 206 تيپ 5، سمند، پژو 2008 و رنو ساندرو هر کدام رشد حدود پنج ميليون توماني را به ثبت رساندند تا از اين قافله عقب نمانند. در اين بين مزدا new با رشد 15 ميليون توماني در اين بازه پرچمدار گراني خودرو شد. خداحافظي 8 خودرو بسياري از کارشناسان اعتقاد دارند که انتشار گزارش توليد و فروش ماهانه خودروسازان به‌عنوان اصلي‌ترين عامل کوک‌شدن ساز گراني خودرو نقش‌آفريني کرد. کاهش 30 درصدي توليد خودرو در شهريور سال جاري نسبت به ماه مشابه سال قبل بهترين بهانه را به دست دلالان و واسطه‌گران داد تا فصل پاييز را متفاوت‌تري از هر زماني آغاز کردند. تجربه ثابت کرده است که اصولا تابستان هر سال پيک خريد و فروش خودرو به حساب مي‌آيد و با افزايش متقاضيان در بازار، معمولا قيمت‌ها دستخوش تحولاتي مي‌شوند و سير صعودي را در پيش مي‌گيرند و در پاييز فروکش مي‌کنند. اما به نظر مي‌رسد در سال جاري شرايط به گونه‌اي ديگر رقم خورده است. در حالي که در تابستان در بازار خبري از خريداران نبود، بهاي خودرو با کاهش مواجه شد. اين روند باعث ايجاد خوش‌بيني‌هايي نسبت به نيمه دوم سال شد تا طبق روال سال‌هاي قبل قيمت‌ها بيش از هر زماني کاهش يابد. اما انتشار آمار توليد سه خودروساز در سايت کدال تمام رشته‌ها را پنبه کرد اين گزارش نشان مي‌دهد که در نيمه نخست سال جاري توليد انواع محصول سواري از 536 هزار دستگاهِ سال گذشته به حدود 376 هزار دستگاه رسيده است. بررسي اين آمار نکات منفي ديگري را نيز به نمايش مي‌گذارد که از جمله آن مي‌توان به توقف توليد هشت خودرو عمدتا مونتاژي اشاره کرد. بر اساس اين آمار به نظر مي‌رسد هشت خودرو سراتو، آريو، سوزوکي گرند ويتارا، تندر90 ايران‌خودرو، تندر90 پارس‌خودرو، ساندرو، پارس‌تندر و دانگ‌فنگ ديگر جايي در خط توليد ايران نخواهند داشت. اتفاقي که بازار را دچار شوک کرد و پاييزي سرسبز و بهاري را براي دلالان رقم زد. برخورد پليسي به‌جاي تصميم اقتصادي روند رو به افزايش قيمت خودرو در شروع پاييز و همزمان با انتشار کاهش 160 هزار دستگاهي خودرو حداقل به سياست‌گذاران و تصميم‌گيران ثابت کرد که رشد قيمت‌ها نه ارتباطي به سايت‌هايي نظير ديوار و باما دارد و نه با دستگيري چند فرد آرامش به بازار بازمي‌گردد. اگر نگاهي اقتصادي به هر بازاري وجود داشته باشد اولين اصل آن اعتماد به اصل عرضه و تقاضاست. يعني هرگاه توليد و عرضه کاهش يابد، قيمت‌ها رو به بالا حرکت مي‌کنند، هر وقت هم که توليد و عرضه نسبت از تقاضا سبقت بگيرد، نرخ فروکش مي‌کند. حال اکنون که گزارش‌دهي خودروسازان به بورس کاهش 30 درصدي توليدات را نمايان ساخته، دلالان هم دست به کار شده‌اند و دوباره سعي در کاهش عرضه در بازار دارند. با اينکه اکنون مشتري چنداني هم در اين بازار به چشم نمي‌خورد، اما بالطبع زماني که کالايي کمياب شود، بهاي آن افزايش مي‌يابد. اما گويا مسئولان اعتقادي به اين اصل اقتصادي ندارند و برخورد سياسي و پليسي را به هر اصل ديگري ترجيح مي‌دهند. در حالي که بارها ثابت شده چنين رفتارهايي جز مقطعي چندروزه دردي را دوا نخواهند کرد. البته در چنين شرايطي مسئولان وزارت صمت و خودروسازان مدام وعده کاهش قيمت‌ها را مي‌دهند و گويا کاهش 30 درصدي توليد محصولات را اتفاق مهمي نمي‌دادند. حال بايد از آنها پرسيد زماني که تقاضاي مردم سرکوب شده و توليد چنداني هم صورت نمي‌گيرد، به چه شکل مي‌خواهند قيمت‌ها را کاهش دهند؟ در اين بين وارداتي هم صورت نمي‌گيرد که اين گروه از مسئولان به آن اميد ببندند و از طريق آنها عرضه و تقاضا را به يک نقطه تعادل برسانند. متاسفانه در طول اين سال‌ها خودروسازان نشان داده‌اند که اراده توليد خودرو را ندارند و با حتي به دليل افزايش قيمت‌ها، از کاهش توليد هم استقبال مي‌کنند. دولت نيز با بهادادن بي‌حد و اندازه به اين شرکت‌ها، در مقابل ظهور هر رقيبي براي آنها جلوگيري مي‌کند. دولت نه به خصوصي‌ها اجازه قدرت‌نمايي مي‌دهد و نه واردات خودرو را مي‌پذيرد. مشخص است در چنين شرايطي خودروسازان هم نسبت به عرضه محصولات خود اطمينان حاصل مي‌کنند و حتي گاه براي خودروهايي که توان و اجازه توليد آن را ندارند طرح پيش‌فروش مي‌گذارند. هرگاه هم که انتقاداتي از آنها مي‌شود از نبود نقدينگي مي‌نالند و با مظلوم‌نمايي خود را تبرئه مي‌کنند. اما اگر در سال رونق توليد داخلي مسئولان واقعا قصد شکوفايي اقتصاد را دارند بهتر است چنين رفتارهاي پوپوليستي را کنار بگذارند و خود را از قيد و بند شعاردادن رها کنند. شايد وزير صمت که امروز از توقف توليد پرايد و پژو 405 سخن مي‌گويد و براي شرکت‌هاي رنو و پژو خط و نشان مي‌کشد، عده‌اي براي او کف بزنند، اما به جاي شعاردهي براي توقف توليد و مشارکت، بهتر است جايگزين‌هايي مناسب براي اين خودروها تعيين شود تا خريد همان پرايد براي جوانان و خانواده‌ها به يک آرزو تبديل نشود. در صورتي که وزارت صنعت بر رشد توليد و مشارکت صحه بگذارد، مي‌توان به کاهش قيمت‌ها در نيمه دوم سال اميد داشت، اما در غير اين‌صورت بعيد است که تغيير خاصي در شرايط به وجود آيد. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد