ايسنا/ متن پيش رو در ايسنا منتشر شده است و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
پس از گذشت پنج سال از آغاز عمليات ائتلاف متجاوز عربي به سرکردگي عربستان سعودي عليه يمن، به نظر ميرسد که رياض در باتلاقي پر هزينه فرورفته است و هيچ راهبردي براي نجات از آن ندارد و اين درحالي است که اين کشور با بحرانهاي داخلي ديگر نيز دست و پنجه نرم ميکند.
به گزارش ايسنا، خبرگزاري فرانسه در يادداشتي درباره پنج سال جنگ عربستان عليه يمن نوشت: "زماني که عربستان در سال ۲۰۱۵ در راستاي اجراي بخشي از سياست خارجه جدي به رهبري محمد بن سلمان، وليعهد اين کشور تصميم به مداخله در يمن در رأس ائتلاف عربي براي مقابله با حوثيها (انصارالله) گرفت، اينگونه گمان ميکرد که خيلي زود به پيروزي دست يابد.
اما اين جنگ از ميزان توان نظامي عربستان پرده برداشت، طوري که رياض تاکنون نتوانسته است حوثيها را از مراکز قدرتشان در شمال عربستان برکنار کند و تلاش آن براي توقف درگيريهاي خونين داخلي ميان متحدانش در جنوب بيهوده بوده است.
پس از آنکه همپيمان اصلي عربستان در منطقه؛ يعني امارات در سال ۲۰۱۹ در اقدامي که کارشناسان هدف از آن را کاهش تلفات اين کشور اعلام کردند تصميم به کاهش حضور نظامي خود در يمن گرفت، اينگونه به نظر ميرسد که عربستان اکنون تقريباً تنها شده است.
با اين وجود، در مقابل عربستان راه آساني براي خروج از يمن وجود ندارد. در اين باره يک منبع غربي مطلع از سياست رياض در يمن گفت: سعوديها نيز مانند امارات دوست دارند که بگويند اين جنگ براي ما تمام شده است اما به اين سادگي نيست و اوضاع ميداني بسيار دشوار است.
جنگ و صلح
اخيرا و پس از چند ماه آرامش، درگيريها ميان حوثيها و نيروهاي تحت امر دولت مستعفي يمن مورد حمايت رياض در استان راهبردي جوف و استان مأرب در شمال يمن از سر گرفته شده است.
اين درحالي است که طرفهاي درگير در يمن پيشتر از کاهش تنش استقبال کرده و يک مقام عربستاني نيز نوامبر گذشته اعلام کرده بود که رياض درحال بررسي يک "کانال ارتباطي" با حوثيها براي پايان دادن به جنگ است.
حوثيها نيز توقف تمامي حملات موشکي و پهپادي عليه عربستان را پيشنهاد کردند اما به نظر ميرسد که اين تلاشها بينتيجه بوده است و کارشناسان نيز معتقدند که شايد حوثيها از اين دوره آتشبس و آرامش براي تقويت توان نظامي خود سوء استفاده کنند.
همچنين به نظر ميرسد، توافقنامه رياض براي تقسيم قدرت ميان دولت مستعفي و جدايي طلبان جنوب يمن مورد حمايت امارات که نوامبر گذشته در رياض به امضاي دو طرف رسيد، کنار گذاشته شده است.
طبق اين توافقنامه قرار بود که دولت مستعفي پس از خارج کردن جدايي طلبان از عدن به پايتخت موقت خود بازگردد اما عبد ربه منصور هادي، رئيس جمهوري مستعفي يمن و نخستوزير دولت وي همچنان در رياض به سر ميبرند.
اين درحالي است که مقامات ارشد سعودي نسبت به درگيريهاي داخلي در اين کشور ابراز نااميدي و تأسف کردهاند که مانعي بر سر راه اقدام مشترک آنها عليه حوثيها محسوب ميشود.
مقام غربي ياد شده در اين باره گفت: توافقنامه رياض کنار گذاشته شده و همزمان با آن بار ديگر تنشها در جنوب و درگيريها در شمال از سر گرفته شده است.
طبق گفته اين مسؤول، اينگونه به نظر ميرسد که عربستان از طريق مبالغه در توان نظامي خود و کم جلوه دادن توان طرف ديگر، با صلح نيز مانند جنگ برخورد ميکند.
با اين حال، برخي از کارشناسان معتقدند که عربستان همچنان کليدهاي حل و فصل منازعه پيچيده در يمن را در اختيار دارد.
کاهش هزينهها
مقامات عربستان، در تلاشي براي کاهش انتقادات بينالمللي ازباب قرباني شدن غيرنظاميان در جريان حملات هوايي در يمن، به طرحهاي عمراني از جمله مدارس، ايستگاههاي آب شيرين کن و طرحهاي ديگر اشاره ميکنند که در کنار عمليات نظامي در حال اجرا هستند.
عربستان عليرغم افت قيمت نفت به عنوان پايه اصلي اقتصاد خود و قرار گرفتن در آستانه ورود به يک مرحله اقتصادي دشوار در پي گسترش ويروس کرونا، ميلياردها دلار براي تقويت بانک مرکزي يمن و پشتيباني از ارز اين کشور هزينه کرده است.
تاکنون در يمن که طبق اعلام سازمان جهاني بهداشت، بدترين بحران انساني در جهان در اين کشور رخ داده است، هيچ مورد ابتلاي به کرونا ثبت نشده است اما بيم بزرگي نسبت به اين مسأله وجود دارد که اين ويروس فراگير منجر به يک فاجعه انساني در فقيرترين کشور شبه جزيره عربستان شود.
تا بدين لحظه هيچگونه راهبرد و چشم اندازي براي پايان جنگ در يمن مشاهده نشده است و در همين راستا، "توماس جونو"، استاد دانشگاه اتاوا کانادا در يادداشتي براي مرکز مطالعات استراتژيک صنعا آورده است: رياض معتقد است که خروج ناگهاني آن از يمن ائتلاف عربي را تضعيف کرده و يا منجر به فروپاشي آن ميشود و اين مسأله به سود حوثيهاست.
وي مي گويد: در همين حال، رياض درصدد کاهش هزينههاي حضورش در يمن بوده و متوجه شده است که توانايي تحمل هزينههاي مالي و نظامي براي يک دوره طولاني را ندارد."
*حميد محمد طاهري
بازار