اتمام حجت‌ ایران، تکرار وعده‌های اروپا

اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست سارا معصومي| پايتخت اتريش روز جمعه پرکاري را پشت سر گذاشت. وين در حالي به سنت هميشه ميزباني جلسه کميسيون مشترک برجام ميان ايران و 1+4 را برعهده داشت که تقريبا هيچ‌ چيز در اين توافق سر جاي خودش قرار ندارد. قطار تحريم‌هاي امريکا بدون هيچ گونه ترمزي همچنان در مسير تخريب بيشتر و بيشتر برجام حرکت مي‌کند و موازي با آن هم تعلل‌هاي اروپا کاسه صبر ايران را لبريز کرده است. ايران و بازماندگان در برجام در حالي دور يک ميز نشستند که گزارش‌هاي آژانس بين‌المللي انرژي اتمي مي‌گويند ايران تاکنون در چهار مرحله تعهدهاي هسته‌اي خود را رعايت نکرده و تهران هم مي‌گويد که خبري از توقف گام‌هاي معکوس برجامي نخواهد بود مگر آنکه اروپا به تعهدات هسته‌اي خود عمل کند. در اين ميان سياست فشار حداکثري امريکا وارد فازهاي جديدتري شده که به گفته کارشناسان مي‌تواند ايران را بيش از پيش مطمئن به نيت امريکا براي ساقط کردن نظام سياسي در ايران کند. چين و روسيه مي‌گويند در زمينه تجارت مشترک با ايران آنچه از دست‌هاي‌شان برمي‌آمده را انجام داده‌اند و تهران هم پکن و مسکو را در ليست «خوب‌ها» قرار داده اما قصه ايران با اروپا متفاوت است. اروپايي‌ها حتي پيش از برگزاري نشست کميسيون مشترک برجام هم از نشان دادن چماق به ايران پرهيز نکردند و همزمان با خبرسازي‌هاي رسانه‌اي مبني بر تصميم اروپا براي ارجاع به سازوکار حل‌اختلاف در برجام با توسل به مکانيسم ماشه، نامه تروييکاي اروپايي به سازمان ملل در نقد برنامه موشکي ايران هم منتشر شد. از سوي ديگر اروپايي‌ها يک هفته منتهي به نشست کميسيون مشترک برجام را با سر و صدا درباره پيوستن 6 عضو جديد اروپايي به سازوکار مالي براي کار با ايران موسوم به اينستکس گذراندند و به نظر مي‌رسد که در جلسه روز گذشته نيز اين مساله را به عنوان مصداقي از تلاش خود براي نجات برجام مطرح کرده‌اند. اقدامي که ايران آن را مثبت اما ناکافي مي‌داند و اصرار دارد که اروپا بايد روند فروش نفت ايران به‌رغم تحريم‌هاي امريکا يا تخصيص بودجه به اينستکس را کليد بزند. عباس عراقچي، معاون سياسي وزير خارجه در حالي روز جمعه در نشست کميسيون مشترک رياست جلسه را برعهده داشت که پيش از رسيدن به ايستگاه وين، در چين، ژاپن و کويت رايزني‌هاي سياسي فشرده‌اي را پيرامون فرجام برجام، بن‌بست در مذاکرات ايران و امريکا و همچنين نقشه راه ايران براي تامين امنيت و ثبات در منطقه خليج‌فارس را پيش برده بود. عراقچي در زمان حضور در وين علاوه بر ديدارهاي دوجانبه با هيات‌هاي 1+4 براي نخستين‌بار با رافائل گروسي، مديرکل جديد آژانس بين‌المللي انرژي اتمي و جانشين يوکيا آمانو نيز ديدار کرد. انتقال محل مذاکره از کوبرگ به دفتر اتحاديه اروپايي پيش از اين نيز پيش‌بيني‌ها حاکي از اين بود که چهاردهمين نشست کميسيون مشترک برجام ميان ايران و 1+4 پرچالش‌تر از جلسات قبل خواهد بود. گام چهارم ايران که بازگشت غني‌سازي به فردو را شامل شد، زنگ‌هاي خطر را در اروپا به صدا درآورده است و همزمان با بالارفتن شماره