المیادین: عربستان تحت فشار ترامپ به کجا می‌رود؟

انتخاب/ متن پيش رو در انتخاب منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست قاسم عزالدين-الميادين/ شروع خارج کردن موشکهاي پاتريوت و سربازان آمريکايي از عربستان سعودي، نشان دهنده تغييري بزرگ در «استراتژي شراکت» بين آمريکا و عربستان است که از زمان توافق بين روز ولت-عبدالعزيز، مبتني بر حمايت در مقابل نفت بود. در ادامه اين مطلب آمده است: دونالد ترامپ، رئيس جمهور آمريکا دوران رياست خود را با باجگيري در مقابل حمايت اغاز کرد و همچنان به اظهارات صريح خود در اين باره ادامه مي دهد. اما اعلام دولت ايالات متحده در خصوص استقرار سامانه پاتريوت در مکانهاي ديگر و تفسير اين اقدام تحت عنوان کاهش تهديد ايران، شاخصي است که از عقب نشيني آمريکا از حمايت سعوديها حکايت دارد و چه بسا تاکيد پمپئو در مورد عقب نشيني نکردن، معناي عکس داده و دقيقا به مفهوم تاکيد عقب نشيني از حمايت از سعوديهاست. شايد ترامپ از تجربه هاي موفق باجگيري از عربستان و امارات، براي تعميم اين سياست و استفاده از مترسک«حمايت» در مورد دولتهاي اروپايي و برخي دولتهاي آسيايي، نظير کره جنوبي و ژاپن بهره ببرد. ترامپ که به دنبال پيروزي در انتخابات است، براي تحقق اين مهم، به حمايت شرکتهاي سهامي و بانکها و شرکتهاي بزرگي نياز دارد که در دوران بحران کرونا، آسيب ديده اند و ترامپ ناچار بايد چکهاي رشوه هنگفتي را به آنها بپردازد تا همچنان از حمايت آنها برخوردار باشد. در اين ميان، وي هم پيمانان ثروتمند خود از جمله عربستان سعودي را منبع مالي خوبي براي پر کردن چالشهاي اقتصادي و در نهايت راضي کردن شرکتهاي مذکور مي دانست. رئيس جمهور ايالات متحده در نظر دارد تا فعاليتهاي اقتصادي در اين کشور پس از چند ماه راه اندازي شود. اما حتي در صورت از سر گرفتن فعاليتهاي اقتصادي براي دو سال مداوم، اقتصاد ايالات متحده به اين زودي به شرايط قبل از بحران کرونا باز نمي گردد. در اين حالت، نجات واقعي اقتصاد و شرکتهاي کوچک و متوسط دشوار مي شود و امکان نجات صدها ميليون نفري که تحت تاثير کرونا بيکار شده اند، به اين آساني نخواهد بود. اين شرايط، احتمال درگيري جغرافيايي سياسي و اقتصادي با چين را افزايش مي دهد، چيني که قادر است آمريکا و اروپا را با کالاهاي خود غرق کند. علاوه بر اينکه روسيه هم مي تواند به همراه هم پيمان چيني خود يک شکاف استراتژيک در اروپاي غربي ايجاد کرده و بساط پيمان ناتوي آمريکايي-اروپايي را برچيند. همين مساله، دولت آمريکا را به سمت تجديد نظر در موضع گيري اش در قبال عربستان و دولتهاي خليجي و گردش به سمت شرق، سوق مي دهد. اما تقويت حضور آمريکا در درياي جنوبي چين، به تدريج منجر به تغيير استراتژي«اژدهاي آرام»، از درگيري اقتصادي محض، به سمت درگيري جغرافيايي سياسي مي شود که در آن، از اسلحه هم استفاده مي شود. در مقابل، به نظر مي رسد پمپئو و بازهاي ترامپ، به تنش نظامي در اطراف روسيه و درياي بالتيک، اسکانديناوي، ليتواني، اوکراين و ...گرايش دارند. رئيس جمهور روسيه تهديد به استفاده از قدرت اتمي، در پاسخ به موشکهاي آمريکايي ميان برد مي کند. از زمان خروج ترامپ از معاهده استقرار موشکها که در سال 1987 امضا شد، پوتين معتقد است که روسيه در وارد آوردن ضربه اتمي، دست پيش دارد. از سال 2018 تا هفته گذشته، پوتين همواره تکرار مي کرد که روسيه با موشکهايي که در نزديکي ايالات متحده مستقر مي کند، يا با موشکهاي اتمي سريع و جديد خود وارد مقابله مي شود و يا از هر دو گزينه استفاده مي کند. در ميان اين متغيرهاي آمريکايي و بين المللي، عربستان سعودي اهميت خود در«شراکت استراتژيک» با آمريکا را از دست مي دهد، به اين دليل که نفت عربستان هم به زياني براي نفت صخره اي امريکا تبديل شده که باعث نگراني شرکتهاي نفتي و کنگره ايالات متحده مي شود. اين در حالي است که عربستاني که تکيه شديدي به نفت خود داشته و درآمد حاصل از آن، اهميت داخلي و منطقه اي زيادي براي سعوديها دارد، اکنون درگير يک بحران اقتصادي روز افزون است. محمد الجدعان، وزير اقتصاد و دارايي عربستان سعودي، تصريح کرده است که وامهاي عربستان از 220 ميليارد دلار هم فراتر مي رود، در حالي که صادرات نفت آن، به 66.7 ميليارد مي رسد. در طول دو سال، شرکتهاي مهم سعودي، از جمله آرامکو، سابک، ارتباطات و پتروشيمي، خسارتهاي سنگيني ديدند و در ادامه، مسئولان سعودي ناقوس خطر را در مورد ورشکستگي شرکتهاي سعودي به صدا در آوردند. روياهاي بن سلمان در طرح«نيوم» با هزينه 500 ميليارد دلار هم نقش بر آب شده است. اما تامين مالي جنگ يمن و خريد دوستي سياسي با بن سلمان در داخل عربستان و منطقه، با در تلاشهاي ترامپ که براي سيطره بر آرامکو و سرمايه هاي سعودي در نيويورک عجله دارد، در تعارض است. ممکن نيست بن سلمان پيش از غرق شدن در وامها و نابود کردن انچه باقي مانده، از گزينه هاي کُشنده خود عقب نشيني کند. چرا که حاکمان بدوي و صحرانشين، يا مي کشند و يا کشته مي شوند. #باهم_شکستش_مي‌دهيم ما را در کانال «آخرين خبر» دنبال کنيد