نیمه خالی بورس

کارشناسان مي‌گويند هرچند رشد قيمت سهام شرکت‌ها اين روزها بيشترين جذابيت را براي جذب سرمايه‌هاي خرد به بورس ايجاد کرده اما اگر افزايش تقاضا براي خريد سهام، به‌خصوص براي سهام شرکت‌هاي کوچک، با افزايش عرضه‌هاي اوليه همراه نشود قيمت سهام شرکت‌ها با ارزش ذاتي و واقعي خود فاصله خواهد گرفت. به گفته آنان افزايش تعداد عرضه‌هاي اوليه، افزايش سرمايه شرکت‌ها و تسهيل آن، عرضه سهام دولتي و خصوصي‌سازي آنها مي‌تواند موجب افزايش عمق بازار و جريان نقدينگي ماندگار در بورس باشد. علي آهو، مدير سبدگردان شرکت سبدگرداني کاريزما در اين رابطه به «دنياي اقتصاد» گفت: نسبت قيمت به درآمد بورس به‌عنوان بخشي از کل اقتصاد تابعي از عواملي چون تورم و نرخ بهره است. او افزود: هنگامي که نرخ بهره به‌عنوان نرخ بدون ريسک افزايش يافته و تورم ثابت يا در حال کاهش است، در اين شرايط بايد نسبت قيمت به درآمد(P/ E ) معيار جهت مقايسه و ارزش‌گذاري سهام متناسب با نسبت قيمت به درآمد بدون ريسک ما باشد که اين رقم تا قبل از سال ۹۷ حدود ۵ بود. از اين سال به بعد با رهاشدن فنر دلار و جهش تورم که تاکنون نيز ادامه دارد، در کنار کاهش درآمد‌هاي نفتي و کاهش نرخ بهره بانکي عدد نسبت قيمت به درآمد جهت مقايسه و ارزش يابي سهام تقريبا به ۱۰ تا ۱۲ رسيده است. به اين معنا که اگر سهامي P/ E کمتر از ۱۰ داشته باشد ارزشمند است و سهام بدون طرح و توسعه يا دارايي‌هاي ديگر که P/ E بيشتر از ۱۵ داشته باشد، سهام پر ريسک يا به اصطلاح حبابي هستند. علي آهو ادامه داد: بر اساس آخرين رصد از شاخص، ۱۹ شرکت ۵۰ درصد وزن شاخص بورس را در اختيار دارند و نمادهاي شاخص‌ساز هستند و ۵۰ درصد ديگر شامل ۳۳۷ شرکت مي‌شود. در اين ميان از ۱۹ شرکتي که نيمي از بار شاخص را بر دوش مي‌کشند ۶۰ درصدشان ارزشمند هستند اما از نظر تعداد بيش از ۶۰درصد سهام از ارزش واقعي خود دور هستند. تورم انتظاري عامل رشد قيمت سهام است ابوالفضل شهر آبادي، مديرعامل سبد گردان داريک پارس در اين باره به «دنياي‌اقتصاد» گفت: بورس نبض و دماسنج اقتصاد است. اگر نبض مي‌زند دليل بر اقتصاد سالم نيست و در اقتصاد بيمار نيز شاخص‌هاي بورس مي‌تواند رشد کند. او ادامه داد: قيمت فعلي سهام شرکت‌ها تابعي از چند عامل است. اول بحث سودآوري شرکت است که هر چه شرکت سودآورتر باشد، قيمت سهام افزايش مي‌يابد و افزايش سودآوري اين شرکت‌ها به دليل افزايش قيمت محصولاتشان بوده است. افزايش سرسام‌آور تورم و انتظارات تورمي دومين دليل است. چون هم قيمت محصولات شرکت‌ها بيشتر شده و هم ارزش جايگزيني اين شرکت‌ها افزايش يافته است. عامل سوم، وجود نقدينگي بسيار زياد است که گرچه درصد نقدينگي ورودي به بازار سرمايه همچنان ناچيز است و ورود نقدينگي ۷۶ هزار ميليارد توماني از سال گذشته به بورس در مقايسه با نقدينگي ۲ميليون و ۵۰۰ هزار ميليارد توماني کشور رقم چشمگيري نيست اما نسبت به روند تاريخي بورس، حجم زيادي