گام‌هاي ايران، بازگشت‌پذيري به عقب و تعهدات برجامي نيز براي ايران زمان ‌بر‌تر از قبل خواهد شد. تهران اعلام کرده که در ماه ژانويه گام پنجم در مسير کاهش تعهدات برجامي را خواهد برداشت و بسياري از کارشناسان پيش‌بيني مي‌کنند که پس از بازگرداندن غني‌سازي به فردو ايران سراغ سطح دسترسي‌ها به تاسيسات هسته‌اي خود برود. روز گذشته حتي محل برگزاري نشست کميسيون مشترک برجام هم به سوژه تنش ميان ايران و 1+4 تبديل شد. ساعتي پس از آنکه خبرنگاران حاضر در وين اعلام کردند، محل برگزاري نشست کميسيون مشترک برجام از هتل کوبرگ تغيير کرده اما خبري از برگزاري اين جلسه در موعد مقرر و معرفي محل جديد نيست، منبع آگاه ايراني اطلاعاتي در اين زمينه را در اختيار خبرنگاران قرار داد. يک منبع نزديک به هيات مذاکره‌کننده ايران در اين باره به خبرنگاران گفت: با توجه به اعطاي مجوز به گروهي از هواداران گروهک‌هاي تجزيه‌طلب و ضدانقلاب به منظور تجمع در برابر هتل کوبرگ و احتمال ايجاد اخلال و مزاحمت در روند برگزاري نشست کميسيون مشترک برجام، هيات ايراني در اعتراض به اين امر، تهديد به ترک محل مذاکرات و عدم شرکت در نشست کميسيون مشترک کرد که نهايتا با پادرمياني اتحاديه اروپايي به عنوان هماهنگ‌کننده کميسيون مشترک، محل برگزاري اين نشست تغيير کرد. به گزارش «اعتماد» در نهايت نشست کميسيون مشترک روز گذشته براي اولين‌بار در ساختمان نمايندگي اتحاديه اروپا در وين برگزار شد و البته دفتر اتحاديه اروپايي هميشه محل برگزاري نشست‌هاي کارگروه‌هاي کميسيون مشترک بوده است. چين: مخالف فعال کردن مکانيسم ماشه هستيم به گزارش ايرنا، «فو کونگ»، مديرکل سياسي وزارت خارجه چين بعد از پايان چهاردهمين نشست کميسيون مشترک برجام در گفت‌وگو با خبرنگاران تصريح کرد که بين تمام اعضا اين اشتراک نظر وجود داشت که امريکا مقصر اصلي بحران موجود در برجام است. اين ديپلمات چيني با بيان اينکه ريشه اصلي تنش کنوني به دليل خروج امريکا از برجام و اعمال سياست فشار حداکثري است، گفت: تمام کشورها از امريکا خواستند تا تحريم‌ها را بردارد و فضا براي تلاش‌هاي ديپلماتيک بيشتر فراهم شود. تمام طرف‌ها حمايت خود را به برجام اعلام کردند و اراده قوي از سوي تمام کشورها وجود دارد که برجام به‌طور کامل و موثر اجرا شود. لازم است که ايران به اجراي کامل برجام بازگردد و ساير کشورها به‌‌طور همزمان تمام تلاش خود را براي بهره‌مندي ايران از مزاياي اقتصادي برجام به ‌کار ببندند. ما از پيشرفتي که در زمينه اينستکس صورت گرفت، استقبال کرده و از تلاش‌هاي ديپلماتيک فرانسه نيز حمايت مي‌کنيم. تمام کشورها توافق کردند که بايد اختلافات خود را در چارچوب برجام و نشست کميسيون مشترک برطرف کنيم. او با اشاره به موضع ايران مبني بر برگشت‌پذير بودن کاهش تعهدات برجامي (در صورت اجراي تعهدات از سوي ديگر طرف‌هاي برجام) افزود: تمام کشورها بايد از اقدامي که اوضاع را بيشتر پيچيده مي‌کند، خودداري کنند. ما به صراحت اعلام مي‌کنيم چين تمايلي به فعال کردن مکانيسم ماشه ندارد. خبرنگار بي‌بي‌سي در وين روايت متفاوت‌تري از سوژه‌هاي مورد بحث در نشست داشت و در توييترش