سرمقاله شرق/ 2 پیام رمضان امسال

شرق/ « 2 پیام رمضان امسال » عنوان سرمقاله روزنامه شرق به قلم سیدمصطفی هاشمی‌طبا است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:

در روزهای پایانی ماه رجب، در همین‌جا نوشتم رمضان امسال به لطف کرونا رمضان دیگری خواهد بود و دیگر از افطارهای پرزرق‌و‌برق دولتی، فامیلی و شبه‌دولتی و ازدحام در تالارها، هتل‌ها و ترافیک کشنده قبل از افطار خبری نیست و برعکس مؤمنان می‌توانند به نیکوکاری و اختصاص هزینه‌های آن افطارها به محرومان بپردازند.اینک در پایان ماه مبارک رمضان و به‌ویژه با تأکید مقام معظم رهبری، دیدیم که نهضت کمک به ضعیفان در سراسر کشور به نیکویی شکل گرفت و مردم به‌خصوص از طریق نهادهای مذهبی، بسته‌های کمک غذایی در اختیار قشر نیازمند جامعه قرار دادند و چه نیکو این سنت حسنه نیمه‌فراموش‌شده را احیا کردند.البته نه آماری از نیازمندان در اختیار است و نه از تعداد بسته‌ها و کمک‌های انجام‌گرفته اطلاعی موجود و آنچه بیشتر جلب توجه می‌کند، ارتقای کیفی امر است، نه تعداد آن. اینکه مردم و جوانان بسیج شوند تا سفره‌ای خالی نماند، مهم است و نه حجم، اندازه و تعداد آن. هر‌چند این هم به‌ جای خود اهمیت دارد، در‌عین‌حال می‌توان اذعان کرد این امر نیکو نتوانسته شامل همه ضعیفان و نابرخورداران بشود. معلوم است که پس از ماه رمضان، نوعا این کمک‌ها اگر قطع نشود، کم می‌شود و آنگاه ناتوانان همچنان باقی می‌مانند. می‌خواهیم در اینجا به این بپردازیم که آیا پایه‌های برخورداری مردم، البته اشتباه نوشتم حداقل اعاشه مردم، باید بر اساس کمک‌ها و صدقات گذاشته شود یا آنکه حکمرانی وظیفه دیگری دارد که از آن غفلت می‌شود.بدیهی است حکمرانی‌ها و دولت‌ها بیشتر وظیفه دارند به بدیهیات جامعه که نیاز به تصمیم‌گیری متمرکز و اجرای هماهنگ دارد، مانند امنیت، سیاست خارجی، سیاست‌گذاری‌های بهداشتی و آموزشی بپردازند و مردم با احساس مسئولیت و داشتن اختیار لازم، دیگر امور را مدیریت کرده و به اجرا بگذارند؛ اما آیا تأمین زمینه برای حداقل برخورداری مردم، از وظایف حاکمیت نیست؟ یک روی کمک‌های ماه مبارک رمضان، بروز حس نوع‌دوستی و انجام وظایف دینی و ملی و انسانی است؛ اما روی دیگر این کمک‌ها، مبین فقر، ناداری و احتیاج بخشی عظیمی از جامعه ایران است.نمی‌توان گفت ‌ حکمرانی کشورمان نسبت به ضعفا بی‌تفاوت بوده؛ کمک نهاد کمیته امداد و بهزیستی و پرداخت یارانه از تصمیمات اتخاذ‌شده برای محرومان است و البته درباره یارانه نقض غرض شد؛ چرا‌که به اعم از دارا و ندار پرداخت شده است و دولت هم می‌گوید تشخیص دارا و ندار برای من ممکن نیست. در کنار آن، اعتبار مربوط به کمیته امداد و بهزیستی در حدی کم است که به زحمت می‌توانند کار خود را راه بیندازند.حال به‌فرض آنکه این نهادها و کمک‌ها انجام شود، با وضع فعلی تورم و قیمت‌های افسار‌گسیخته -حتی دارو و بهداشت- این کمک‌ها می‌تواند پاسخ‌گوی کدام‌یک از مشکلات محرومان باشد؟ از سویی معیشت مردم نمی‌تواند بر پایه صدقه و کمک باشد. این درست که برای اعاشه بیماران، معلولان و ازکارافتادگان باید به آنها کمک شود، ولی قاطبه جامعه باید زندگی خود را از طریق کار‌کردن و تولید خدمات و کالا بگذرانند. هرگاه که ایجاد کار در کشور با وقفه روبه‌رو شود، به دلیل فقر و نداری کارهای خلاف و حقارت‌آمیز در کشور ایجاد می‌شود. می‌گویند بین 50 تا صد هزار نفر به کولبری می‌پردازند؛ درست است که این کار در نوع خود شرافتمندانه، پرتلاش و باخطر است، ولی از نگاه ملی بسیار تحقیر‌آمیز است؛ چراکه جوان ایرانی به صورت غیررسمی به کشور بیگانه می‌رود و کالای تولیدی کشورهای نه‌چندان دوست -‌نمی‌گوییم دشمن- را بر شانه‌های خود با طی مسافتی سخت به دور از چشم گمرک به داخل کشور می‌آورد.چگونه است کشوری که به تصدیق همه آمارها به صورت بالقوه از ثروتمندترین‌هاست، بخشی از مردمش در عسرت به‌ سر می‌برند؟ آیا این حاصل تصمیمات اتخاذ‌شده -‌اعم از سیاسی، اقتصادی و اجتماعی- سال‌های نزدیک نیست؛ تصمیماتی که معلوم نیست اگر اتخاذ نمی‌شد، وضع بهتری در نتیجه اهداف مربوطه نصیب نمی‌شد؟
این را هم باید گفت که نتیجه هر تصمیمی در شرایط اجتماعی و سیاسی لزوما مطابق پیش‌بینی و خواست تصمیم‌گیران حاصل نمی‌شود؛ زیرا دینامیسم اجتماعی و سیاسی پادزهرهای مناسب آن را می‌یابد؛ چرا‌که خردمندی در جهان مخصوص طایفه خاصی نیست. ایدئال‌های تصمیم‌گیران حسب تصمیم‌هایشان به وقوع نمی‌پیوندد.
حتما باید اذعان کرد تصمیمات متخذه در کشور، عامل بسیاری از توفیقات و حتی جهش‌ها بوده است؛ اما روند رو به تزاید محرومان و فقرا و کوچک‌تر‌شدن سفره عموم به دلیل تورم و مسائل دیگر، فقط به دولت حاضر برنمی‌گردد، بلکه ریشه در تصمیماتی دارد که فضای اشتغال، کسب‌وکار و مراودات بین‌المللی را تحت تأثیر قرار داده است. مصلحت کشور کدام است؟