روزنامه شهروند/ متن پيش رو در شهروند منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
«کلاديا گازيني»، تحليلگر ارشد ليبي در گروه بينالمللي بحران به روزنامه گاردين گفته است: «شرايط در ليبي بسيار متفاوت از سوريه است. احساسات ضد ترکي در ليبي به علت مداخلات پيشين آنکارا در اين کشور بسيار شديد شده است و اين موضوع ميتواند درنهايت به نفع حفتر تمام شود.»
مجتبي پارسا| به نظر ميرسد جنگ جديدي در خاورميانه درحال پيشرفت است؛ اينبار اما در ليبي. کشوري که پس از بهار عربي در آن و سرنگوني معمر قذافي، ديگر رنگ آرامش را به خود نديد. از زماني که «خليفه حفتر» فرمانده شورشي در ماه آوريل به طرابلس، پايتخت ليبي حمله کرد، شرايط اين کشور شمال آفريقا بيش از پيش بههمريخته است. سازمان ملل پيشتر هشدار داده بود که ليبي درحال تبديلشدن به «سوريه دوم» است؛ با اين حال، بسياري از کشورها وارد اين منازعه شدهاند و در نزاع ميان «دولت وفاق ملي» - که از سوي سازمان ملل به رسميت شناخته شده- و نيروهاي «خليفه حفتر» يک طرف را گرفتهاند. امارات متحده عربي، مصر، فرانسه، روسيه، آمريکا، عربستان، ترکيه، قطر و ايتاليا برخي از اين کشورها هستند که هريک به دليلي در ليبي مداخله خود را آغاز کردهاند. منابع سوري در سه کشور سوريه، ترکيه و ليبي گفتهاند ٢هزار جنگجوي سوري از ترکيه به ليبي ارسال شدهاند يا بهزودي به ليبي ميرسند تا در اين کشور براي حفاظت از دولت وفاق ملي در جنگي که درحال شبيهشدن به يک جنگ داخلي رامنشدني است، بجنگند.
انتشار خبر ارسال اين نيروها پس از آن صورت ميگيرد که ترکيه ماه گذشته براي ارسال نيروهاي نظامي به ليبي موافقت کرد. ترکيه از حاميان دولت وفاق ملي در ليبي است. «فاضل السراج» نخستوزير دولت وفاق ملي است؛ دولتي که در چند ماه گذشته درگيريهاي زيادي با خليفه حفتر داشته است. آنکارا از نخستين روزهاي آغازين جنگ عليه بشار اسد، رئيسجمهوري سوريه از مخالفان حکومت حمايت کرد و اين حمايت را گرچه مخالفان بسيار تضعيف شدهاند، همچنان ادامه داده است. باوجود ادعاهاي مربوط به نقض حقوق بشر، ترکيه هنوز هم از برخي جنگجويان شورشي بهعنوان گروههاي نيابتي عليه نيروهاي به رهبري کُردها استفاده ميکند.
«کلاديا گازيني»، تحليلگر ارشد ليبي در گروه بينالمللي بحران به روزنامه گاردين گفته است: «شرايط در ليبي بسيار متفاوت از سوريه است. احساسات ضد ترکي در ليبي به علت مداخلات پيشين آنکارا در اين کشور بسيار شديد شده است و اين موضوع ميتواند درنهايت به نفع حفتر تمام شود.» در بيستوچهارم دسامبر، حدود ٣٠٠ جنگجوي شورشي سوريه که به دست ترکيه ايجاد شده بود، سوريه را به سمت ليبي ترک کردند. پنج روز پس از آن هم ٣٥٠ نيروي ديگر به ليبي رفتند. در آن زمان آنها با هواپيماي نظامي به طرابلس، پايتخت ليبي رفتند تا در مناطق شرقي شهر يعني خط مقدم جنگ با حفتر مستقر شوند.
در پنجم ژانويه، ١٣٥٠ نفر ديگر از سوريه به ترکيه آمدند. برخي از آنها سپس به ليبي اعزام شدند و برخي ديگر، هنوز هم در اردوگاههاي جنوب ترکيه درحال آموزشديدن هستند. در اين ميان، برخي از اسلامگراهاي تندرو نيز قصد سفر به ليبي را دارند. اين ارقام بهطور قابل توجهي بالاتر از برآوردهاي پيشين است. منابع سوري ميگويند اين جنگجويان به جاي قرارداد با ارتش ترکيه بهطور مستقيم قراردادهايي ٦ ماهه را با دولت وفاق ملي ليبي امضا کردهاند. آنها در اين قراردادها ماهيانه ٢هزار دلار (١٥٠٠ پوند) ميگيرند؛ پولي که در مقايسه با آنچه از ارتش ترکيه در سوريه ميگرفتند (٥٢ تا ٧٢ پوند)، بسيار بيشتر است. البته ترکيه به غير از حقوق به اين جنگجويان قول تابعيت ترکيه را هم داده و با اين روش آنها را چندين سال به جنگيدن ترغيب کرده بود. ترکيه همچنين هزينههاي درماني مجروحان و بازگرداندن کشتهها به سوريه را هم به عهده گرفته است. روزنامه گاردين اين خبر را تأييد کرده که پيشتر دستکم چهار سوري در ليبي کشته شدهاند؛ گرچه يگانهاي آنها گفتهاند که اين افراد در شمال شرق سوريه و در مواجهه با کُردها کشته شدهاند. ماه گذشته ويديويي در رسانههاي مجازي منتشر شد که در آن مرداني با لهجه سوري ادعا ميکردند در طرابلس هستند. يکي از اين مردان ميگويد: «ارتش آزاد سوريه براي دفاع از اسلام در ليبي حضور دارد.» ديگري ميگويد: «ما اين اردوگاه را بهطور کامل از چنگ نيروهاي حفتر آزاد کرديم.» او سپس به سوي ديگر مردان بازميگردد و ميپرسد: «اسمش چه بود؟ حفتر؟ حنتر؟»
با اين حال، بسياري اين فيلم را مورد پرسش قرار دادهاند که چگونه و چرا جنگجويان سوري پس از ٩سال جنگ عليه اسد بهناگاه سر از ليبي درميآورند؟ دولت آنکارا و طرابلس چندينبار حضور جنگجويان سوري در ليبي را رد کردهاند. روزنامه گاردين باخبر شده که جنگجويان سوري از انتشار هرگونه عکس و فيلم در فضاي مجازي که محل تقريبي آنها را نشان ميدهد، منع شدهاند.
ترکيه خود تاکنون ٣٥ سرباز ترک را به ليبي فرستاده است. برخلاف حملات ترکيه به کُردها در ماه اکتبر دخالت نظامي در ليبي طرفدار چنداني در اذهان عمومي ندارد. با اين حال، پس از آنکه خليفه حفتر مسکو را بدون توافق آتشبس ترک کرد، اردوغان گفت ترکيه به اين فرمانده ارتشي «درسي خواهد داد که لياقتش را دارد.»
بازار