ارتباط ادلب با خروج نظامیان ترکیه از سوریه

تسنیم/ متن پیش رو در تسنیم منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست

مساله ادلب٬ همچنان به عنوان مهم‌ترین خبر سیاسی داغ رسانه‌های ترکیه حفظ کرده و تحلیل‌گران این کشور٬ هر روز در مورد ابعاد تنش و درگیری بین آنکارا و دمشق٬ به ارائه نظر و تحلیل می‌پردازند. به ویژه در شرایطی که خبر کشته شدن سربازان ترکیه‌ای مستقر در نقاط دیده‌بانی نظامی٬ به ابزاری در دست مخالفان تبدیل شده و آنان از دولت می‌خواهند هر چه زودتر ادلب را ترک کند.

دستاورد ترکیه در ادلب
بسیاری از رسانه‌های تند نزدیک به اتاق فکر حزب عدالت و توسعه نظیر روزنامه‌های ینی شفق و ترکیه و همچنین کانال خبری آ خبر٬ مساله ادلب را به یک موضوع حماسی تبدیل کرده و خواهان آن هستند که ترکیه در ادلب٬ به درگیری و مقاومت ادامه دهد. این در حالی است که در 1 ماه اخیر٬ 15 تن از نظامیان ترکیه در ادلب جان خود را از دست داده‌اند و هزینه ماندن در ادلب برای ترکیه٬ روز به روز سنگین‌تر می‌شود.

چرا ماندن در ادلب برای اردوغان هزینه دارد؟
تیم سیاسی- امنیتی اردوغان تاکنون 4 بار با همتایان روسی خود مذاکره کرده و از کرملین خواسته که اجازه داده شود٬ ادلب به حالت پیشین خود باقی بماند و هیچگونه جابه‌جایی خاصی صورت نگیرد.

اما در مقابل٬ تیم پوتین به شکل شفاف و روشن اعلام کرده که دولت مرکزی سوریه باید در کوتاه‌مدت٬ کنترل کل ادلب را در اختیار گرفته و حاکمیت خود را بر این منطقه اعمال کند و چنین تصمیمی از نظر مسکو نیز غیرقابل تغییر است.

به عبارتی روشن٬ روسیه معتقد است که با توجه به تحولات جدید٬ دیگر نیازی به این نیست که نظامیان ترکیه در ادلب٬ دارای 12 نقطه دیده بانی نظامی باشند. چرا که فلسفه و عامل اصلی تشکیل نقاط دیده‌بانی نظامی ایران٬ ترکیه و روسیه٬ مربوط به شرایط 2 سال پیش ادلب بود و اولویت فعلی این است که نه گروه تروریستی هیات تحریرالشام و نه معارضین وابسته به آنکارا٬ هیچ کدامشان در ادلب حضور نداشته باشند.

طبیعی است که در صورت خروج یا بیرون رانده شدن این افراد٬ دیگر نیازی به این نیست که 3 شریک روند آستانه٬ در ادلب٬ دیده‌بان و مراقب داشته باشند.

حرف‌های مهم وزیر دفاع ترکیه٬ بلوف یا تصمیم؟
ژنرال خلوصی آکار٬ در دورانی که ریاست ستاد کل نیروهای مسلح ترکیه را در اختیار داشت٬ در شب کودتای گولنی‌ها در سال 2016 میلادی٬ حاضر به همکاری با فرماندهان یاغی نشد و به همین خاطر نزد اردوغان٬ اعتبار و جایگاه ویژه‌ای کسب کرد و سکان هدایت وزارت دفاع در اختیار او نهاده شد و بر اساس تغییرات نظام سیاسی جدید ترکیه٬ حالا وزیر دفاع٬ فقط یک وزیر تشریفاتی مسئول لجستیک و پشتیبانی نیست و در اتخاذ مهم‌ترین تصمیمات دفاعی – امنیتی کشور نقش دارد و رئیس ستاد کل نیروهای مسلح٬ همچون سابق٬ قدرت و جایگاه چندانی ندارد.

آکار در چند سال گذشته در کنار هاکان فیدان رئیس سرویس اطلاعاتی میت و ابراهیم کالین سخنگو و مشاور امنیت ملی در نهاد رئیس جمهور٬ اصلی‌ترین چهره‌های دفاعی و امنیتی برون‌مرزی ترکیه هستند و حالا ژنرال آکار٬ در مذاکره با روس‌ها نیز جایگاه ویژه‌ای دارد.

وزیر دفاع ترکیه در گفت‌وگو با شبکه تلویزیونی سی.ان.ان ترک٬ در مورد ادلب و سوریه٬ به نکات مهمی اشاره کرد و حالا باید گفت: سخنان وزیر دفاع ترکیه در مورد زمان بندی خروج نظامیان این کشور٬ نشان دهنده این است که دولت اردوغان٬ تحت تاثیر مساله ادلب٬ تصمیمات تازه‌ای در مورد سوریه گرفته است.

مهمترین سخنان آکار در مورد آینده سوریه و ادلب از این قرار است:

الف) نظامیان ترکیه٬ صرفاً زمانی از سوریه خارج می‌شوند که فعالیت کمیته تدوین قانون اساسی سوریه به پایان برسد٬ یک انتخابات مشروع برگزار شود٬ دولت دموکراتیک در این کشور بر سر کار بیاید و در آن صورت ما هم مانند دیگران از سوریه خارج خواهیم شد.

ب) ترکیه قصد ندارد با روسیه رویارویی نظامی داشته باشد.

ج) نظامیان ترکیه در ادلب٬ نه محل نقاط دیده‌بانی خود را تغییر می‌دهند و نه حاضر به ترک این نقاط هستند و دولت و ارتش ترکیه برای حفظ جان آنان٬ هر قدامی که لازم باشد٬ انجام خواهند داد.

د) مهم‌ترین درخواست ما در مورد ادلب٬ این است که نیروهای تحت فرمان بشار اسد٬ به خطوط مرزی توافق سوچی بازگردند.

ه) می‌دانیم که حریم هوایی سوریه در کنترل روسیه است. اما ما هم می‌خواهیم از این حریم استفاده کنیم و گفت‌وگوهای ما با روس‌ها در این مورد ادامه دارد.

و) سناریوهای الف٬ ب و جیم را طراحی کرده‌ایم و هر زمان لازم باشد٬ آنها را عملی خواهیم کرد.

ز) ترکیه عضو ناتو است و روابط و گفت‌وگوهای ترکیه با مقامات ایرانی و چینی با عضویت در ناتو هیچ منافاتی ندارد. ترکیه در ناتو خواهد ماند و دیگران نیز سعی نکنند ترکیه را برای بیرون راندن از ناتو٬ هل دهند.

مواضع اخیر وزیر دفاع ترکیه و تهدیدات اردوغان در مورد این که هر آن ممکن است ارتش ترکیه به ادلب حمله کند٬ در مجموع نشان دهنده این است که ترکیه به شکل جدی٬ رویارویی با دولت سوریه را در دستور کار قرار داده و از روسیه نیز انتظار دارد که در این مسیر مانع تحرکات اردوغان نشود.

البته با توجه به مواضع سفت و سخت روسیه و هشدارهایی که از سوی کرملین منتشر شده٬ مشخص نیست که آیا وزیر دفاع و رئیس جمهور ترکیه در مقطع کنونی به قدرت‌نمایی و بلوف سیاسی و نظامی روی آورده‌اند٬ یا این که واقعاً قصد دارند دست به اقدام مخاطره آمیزی بزنند که بحران سوریه را پیچیره‌تر کند؟

اما آن چه معلوم است٬ این است که احزاب سیاسی مخالف اردوغان٬ با آغاز یک جنگِ دیگر موافق نیستند. حزب جمهوری خلق به عنوان بزرگ‌ترین حزب اپوزیسیون در ترکیه٬ دیروز هم یک بار دیگر اعلام کرد که بهترین و مطلوب‌ترین خط سیاسی برای ترکیه در پرونده سوریه این است که دست از سیاست تغییر رژیم بردارد.

این در حالی است که حزب خوب به عنوان شریک حزب جمهوری خلق در ائتلاف ملت٬ مخالفت قاطعانه‌ای با جنگ ندارد و حزب حرکت ملی به عنوان شریک اردوغان در ائتلاف جمهور٬ به شکل مشهود قابل توجهی با حمله موافق است.