
ما، چین و کرونا
شرق
بروزرسانی

شرق/ متن پيش رو در شرق منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
کوروش احمدي/ سخنان دکتر جهانپور، سخنگوي ستاد کرونا، درباره «شوخي تلخ» چين و «نادرستبودن بسياري از دادههاي چين درباره ويروس» جنجالي در محيطهاي سياسي و بهداشتي کشور برپا کرده است. چند نکته در اين مورد:
1- «دادههاي نادرست» چين رافع مسئوليت مقامات بهداشتي و سياسي ما نيست. مقامات ما با توجه به تخصص خود و اطلاع از تاريخ اپيدميها و سابقه چين در گزارش بيماري سارس در 2003 با تأخير چندماهه، بايد حداقل به عمل چين نگاه ميکردند تا به حرف مقامات چيني. چين در سوم بهمن و در شرايطي که آمار تنها 30 فوتي و 580 مبتلا به علت کرونا در ووهان را اعلام کرده بود، اقدام به تعطيل و قرنطينه کامل ووهان و استان هوبي با 58 ميليون سکنه و 500 ميليون نفر ديگر از مردم چين در ديگر استانها کرد. اين در حالي است که در سوم اسفند وزير محترم بهداشت ما در دوربين سيما نگاه کرد و گفت: «نگران ويروس کرونا نباشند چون از آنفلوانزا کمخطرتر است». بعد از آن نيز طيفي از پزشکان معتمد نظام و مقامات سياسي بر همين گزاره تأکيد کردند و تمرکز آنها بر اين بود که «مردم نبايد بترسند». حداقل در آن مقطع براي جهانيان مسلم شده بود که جهان با ويروسي بسيار مسري و بسيار مهلک مواجه است.
2- درباره جنجالها و اعتراضات در داخل در پي اين اظهارات، معتقدم که مقامات بهداشتي ما عليالاصول حق دارند در حوزه کار خود از نحوه عمل همتاهاي خارجيشان انتقاد کنند و اين ربطي به سياست خارجي ندارد. به علاوه، فکر نميکنم اگر ما خواستيم با يک کشور رابطه خوبي داشته باشيم، (که با چين حتما بايد رابطه خوبي داشته باشيم) حتما لازم است که در همه حوزهها مطابق ميل آن کشور عمل کنيم. چين قطعا از ما چنين انتظاري ندارد، کمااينکه آنها هم درباره ما اينگونه عمل نميکنند. (نمونهاش رأي مثبت چين به قطعنامههاي تحريم ايران در شوراي امنيت و...) کشورها صرف داشتن روابط خوب يا حتي استراتژيک با هم ملزم به همسويي کامل با هم در همه حال و در همه موارد نيستند. اگر غير از اين بود، استقلال کشورها بيمعني ميشد. حتي بلاتشبيه آمريکا و اسرائيل و آمريکا و انگليس هم که نزديکترين روابط استراتژيک ممکن را با هم دارند، در بسياري مقاطع علنا با هم سرشاخ شده و ميشوند.
ترکيه عضو ناتو مگر با ديگر اعضاي ناتو هميشه سرشاخ نيست و از همه هم امتياز نميگيرد؟
3- در دنياي «امنيت بهداشتي»، اطلاع ندادن يا اطلاع نادرست يا ناقص دادن هر کشوري به WHO و ديگر کشورها، نقض يک کنوانسيون الزامآور در حقوق بينالملل يعني «مقررات بهداشتي بينالمللي» (IHR) است که 196 کشور از جمله کشور ما عضو آن هستيم. اين مسئلهاي حساس براي همه کشورها است. چراکه در دنياي بههمپيوسته و درهمتنيده کنوني، يک ويروس نوپديد در يک کشور ميتواند بهسرعت برق و باد سراسر کره زمين را درنوردد، آدمها را بکشد و اقتصادها را نابود کند. برابر تخمينها، آنفلوانزاي اسپانيولي در 1920-1918 در کشور ما بين 400 هزار تا دو ميليون انسان ايراني بيگناه از جمعيت اندک آن زمان را کشت.بنابراين ما بايد درباره دريافت اطلاعات درست از ديگر کشورها مطالبهگر باشيم و در غير اين صورت بايد بهشدت معترض شويم.
4- من درباره اطلاعات و آمارهايي که چين منتشر ميکند، قضاوتي ندارم. حداقل تحليل آمارهاي چين در قياس با آمارهاي ساير کشورها، حاکي از نادرستي آمارهاي چين نيست. قضاوت درباره سخنان دکتر جهانپور در زمينه اطلاعات اپيدميولوژيک و ويرولوژيک (ويروسشناسي) چين خارج از حوزه اطلاع و تخصص من است. بنابراين بايد ببينيم که آيا با توجه به اجماع متخصصان داخل، سخنان ايشان درست بوده يا نه. اگر درست بوده، بايد پايش ميايستاديم و از ايشان حمايت ميکرديم. حداقل «اصول»گراهاي ما بايد چنين ميکردند. اگر مشخص شود که اطلاعرساني چينيها درباره کرونا نادرست بوده، آنها مسئول بخشي از تلفات و خسارات صدها هزار هزار ميلياردي ما هستند.
5- ما ضمن اينکه بايد قدردان کمکهاي بلاعوض چين در اين زمانه سخت باشيم و مصرانه به توسعه روابط با اين کشور مهم ادامه دهيم، نبايد تک بُعدي به قضايا نگاه کنيم. به علاوه، اين کمکها را بايد در بستر فراگيرتر «ديپلماسي کمکهاي کرونايي چين» در شمار کثيري از کشورها به دلايل روشن ببينيم. مثلا، ميدانيم که باوجود دشمني سياسي چين و آمريکا، چين مشغول ارسال کمکهاي بلاعوض گستردهاي به آمريکا است. همين ديروز در اين چارچوب هزار دستگاه تنفس مصنوعي (ونتيلاتور) رايگان اهدايي چين به نيويورک، وارد آن شهر شد.