سرمقاله قدس/ بهانه جدید آمریکایی برای خروج از یک پیمان قدیمی

قدس آنلاين/ « بهانه جديد آمريکايي براي خروج از يک پيمان قديمي » عنوان يادداشت روز در روزنامه قدس به قلم مسعود بصيري است که مي‌توانيد آن را در ادامه بخوانيد: پيمان آسمان‌هاي باز، معاهده اي است که اولين بار در دولت آيزنهاور به کشورهاي جهان ارايه شد. در اين پيمان کشورها براي شفاف شدن فعاليت نظامي خود و جلوگيري از تهديد عليه کشورهاي ديگر اجازه مي دهند که پروازهاي کشورها بر فراز نقاط مختلف کشورشان انجام شد. در حقيقت اين پيمان محدوده هاي پرواز ممنوع را کاهش مي‌دهد تا به کشورهاي ديگر اطمينان دهد که فعاليت مخفيانه يا نظامي غيرمعمولي در حال انجام شدن نيست. اين پيمان اگرچه اولين بار در سال 1955 توسط آمريکا و در واقع براي کنترل تسليحاتي شوروي سابق ارايه شد اما در زمان جرج بوش تصويب شد و 34 کشور به آن پيوستند و حالا آمريکايي ها اعلام کرده اند که ظرف 6 ماه آينده از اين پيمان خارج خواهند شد. اروپايي ها از اين اقدام ابراز نگراني کرده اند و ناتو هم مخالف اين اقدام است چون احتمال مي دهد اصل اين پيمان آرام آرام نابود شود و کشورها به سمت اقدامات تسليحاتي مخفيانه و خاص حرکت کنند که قابل رصد نبوده و تهديدها را افزايش دهد. اما آمريکا اقدامات روسيه را بهانه کرده و تصميم به خروج از اين پيمان گرفته است. روابط روسيه و آمريکا در چارچوب پيمان آسمان‌هاي باز از سال ۲۰۱۷ ميلادي پس از دو شکايت آمريکا از روسيه متشنج شد. واشنگتن در آن زمان از محدوديت پروازهاي ديده‌باني بر فراز منطقه کالينينگراد (استاني از روسيه جدا از اين کشور در قلب اروپا ) به وسعت ۵۰۰ کيلومتر در سال ۲۰۱۴ و امتناع از چنين پروازهايي بر فراز منطقه ۱۰ کيلومتري در امتداد مرزهاي آبخازيا و اوستياي جنوبي (مناطقي که روسيه آنها را کشورهاي مستقل ميخواند) شکايت داشت. روسيه هم از ايالات متحده به دليل محدوديت پروازها در ارتفاع کم (از جمله در محدوده واشنگتن)، کاهش فضاي ديده‌باني بر فراز جزاير هاوايي و امتناع از استقرار خدمه پروازي اين کشور در پايگاه‌هاي هوايي رابينز و السورت در ايالت‌هاي جورجيا و داکوتاي جنوبي و همچنين محدود کردن پروازها بر فراز جزاير آليوتي شکايت کرد. مسکو در واکنش به محدوديت‌هاي اعمال شده از سوي آمريکا، اجازه استقرار خدمه آمريکا در سه پايگاه خود را هم نداد تا تنش‌ها ميان دو طرف در خصوص اين پيمان بيشتر شود. با اين وجود روسها معتقدند که مشکلات فني پيش آمده و اختلاف نظر مسکو و واشنگتن در خصوص نحوه اجراي پيمان آسمان‌هاي باز در قالب تشکيل کميسيون‌هاي تخصصي قابل حل است و هيچ مانعي براي ادامه اجراي اين پيمان وجود ندارد و نيازي نيست که آمريکا از آن خارج شود. نکته جالب اينکه متحدان آمريکا در اروپا خواهان حفظ اين توافق هستند و ناتو به دقت و با نگراني سرنوش اين پيمان را دنبال مي‌کند چرا که از نظر کشورهاي اروپايي پيمان آسمان‌هاي باز بيش از ۲۰ سال در خدمت حفظ صلح و امنيت در اروپا بوده است و بخش جدايي ناپذير از سيستم امنيت نظامي در اروپا محسوب مي‌شود. ايرنا نوشته اس: ديميتري پليانسکي معاون اول نماينده دائم فدراسيون روسيه در سازمان ملل معتقد است که ادعاي ترامپ مبني بر خروج از اين پيمان، «مسخره بازي آمريکايي» است چرا که ديگر کشورها مخالف اين اقدام هستند. ريچارد ويتز کارشناس باشگاه سياسي والداي روسيه معتقد است: خروج از پيمان آسمان‌هاي باز از مدت‌ها پيش در آمريکا مطرح بوده است و دلايل مختلفي دارد از جمله اينکه آمريکا به ماهواره‌ها و ابزار قدرتمندي براي جاسوسي دقيق از نقاط مختلف جهان دست پيدا کرده است که هزينه آن به مراتب از اجراي پيمان آسمان‌هاي باز کمتر است ضمن اينکه نوسازي ناوگان تجسسي آمريکا به بيش از ۱۰۰ ميليون دلار بودجه نياز دارد از طرفي آمريکا معتقد است که روسيه به شکلي درست اين پيمان را اجرا نمي‌کند. با اين وجود اين صاحبنظر روس معتقد است که خروج روسيه از اين پيمان به نفع مسکو نيست چرا که در آن صورت نمي‌توان پايگاه‌هاي نظامي آمريکا در اروپا را زير نظر گرفت. بنظر مي‌رسد آمريکا در مسيري گام برمي‌دارد که به دنبال آن جهان ناخواسته وارد رقابت تسليحاتي جديدي خواهد شد هرچند که هنوز رقابت اصلي بر سر ساخت و استقرار موشک‌هاي هسته اي بيشتر آغاز نشده است چرا که حداقل تا سال ۲۰۲۱ روسيه و آمريکا در پيماني با نام استارت ۲ قرار دارند که طبق آن بايد تسليحات هسته اي خود را محدود و کنترل کنند اما با رويه اي که ترامپ تاکنون دنبال کرده است بعيد نيست پس از رياست جمهوري دوباره وي در آمريکا، همه دستاوردهايي که جهان در خصوص کنترل تسليحات تهاجمي بدست آورده يکي پس از ديگري از بين برود. به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar