جهان/ متن پيش رو در جهان منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
اين روزها در حوزه ديپلماسي بيشتر شاهد نامه نگاري و ارسال پيام هاي هشدارآميز (ديپلماسي توئيتري) به سران کشورهاي اروپايي و رئيس سازمان ملل هستيم. آنچه از ديپلماسي امروز ديده مي شود را اگر با ديپلماسي سال 94 مقايسه اي بکنيم تفاوت از زمين تا ثرياست.
ديپلماسي سال 94 که در تيرماه همان سال بود که برجام يا برنامه جامع اقدام مشترک امضا شد، بسيار خود را فعال نشان مي داد. مردم يادشان نمي رود که ديپلمات هاي هسته اي بعد از اين تاريخ به کشورمان آمدند و اميدواري زيادي براي شکستن سد تحريم ها دادند. «محمد جواد ظريف» و «سيد عباس عراقچي» معاونش تاکيد مي کردند که از همان روز اول اجراي برجام همه تحريم ها برداشته مي شود.
اما وقتي کار به اجراي برجام کشيد به قول «ولي الله سيف» رئيس سابق بانک مرکزي «تقريبا هيچ» عايد کشورمان شد. حالا آمريکا با اينکه از برجام خارج شده است اما نبض عملکرد اروپا هنور در دستش قرار دارد. در ماجراي برداشتن تحريم هاي تسليحاتي ايران که قرار است تا مهرماه سال جاري بنابر زمان مقرري که در برجام ذکر شده است، اين محدوديت ها نيز برداشته شود نيز گوش آمريکايي ها بدهکار نيست و وزير خارجه آمريکا حتي سعي کرد براي اينکه اين موضوع را همچنان در حالت محدوديت قرار دهد خود را يکي از اعضاي برجام جا بزند. موضوعي که مورد انتقاد حتي اروپايي ها و شرکاي استراتژيک کاخ سفيد قرار گرفت.
در اين شرايط «محمد جواد ظريف» اقدام به نامه نگاري به دبير کل سازمان ملل متحد کرد اما به باور بسياري از کارشناسان اين نامه نگاري ها نمي تواند کمکي به برجام کند و ديپلماسي بايستي فعال باشد و به طرف هاي درگير در اين ماجر از جمله روسيه و کشورهاي اروپايي نسبت به اتخاذ تصميم ضدبرجامي ديگر هشدار دهند.
هر چند که اتحاديه اروپا نيز در اين بين تحت فشار قرار دارد و سرنوشت برجام به همين موضوع گره کوري خورده است. اگر اروپايي ها بازهم به سمت آمريکا غش کنند ديگر چيزي از برجام نخواهد ماند. اين درحالي است که هر روز براي خنثي سازي ديگر برجام کارهايي انجام مي شود دستگاه ديپلماسي بيشتر به لاک انفعال فرو رفته است.
دستگاه ديپلماسي دولت تدبير و اميد در آن زمان اميدهاي زيادي به مردم داد تا جايي که عده اي به خيابان ها ريخته و براي دستاورد برجام به جشن و پايکوپي پرداختند. آنچه اين روزها براي کشور مهم است، بازيابي توان ديپلماتيک براي رسيدن به فرصت هاي جديد است. فرصت هايي که متاسفانه يکي پس از ديگري از دست مي رود. وزارت خارجه در حوزه تجارت بين الملل خصوصا براي کشورهاي منطقه برنامه خاصي ندارد و برجام هم که تقريبا تا به امروز هيچ سيب و گلابي نداده است که بتوان از برکات آن کشور را بهره مند کرد.
امروز بعد از چندين سال کارنامه کاري محمد جواد ظريف و همچنين ديپلمات هاي هسته اي به وضوح مشخص مي شود. ديپلماسي پرطمطراقي که همواره با تعريف و تمجيد هاي مختلف از ظريف همراه شد اما به قول بسياري اين کوه موش هم نزاييد. از اميرکبير گرفته تا مصدق، آرش کمانگير و دکتر فاطمي و ... شخصيت تاريخي نمانده که اصلاح طلبان آنرا به ظريف نسبت دهند. درحالي که ظريف بارها اقدام به استعفا کرده است و يکي از اين استعفاها هم در زمان سفر بشار اسد، رئيس جمهور سوريه اتفاق افتاد که شيريني و حلاوت جشن مقاومت را بر مردم تلخ کرد.
ظريف مدال افتخار از برجام گرفت تا پروژه وجهه سازي براي وزير خارجه ايران تکميل شود اما بيشتر از اينکه اين وجهه بنابر اقبال و نتيجه مثبت عملکردي وزارتخانه تحت امر وي باشد بيشتر محصول تبيلغات سياسي از نهاد رياست جمهوري تا روزنامه هاي اصلاح طلبي بوده که طرفدار نيروي هم همجناحي خود هستند و احتمالا اين وجهه را براي آينده حفظ مي کنند تا براي انتخابات 1400 دست خالي به ميدان نيايند. هر چند که مردم وعده هاي دولت و برجام را فراموش نخواهند کرد و وضعيت امروز کشور قطعا به نتيجه کار ديپلماسي کشورمان وابسته است.
کشوري که بيش از پيش همه ارکان و دستگاه هاي دولتي آن به موضوع ارتباط با خارج از کشور پيونده خورده است و اغلب تخم مرغ هاي خود را در سبد سرمايه گذاري خارجي چيدند، مشخص است که با کارشکني طرف مقابل با چالش جدي روبرو مي شود. البته کشورهاي منطقه امروز نشان داده اند که تشنه ارتباط تجاري با ايران هستند اما متاسفانه هنوز نگاه وزارت خارجه به غرب است و اين نگاه بازهم ضربه جبران ناپذيري به اقتصاد کشور وارد کرده است.
بازار