آنکارا، مسکو و واشنگتن بر خط آتش ژئوپلیتیک

 راديو روسي| ديدار قريب الوقوع رجب طيب اردوغان، رئيس جمهوري ترکيه و ولاديمير پوتين، رئيس جمهوري روسيه در ترکيه مملو از معاني سياسي عميق خواهد بود. به خصوص براي رهبر ترکيه که هنر بازي در "ليگ اصلي" سياست جهاني را به نمايش مي گذارد و به طور متناوب شخصاً با روساي جمهوري آمريکا و روسيه ارتباط برقرار مي کند. اردوغان پس از سفر اخيرش به واشنگتن و مذاکره با ترامپ يک "شناسايي ديپلماتيک در نبرد" را انجام داد. حالا چه خواهد شد و چگونه؟ ترکيه بار ديگر در مرکز سياسي بزرگ قرار دارد. ابراهيم کالين، نماينده رسمي رئيس جمهوري ترکيه خبر داد که ولاديمير پوتين، رئيس جمهوري روسيه هفته اول ژانويه سال آينده به مناسبت پايان کار "جريان ترک 2 " ممکن است از جمهوري ترکيه ديدار کند. به همين خاطر، آنها البته، نه فقط در مورد روابط دو جانبه، بلکه در مورد اوضاع منطقه نيز بحث و تبادل نظر خواهند کرد. ديميتري پسکوف، دبير مطبوعاتي رئيس دولت روسيه هم اين خبر را تأييد کرد و گفت: "اين مراسم که نشانگر اتمام همه کارها در "جريان ترکيه" است، بهانه خوبي خواهد بود براي تماس هاي شخصي (پوتين و رجب طيب اردوغان رئيس جمهور ترکيه)". اجراي اين پروژه که پيشينه دشواري دارد، پنج سال به طول انجاميد. آن گونه که نشريه آمريکايي Foreign Policy مي نويسد: موانع زيادي در مقابل اين پروژه صف کشيدند، و بيش از همه، از سمت مقامات ايالات متحده که "نمي خواستند ترکيه و روسيه به اين پيروزي تجاري و ژئوپليتيکي دست يابند." آنکارا در ائتلاف با مسکو به بزرگترين قطب انرژي در خاورميانه تبديل مي شود که نه تنها موقعيت هاي تجاري خود را تقويت مي کند، بلکه درست در شرايطي که روابطش با متحدين دو طرف اقيانوس اطلس در بحران حاد قرار دارد، ثبات ژئوپليتيکي هم به دست مي آورد. البته روسيه هم پيروز مي شود، چون با تثبيت موقعيت "گازپروم" در ترکيه مي تواند به جنوب اروپا دسترسي يابد و قلمرو اوکراين را "دور بزند". بنابراين ديدار قريب الوقوع اردوغان و پوتين در ترکيه مملو از معاني سياسي عميق خواهد بود. به خصوص براي رهبر ترکيه که هنر بازي در "ليگ اصلي" سياست جهاني را به نمايش مي گذارد و به طور متناوب شخصاً با روساي آمريکا و روسيه ارتباط برقرار مي کند. اردوغان پس از سفر به واشنگتن و مذاکره اخيرش با دونالد ترامپ يک "شناسايي ديپلماتيک در نبرد" را انجام داد. وي با مطرح کردن اوضاع در شمال سوريه و عقد قرارداد خريد سامانه موشکي ضد هوايي اس-400 روسي به عنوان مباحث اصلي مذاکرات، به نوعي سعي کرد کارت هاي خود را بازي کند. واقعيت اين است که آنگونه که مولود چاوش اوغلو، وزير امور خارجه ترکيه اظهار داشت، "تا امروز ترکيه سيستم دفاع هوايي خود را نداشت" و "بنا به درخواست ما، هلند، ايتاليا و اسپانيا سيستم هاي پاتريوت را در ترکيه نصب کرده اند." به گفته وي ، "اول آنها را نصب مي کنند، بعد آنها را جمع مي کننند، سپس مجدداً نصب مي کننند و اين نشان مي دهد که ما بايد سيستم دفاع هوايي خودمان را داشته باشيم." بنابراين، به هر حال، تصميم آنکارا مبني برخريد S-400 روسي انگيزه اي به همراه دارد. اما اکنون مشروط مي شود درباره هر گونه تهديد موشکي خارجي عليه ترکيه صحبت کرد. به گفته روزنامه ترکي Milliyet بنابراين خريد S-400 براي ترکيه، نه فقط "نمايشي از توانايي و تمايل به اتخاذ تصميمات مهم سياست خارجي به طور مستقل است، بلکه همچنين پيامي است به متفقين براي انجام گفت وگو با آنکارا که تنها براساس برابري و در نظر گرفتن منافع ملي مي توان با ترکيه مذاکره کرد." اگر ساده تر به قضيه نگاه کنيم، در حال حاضر براي ترکيه وظيفه اصلي دفاع هوايي نيست، بلکه تغيير سياست مقامات واشنگتن در قبال کردهاي سوريه و مسائل مربوط به شمال سوريه است. هنگامي که ترامپ کنفرانس مطبوعاتي نهايي با اردوغان را روي موضوع S-400 متمرکز کرد، که انگار اين موضوع جوهر اصلي و تعيين کننده بحران در روابط متقابل بين دو کشور است، مشخص شد که واشنگتن با مطرح کردن مسئله کردها با سيستم دفاع هوايي روسيه، قبل از هر چيز بر روابط متقابل بين مسکو و آنکارا ضربه مي زند. اردوغان به عنوان يک سياستمدار هوشمند، نتوانست متوجه اين بازي رئيس جمهور آمريکا شود. از اين گذشته، همانطور که کارشناسان ترک نوشته اند، وي در ازاي موافقت با "پياده نکردن" سيستم اس -400، يعني فعال نکردن بخش هاي عملياتي سيستم روسي، آماده بود به کردها امتياز بدهد. اين سناريو با شکست روبه رو شده است و اکنون ابراهيم کالين، نماينده رسمي رئيس جمهوري ترکيه مي گويد که آنکارا از دستيابي به اس -400 امتناع نخواهد کرد، همانطور که با وجود تهديد به تحريم هاي سنگين، "جريان ترکيه" را رها نکرد. معلوم شد که مقامات واشنگتن و آنکارا تکاليف متفاوت و ناسازگاري در منطقه دارند. به گفته بلومبرگ، آمريکايي ها در تلاشند تا اطمينان حاصل کنند که "در مورد مسئله کردها، ترک ها نه با آنها، بلکه با روسها مشاجره کرده اند." فرمول ساده است: واشنگتن کمافي السابق رسما اعلام مي کند که کردهاي سوريه را به عنوان نيرويي مهم در مبارزه با داعش مي بيند. براي ترک ها يک مشکل بغرنج ايجاد کرده اند. بشار اسد، رئيس جمهوري سوريه گفت: دمشق کردها را دعوت کرد تا به ارتش دولت سوريه بپيوندند و با هم در مقابل ارتش ترکيه بجنگند. اما به گفته وي، آنها "هنوز توافق نکرده اند." يعني در اين حالت، کردها به عنوان "يکي از شرکت کنندگان مبارزه عليه اشغال ترکيه" معرفي مي شوند. در چنين سناريويي، مسکو نقش خود را در "فاصله دهنده" بين کردها، دمشق و آنکارا مي بيند. روسيه طرفدار حفظ تماميت ارضي سوريه است و در اين قضيه ترکيه با او همبستگي دارد. اما اين گزينه امکان دستيابي کردهاي سوريه به وضعيت خودمختاري در آينده را، که آنکارا يک تهديد بالقوه براي خودش مي داند، منتفي نمي کند. مقامات مسکو مي فهمند که مسئله کردها براي مقامات ترکيه "بسيار حساس" است و با احتياط زياد قدم برمي دارند، ضمن اينکه فعلا از "روشهاي غيرمستقيم" استفاده مي کنند. طبق اخبار نشريه آلماني Heise ، "ايالات متحده امريکا به دنبال سياست لبه چاقو در قبال ترکيه است، ائتلاف با کردهاي سوريه را به يک زخم ژئوپليتيک تبديل کرده و ممکن است اين کشور را به عنوان يک شريک ناتو از دست بدهد." بنابراين، وظيفه روسيه تضمين اين است که اين "زخم" مانع اصلي گسترش همکاري هاي نظامي - فني و اقتصادي بين دو کشور نشود. اين يک بازي قمار است که طي آن آينده نه تنها کردها يا سوريه، بلکه آينده کل خاورميانه مشخص مي شود. در نقشه ژئوپليتيک، روسيه و آمريکا بين دو آتش قرار داشتند. واشنگتن درحالي که خطر درگيري با آنکارا را به جان مي خرد، در حال تخريب چهره خود به عنوان شريک در ناتو است و سياست خود را براي پشتيباني از کردها ادامه مي دهد. مسکو قصد ندارد منافع خود را در ترکيه به خطر اندازد، اما دير يا زود مجبور است انتخاب کند. بنابراين اردوغان و پوتين موضوعات زيادي براي بحث و ارزيابي واقعيت جديد استراتژيک در منطقه دارند. تصميم گيري ها بسيار دشوار خواهند بود. ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد

---

بازار

---