نوشت که در اين جلسه به ايران هشدار داده شده که اگر گام پنجم را در ماه ژانويه بردارد، بازماندگان در برجام به فعال کردن مکانيسم ماشه فکر خواهند کرد. روايت‌هاي اشميد و عراقچي «هلگا اشميد» معاون مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا پس از اين نشست در پيامي توييتري نوشت: در اين نشست درخواست جدي از ايران داشتيم که با پايبندي کامل به برجام گرايش منفي اخير را برگرداند. ما وظيفه جمعي براي حفظ برجام داريم. از همه مشارکت‌کنندگان [در اين نشست] خواسته شد که به پايتخت‌هاي خود گزارش کنند که تلاش شديد از سوي همه طرف‌ها ضروري است. عباس عراقچي، معاون سياسي وزير خارجه پس از پايان نشست کميسيون مشترک برجام همچنين ديدار با مديرکل جديد آژانس بين‌المللي انرژي اتمي در جمع خبرنگاران درباره رايزني‌هايش در وين گفت: ما دور جديدي از کميسيون مشترک برجام را برگزار کرديم که يک دور معمولي و روتين کميسيون مشترک بود. جلسه امروز يک جلسه بسيار جدي بود. دامنه انتقادات نسبت به نحوه اجراي برجام توسط طرفين وجود دارد به خصوص انتقاداتي که ايران نسبت به طرف‌هاي مقابل به ويژه طرف‌هاي اروپايي دارد مبني بر اينکه آنها نتوانستند به تعهدات‌شان بعد از خروج امريکا از برجام عمل کنند. بحث‌ها امروز خيلي جدي بود و در فضاي پر تنشي صورت گرفت. با اين حال آنچه مسلم بود همه اعضا و همه کشورهاي شرکت‌کننده در برجام بر حفظ اين توافق تاکيد داشتند و همه متفق بودند که بايد همه تلاش‌ها صورت بگيرد براي اينکه برجام در جاي خودش باقي‌ بماند. عراقچي يکي از سوالات جدي که در جلسه ديروز بحث شد را اينگونه توضيح داد: ما بحث کرديم که کشورهاي باقيمانده در برجام بايد اين تصميم را بگيرند که چه کسي وضعيت را به اينجا رسانده و ريشه مشکلات حاضر که باعث شده هم تحريم‌ها برگردد و هم ايران شروع به کاهش تعهداتش کند، کجاست. اگر امريکا ريشه مشکل است که واقعا هست اين بايد به صراحت اعلام شود. در جلسه امروز همه اعضا بدون استثنا بر اين امر که ريشه مشکلات موجود در رابطه با برجام امريکا و سياست فشار حداکثري اين کشور است همه اعضا سياست فشار حداکثري امريکا را رد کردند و گفتند به آن اعتقادي ندارند و با آن همراهي نمي‌کنند. همه اذعان کردند که بايد به ريشه اين مشکل پرداخته شود و ما بتوانيم به صورت ريشه‌اي شرايطي را فراهم کنيم که ايران بتواند از برجام بهره‌مند شود. همچنين همه تاکيد داشتند که بدون برخورداري ايران از منافع برجام نمي‌شود به بقاي برجام اميدوار بود لذا تاکيد داشتند که بايد راه‌حل‌هايي در اين خصوص پيدا کرد. عراقچي با اشاره به سازوکار مالي اروپا و ايران موسوم به اينستکس هم گفت: ‌اين سازوکار به مراحل پاياني خودش نزديک شده و 6 کشور جديد به آن ملحق شدند. درباره اينکه اينستکس چگونه مي‌تواند در آينده روابط تجاري ايران و اروپا نقش ايفا کند در جلسه امروز بحث شد. در رابطه با پروژه‌هاي مربوط به اراک و فردو و پروژه‌هايي که توسط کشورهاي اعضاي برجام در ايران بايد اجرا شود، بحث صورت گرفت. مخالفت همه با اعمال تحريم‌هاي مجدد امريکا نسبت به پروژه‌هاي هسته‌اي موجود در برجام وجود داشت و همه تاکيد کردند که سياست امريکا سياست اشتباه و در جهت غلطي است. عراقچي همچنين به ديدارهايي که در حاشيه کميسيون مشترک برگزار شد، اشاره کرد و گفت: تقريبا با همه شرکت‌کنندگان گفت‌وگوهاي دوجانبه‌اي داشتيم. با خانم هلگا اشميد هم روي سياست‌هاي جديد اتحاديه اروپا بعد از تغيير خانم موگريني و ادامه همکاري‌ها صحبت شد. ديدار بسيار خوب با جانشين آمانو معاون سياسي وزير امور خارجه به ملاقاتش با رافائل گروسي، مديرکل جديد آژانس بين‌المللي انرژي اتمي هم اشاره و آن را مفيد ارزيابي کرد. او گفت: ‌بعد از انتخاب ايشان به اين سمت ما ديدار رسمي سياسي با ايشان نداشتيم غير از سفيرمان آقاي غريب‌آبادي که يکي، دو بار با ايشان ديدار کرده بودند ولي اين اولين ديدار سياسي ما با ايشان بود. براي شروع کار ملاقات بسيار خوبي بود و هر دو طرف بر ادامه همکاري‌هاي مثبت و سازنده با آژانس تاکيد کردند. آژانس هم رويکرد حرفه‌اي خودش را حفظ و به انجام وظايفش در ايران به شکل کاملا بي‌طرفانه ادامه خواهد داد. عراقچي افزود: در اين ملاقات درباره برخي اختلافات ايران با آژانس و راه‌حل‌هاي موجود رايزني شد. خوشبختانه نيت و اراده خوبي را در آقاي گروسي شاهد بودم که وظايف خودشان را به عنوان مديرکل آژانس در يک فضاي کاملا حرفه‌اي و به دور از فشارهاي سياسي که معمولا در شوراي حکام وجود دارد، انجام خواهد داد و ما از اين جهت بسيار خرسند هستيم. او در پاسخ به اين سوال که آيا در کميسيون مشترک برجام تصميمي گرفته شد، گفت: همه اذعان داشتند که اگر ايران از مزاياي برجام بهره‌مند نشود، نمي‌توان براي اين توافق آينده‌اي را متصور بود. قرار شد، گروه کاري مربوط به رفع تحريم‌ها تشکيل جلسه دهند و روي ايده‌هاي جديد کار کنند. ولي به هر حال موضع ما کاملا روشن بود و در اين جلسه هم تکرار کرديم تا زماني که راه‌حل‌هايي براي برخورداري ايران از منافع برجام پيدا نشود، روند کاهش تعهدات ايران ادامه پيدا خواهد کرد. عراقچي در پاسخ به سوال خبرنگار ايرنا مبني بر اينکه سفرهاي اخير او به چين و ژاپن و سفر وزير خارجه عمان به ايران و سفر پيش روي رييس‌جمهوري به توکيو مي‌تواند به منزله مقدمه‌چيني براي مذاکره مستقيم با امريکا تلقي شود، گفت: اصلا چنين موضوعي در دستور کار سياست خارجي ايران قرار ندارد. تعامل و رايزني با کشورهاي جهان امري معمول در سياست خارجي ماست و با همه کشورهاي دنيا به جز چند کشور و رژيم‌هاي معدود، ارتباطات سياسي و ديپلماتيک داريم و رفت و آمدها وجود دارد. بيانيه اتحاديه اروپا هماهنگ کننده نشست کميسيون برجام، هلگا اشميد بعد از پايان جلسه کميسيون مشترک با صدور بيانيه‌اي تاکيد کرد اعضا از پايبندي ايران «طي 14 ماه پس از خروج تاسف بار امريکا از برجام و وضع مجدد تحريم‌ها » اذعان کردند ولي «نسبت به برخي تحولات از جمله گام‌هاي ايران» اظهار نگراني کرد. در اين بيانيه بر اجراي کامل برجام و قطعنامه 2231 شوراي امنيت سازمان ملل متحد تاکيد شده‌است و از پيوستن اعضاي جديد به اينستکس و تلاش‌هاي ديپلماتيک اخير طرفين براي کاهش تنش، استقبال شده‌است. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد