جهان: اصلاح طلبان از ظریف چهره ای افسانه ای ساخته اند

جهان/ متن پیش رو در جهان منتشر شده و انتشار آن در آخرین خبر به معنای تایید تمام یا بخشی از آن نیست

این روزها در حوزه دیپلماسی بیشتر شاهد نامه نگاری و ارسال پیام های هشدارآمیز (دیپلماسی توئیتری) به سران کشورهای اروپایی و رئیس سازمان ملل هستیم. آنچه از دیپلماسی امروز دیده می شود را اگر با دیپلماسی سال 94 مقایسه ای بکنیم تفاوت از زمین تا ثریاست.

دیپلماسی سال 94 که در تیرماه همان سال بود که برجام یا برنامه جامع اقدام مشترک امضا شد، بسیار خود را فعال نشان می داد. مردم یادشان نمی رود که دیپلمات های هسته ای بعد از این تاریخ به کشورمان آمدند و امیدواری زیادی برای شکستن سد تحریم ها دادند. «محمد جواد ظریف» و «سید عباس عراقچی» معاونش تاکید می کردند که از همان روز اول اجرای برجام همه تحریم ها برداشته می شود.

اما وقتی کار به اجرای برجام کشید به قول «ولی الله سیف» رئیس سابق بانک مرکزی «تقریبا هیچ» عاید کشورمان شد. حالا آمریکا با اینکه از برجام خارج شده است اما نبض عملکرد اروپا هنور در دستش قرار دارد. در ماجرای برداشتن تحریم های تسلیحاتی ایران که قرار است تا مهرماه سال جاری بنابر زمان مقرری که در برجام ذکر شده است، این محدودیت ها نیز برداشته شود نیز گوش آمریکایی ها بدهکار نیست و وزیر خارجه آمریکا حتی سعی کرد برای اینکه این موضوع را همچنان در حالت محدودیت قرار دهد خود را یکی از اعضای برجام جا بزند. موضوعی که مورد انتقاد حتی اروپایی ها و شرکای استراتژیک کاخ سفید قرار گرفت.

در این شرایط «محمد جواد ظریف» اقدام به نامه نگاری به دبیر کل سازمان ملل متحد کرد اما به باور بسیاری از کارشناسان این نامه نگاری ها نمی تواند کمکی به برجام کند و دیپلماسی بایستی فعال باشد و به طرف های درگیر در این ماجر از جمله روسیه و کشورهای اروپایی نسبت به اتخاذ تصمیم ضدبرجامی دیگر هشدار دهند.

هر چند که اتحادیه اروپا نیز در این بین تحت فشار قرار دارد و سرنوشت برجام به همین موضوع گره کوری خورده است. اگر اروپایی ها بازهم به سمت آمریکا غش کنند دیگر چیزی از برجام نخواهد ماند. این درحالی است که هر روز برای خنثی سازی دیگر برجام کارهایی انجام می شود دستگاه دیپلماسی بیشتر به لاک انفعال فرو رفته است.

دستگاه دیپلماسی دولت تدبیر و امید در آن زمان امیدهای زیادی به مردم داد تا جایی که عده ای به خیابان ها ریخته و برای دستاورد برجام به جشن و پایکوپی پرداختند. آنچه این روزها برای کشور مهم است، بازیابی توان دیپلماتیک برای رسیدن به فرصت های جدید است. فرصت هایی که متاسفانه یکی پس از دیگری از دست می رود. وزارت خارجه در حوزه تجارت بین الملل خصوصا برای کشورهای منطقه برنامه خاصی ندارد و برجام هم که تقریبا تا به امروز هیچ سیب و گلابی نداده است که بتوان از برکات آن کشور را بهره مند کرد.

امروز بعد از چندین سال کارنامه کاری محمد جواد ظریف و همچنین دیپلمات های هسته ای به وضوح مشخص می شود. دیپلماسی پرطمطراقی که همواره با تعریف و تمجید های مختلف از ظریف همراه شد اما به قول بسیاری این کوه موش هم نزایید. از امیرکبیر گرفته تا مصدق، آرش کمانگیر و دکتر فاطمی و ... شخصیت تاریخی نمانده که اصلاح طلبان آنرا به ظریف نسبت دهند. درحالی که ظریف بارها اقدام به استعفا کرده است و یکی از این استعفاها هم در زمان سفر بشار اسد، رئیس جمهور سوریه اتفاق افتاد که شیرینی و حلاوت جشن مقاومت را بر مردم تلخ کرد.

ظریف مدال افتخار از برجام گرفت تا پروژه وجهه سازی برای وزیر خارجه ایران تکمیل شود اما بیشتر از اینکه این وجهه بنابر اقبال و نتیجه مثبت عملکردی وزارتخانه تحت امر وی باشد بیشتر محصول تبیلغات سیاسی از نهاد ریاست جمهوری تا روزنامه های اصلاح طلبی بوده که طرفدار نیروی هم همجناحی خود هستند و احتمالا این وجهه را برای آینده حفظ می کنند تا برای انتخابات 1400 دست خالی به میدان نیایند. هر چند که مردم وعده های دولت و برجام را فراموش نخواهند کرد و وضعیت امروز کشور قطعا به نتیجه کار دیپلماسی کشورمان وابسته است.

کشوری که بیش از پیش همه ارکان و دستگاه های دولتی آن به موضوع ارتباط با خارج از کشور پیونده خورده است و اغلب تخم مرغ های خود را در سبد سرمایه گذاری خارجی چیدند، مشخص است که با کارشکنی طرف مقابل با چالش جدی روبرو می شود. البته کشورهای منطقه امروز نشان داده اند که تشنه ارتباط تجاری با ایران هستند اما متاسفانه هنوز نگاه وزارت خارجه به غرب است و این نگاه بازهم ضربه جبران ناپذیری به اقتصاد کشور وارد کرده است.