بازگشت آمریکا به برجام با جو بایدن خوش خیالی است

دیپلماسی ایرانی/ متن پیش رو در دیپلماسی ایرانی منتشر شده و انتشار آن به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست.

صابر گل عنبری در یادداشتی می نویسد:صرف سرکار آمدن بایدن موجب نخواهد شد اتفاقی اساسی در نزاع ۴۰ ساله ایران و آمریکا بیفتد. اما احتمالا تنش‌ها و بگو مگوهای رسانه‌ای کاهش یابد؛ ولی تصور این که بایدن به محض پیروزی به برجام باز خواهد گشت و تحریم‌ها را لغو خواهد کرد، نوعی خوش‌ خیالی است. راهی که ترامپ در این سه سال و اندی رفته است، خود وی هم به این سادگی نمی‌تواند از آن برگردد، چه رسد به شخص دیگری. اما در صورت پیروزی بایدن، این احتمال وجود دارد که فضای پساترامپی بهانه‌ای برای ورود به مذاکراتی دیگر و به تبع آن برجامی دیگر متفاوت از برجام کنونی فراهم کند، ولی قبل از آن بعید است بایدن تحریم‌ها را لغو کند. البته همچنان که پیشتر هم گفته شد، فعلا نمی‌توان گفت که شانس ترامپ برای پیروزی بیشتر است یا بایدن و همه چیز به تحولات چند ماه آتی بستگی دارد.

با خروج برنی سندرز نامزد سوسیال دموکرات از رقابت‌های درونی حزب دموکرات به نفع جو بایدن لیبرال روشن است که بایدن نامزد نهایی این حزب خواهد بود و دیگر رقبای دموکرات وی شانسی برای قرار گرفتن در این جایگاه ندارند. با این حساب، جو بایدنِ دموکرات 77 ساله رقیب اصلی دونالد ترامپِ جمهوری‌خواه 73 ساله در انتخابات سوم نوامبر آتی خواهد بود. کناره‌گیری سندرز به دنبال چند شکست‌ اخیر وی در برابر بایدن و افزایش شانس او برای انتخاب به عنوان نامزد نهایی حزب دموکرات رخ می‌دهد.

اما کناره‌ کشیدن سندرز به نفع بایدن که هر کدام طیف خاصی را در حزب دموکرات نمایندگی می‌کنند، باعث خواهد شد که این حزب با قدرت و یکپارچگی بیشتر در مقابل در رقابت‌ انتخاباتی ریاست جمهوری ظاهر شود.

پیگیری تحولات انتخاباتی آمریکا نشان می‌دهد که دموکرات‌ها اگر قبلا صرفا به دنبال شکست حزب رقیب خود صرف نظر از نامزد آن در انتخابات بودند، اما این بار هدف آن‌ها شکست ترامپ صرف نظر از علقه حزبی اوست و عزم خود را برای این کار جزم کرده‌اند.

دونالد ترامپ در توئیتی در واکنش به کناره‌گیری سندرز از این کار وی استقبال کرده است، اما به نظرم این استقبال وی صرفا نمایشی است و امروز روز بدی برای رئیس جمهور پوپولیست آمریکا بوده است. از شواهد این گونه بر می‌آید که وی تمایل داشت رقیب انتخاباتی‌اش سندرز باشد نه بایدن و احتمالا همین مساله هم انگیزه اصلی وی از اتهاماتی باشد که به دموکرات‌ها مبنی بر حذف سندرز وارد می‌کند. اگر سندرز به عنوان نامزد نهایی حزبش انتخاب شود، به دلایل متعددی شانس کمتری در مقابل ترامپ خواهد داشت و علت آن نیز افکار خاص وی است که طیف بزرگی از دموکرات‌ها آن را بر نمی‌تابند و به شدت با آن مخالف هستند؛ اما چنین مخالفت شدیدی با بایدن در میان طیف طرفدار سندرز و دیگر نامزدان وجود نداشت.

یکی از دلایل مخالفت‌های درون حزبی انتقادات تند سندرز به اسرائیل است که همیشه مورد اعتراض هواداران پر و پا قرص این رژیم در میان دموکرات‌ها بوده است و جدا از آن هم به احتمال زیاد لابی اسرائیلی بیکار نمی‌نشست و تمام تلاش خود را برای جلوگیری از پیروزی سندرز می‌کرد.

حالا که رقیب قدرِ ترامپ مشخص شده است، باید دید ظرف چند ماه آینده کفه کدامیک سنگین‌تر خواهد شد. هنوز زود است گمانه‌زنی کرد، اما باید گفت که انتخابات آتی آمریکا یکی از جنجالی‌ترین انتخابات این کشور خواهد بود و رقابت بسیار تنگاتنگ و سختی درخواهد گرفت. باید دید کرونا در آمریکا تا کجا پیش خواهد رفت و تاثیرات آن بر معادلات انتخاباتی به چه شکل خواهد بود.

احتمالا در روزها و هفته‌های آتی بازار گمانه‌زنی‌ها در این باره که اگر بایدن برنده انتخابات شود، چه تاثیراتی بر نزاع با ایران و برجام و دیگر پرونده‌ها خواهد داشت، داغ شود. به نظرم صرف سرکار آمدن بایدن موجب نخواهد شد اتفاقی اساسی در نزاع 40 ساله ایران و آمریکا بیفتد. اما احتمالا تنش‌ها و بگو مگوهای رسانه‌ای کاهش یابد؛ ولی تصور این که بایدن به محض پیروزی به برجام باز خواهد گشت و تحریم‌ها را لغو خواهد کرد، نوعی خوش‌ خیالی است. راهی که ترامپ در این سه سال و اندی رفته است، خود وی هم به این سادگی نمی‌تواند از آن برگردد، چه رسد به شخص دیگری. اما در صورت پیروزی بایدن، این احتمال وجود دارد که فضای پساترامپی بهانه‌ای برای ورود به مذاکراتی دیگر و به تبع آن برجامی دیگر متفاوت از برجام کنونی فراهم کند، ولی قبل از آن بعید است بایدن تحریم‌ها را لغو کند. البته همچنان که پیشتر هم گفته شد، فعلا نمی‌توان گفت که شانس ترامپ برای پیروزی بیشتر است یا بایدن و همه چیز به تحولات چند ماه آتی بستگی دارد.