روزنامه سازندگي/ متن پيش رو در سازندگي منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
سيد مصطفي هاشميطبا/ حرکت ۵ نفتکش ايراني به سوي ونزوئلا و رسيدن برخي از آنها به سواحل اين کشور اگرچه براي همه ايرانيها اقدام تحسينبرانگيزي است اما از سوي مخالفان برجام با استقبال ويژهاي مواجه شده است. آنها تلاش ميکنند اين اقدام را در مقابل برجام تعريف کنند و بگويند دولت ايران به جاي معطلي براي به ثمر نشستن برجام بايد زودتر دست به اقداماتي از اين قبيل ميزد. برخلاف نتيجهگيريهايي که مخالفان برجام از اين رويداد دارند و آن را اقدامي خارج از برجام و بسيار مقتدرانهتر از آن ارزيابي ميکنند بايد بگويم که رسيدن کشتيهاي ايران به ونزوئلا و يا هر مقصد ديگري، موهبتي است که توسط برجام به ما داده شده و در واقع از ميوههاي برجام است. تحريمهايي که ايران پيش از برجام با آن مواجه بود اعم از تحريمهاي تسليحاتي و غيرتسليحاتي، تحريمهاي شوراي امنيت سازمان ملل بود؛ به اين معنا که يک اجماع جهاني پشت اين تحريمها وجود داشت. در حالي که الان تنها امريکا پشت اين تحريمهاي جديد ايستاده است. اگرچه اين تحريمهاي مالي بيسابقهترين شکل تحريمها و شديدترين نوع آن است اما اجماع جهاني در مورد آنها وجود ندارد و طرف ما تنها امريکا است. نکته ديگر اينکه اين بار اول نيست که ايران بعد از خروج امريکا از برجام کشتيهاي خود را به کشورهاي ديگر فرستاده است.
ايران کاملا مشغول کار است. اما آنچه که برجام براي ما به ارمغان آورده بود تجارت آزادي بود که با همه کشورهاي دنيا داشتيم. و البته الان هم پابرجاست. منتها الان شرکتهاي اروپايي از تهديدهاي امريکا ميترسند. در حالي که ما قبل از برجام قادر به انجام چنين کاري نبوديم. قبل از برجام اجازه حمله نظامي در قطعنامهها ديده شده بود. در حالي که الان چنين چيزي نيست و با برجام قطعنامههاي شوراي امنيت لغو شده است. تنها آمريکاست که ايران را تحريم تجاري کرده است. به علاوه اينکه تا چند وقت ديگر بر اساس همين برجام تحريمهاي تسليحاتي ايران برداشته ميشود و امريکا در تلاش براي برگرداندن همين تحريمهاست. لذا وضعيت امروز ما اينگونه نيست که ما حق نداشته باشيم با کشوري کار کنيم. اما اينبار چماق امريکا بالاي سر کشورهاي طرف مبادله با ايران قرار دارد. بعد از خروج امريکا از برجام اين بار اولي نيست که ما کشتيهاي خودمان را به مقصد کشوري ميفرستيم. تا جايي که خريدار وجود داشته باشد ما مشکلي نداشتهايم. لذا کساني که معتقدند ما قبل از برجام ميتوانستيم اين اقدامات را انجام دهيم بايد بدانند اتفاقا ما با تحريمهاي بينالمللي که از سوي شوراي امنيت عليه ما وضع شده بود دستمان کاملا بسته بود و برعکس دست امريکا و کشورهاي ديگر باز بود که حتي عليه ما تجاوز نظامي انجام دهند. الان به برکت برجام همه اين تهديدات از بين رفته است و آمريکاست که معاهده خودش را همچون معاهدات ديگر بينالمللي کيوتو، پاريس و... زير پا گذاشته و نزد افکار عمومي محکوم است.
نکته ديگر اينکه امروز هم ونزوئلا و هم ايران از سوي امريکا تحريم مالي و تجاري شدهاند. بنابراين امريکا حتي با نگاه خودش که مبتني بر تحريم بوده است هم حق انجام هيچ کار ديگري نداشته است. امريکا تنها توانسته کشورهاي ديگر را براي انجام مراودات مالي با ايران تهديد کند. اماهيچ وقت نگفته است عليه کشورهايي که با ايران کار کنند از قوه قهريه استفاده خواهم کرد. الان هم مبادله ايران و ونزوئلا يک مبادله دوطرفه است؛ هر دو طرف توسط امريکا تحريم شدهاند اما امريکا در مورد هيچکدام از اين دو کشور اقدامي بالاتر از تحريم نميتواند انجام بدهد. هرگونه اقدام نظامي و از اين دست تجاوز به حريم کشورهاي مربوطه است. به همين دليل هم ايران وارد اين نوع مبادله شده است. چون ايران نميتواند همه کشتيهاي خود را در سراسر دنيا متوقف کند.
طبيعي است ما از حقوق ملي خودمان استفاده ميکنيم. ممکن است امريکا بر اساس خوي تجاوزگري خود تجاوزاتي هم عليه ما انجام دهد. اما ما از حق مسلم خودمان استفاده کردهايم و در حقيقت اگر هرگونه اقدامي خلاف اين اقدام فعلي انجام بدهيم به نوعي دچار خودسانسوري شدهايم و تسليم سخنان تهديدآميز امريکا شدهايم. کشتيهاي ما مطابق مقررات بينالمللي حرکت کردهاند و آنچه لازم بوده را به کشور ديگري فرستادهاند. امريکا نميتواند براي ما تعيين تکليف کند؛ البته ميتواند به خريداران بگويد که شما از ايران نخريد. بنابراين اين حق طبيعي ما بود که از آن استفاده کردهايم و هرگونه کوتاه آمدن در اين مورد به نوعي کوتاه آمدن از حقوق حقه خودمان بوده است.
بازار