را شامل شده است. علت ديگر رکود بازارهاي رقيب در ماه‌هاي گذشته بود که مردم را به اين بازار کشاند و با وجود رونق اين بازارها در روزهاي گذشته، بورس همچنان براي مردم جذاب‌تر است. شهرآبادي افزود: با اين حساب قيمت سهام تا حد زيادي واقعي است. زيرا با افزايش تورم، قيمت توليدات شرکت‌ها افزايش يافته و سودآوري‌شان براي سهامداران جذاب مي‌شود. در اين ميان بعضي شرکت‌هاي کوچک خطر حبابي شدن دارند و ترازنامه و ارزش ذاتي آنها از قيمت تابلو فاصله دارد. کساني که تجربه حضور در بورس را دارند اين نکته را مي‌دانند که مسکن، دلار، طلا و ارز همگي در بورس گنجانده شده‌اند. شرکت‌هاي صادرات محور، صندوق‌هاي طلا و شرکت‌هاي خودرو‌سازي همگي در بورس هستند و رشد اين بازارها شامل حال سهام مي‌شود. به گفته اين کارشناس، اشتياق عموم مردم به سرمايه‌گذاري در بورس حتي با وجود بازگشت احتمالي رونق به بازارهاي ديگر موجب شده تا چشم‌انداز بورس مثبت باشد. رشد ادامه‌دار بورس نيازمند رشد درون کانالي است اميرعلي امير باقري، کارشناس بازار سرمايه در اين باره به «دنياي‌اقتصاد» گفت: در حال‌حاضر سهامي هستند که با انتظارات تورمي هنوز قيمت‌هاي معقولي دارند و در حقيقت قيمت آنها از ارزش واقعي‌شان واگرايي چنداني پيدا نکرده است. او افزود: اگر بخواهيم در مورد کليت بازار حکمي صادر کنيم، درصد قابل توجهي از سهام، قيمتشان با ارزش واقعي فاصله زيادي گرفته است. اما اين نکته را بايد در نظر گرفت که در سهام بزرگ و تاثيرگذار بورس با توجه به اتفاقات پيش رو، همچنان نبايد منتظر حباب قيمتي باشيم. روند معاملات روزگذشته بازار سهام نشان داد شاخص بورس رشد منطقي را در پيش گرفته و کاهش قيمت سهام برخي شرکت‌ها در روز گذشته و پيش‌بيني اصلاح قيمت‌ها در هفته آينده گواه اين ادعاست. با توجه به انتظاري که به درست يا غلط در بازار شکل گرفته در کل شاهد ريزش شاخص‌هاي بورس نخواهيم بود. به اعتقاد اين کارشناس بازار سهام، رشد ادامه‌دار بورس نيازمند رشد درون کانالي و پروسه دست به دست شدن سهام است. ميرمعيني، کارشناس بازار سرمايه نيز در اين باره به «دنياي‌اقتصاد» گفت: تا دو ماه پيش بازار از لحاظ ارزندگي به سه قسمت تقسيم شده بود. دسته اول ۶۰ درصد بازار را در اختيار داشتند که حتي تا دو برابر بيشتر از ارزش ذاتي‌شان معامله مي‌شدند که هيچ‌گونه عوامل و مولفه اقتصادي که در آينده قرار بود اتفاق بيفتد اين رشد را توجيه نمي‌کرد. صرفا به خاطر کوچک بودن شرکت‌ها و تعداد سهام، دستکاري قيمت و معاملات گروهي با افزايش قيمت روبه‌رو شدند. او افزود: دسته دوم ۲۰ درصد از نمادها بودند که با افزايش برخي از مولفه‌هاي اقتصادي، رونق اقتصاد داخلي و بازارهاي جهاني ارزش ذاتي‌شان افزايش يافت و اميد اين بود که ارزش ذاتي آنها به ارزش مبادلاتي برسد و ۲۰ درصد ديگر که در دسته سوم قرار مي‌گرفتند، سهام شاخص‌ساز که عمدتا سهامي بودند که يا در محدوده ارزش ذاتي يا پايين‌تر از ارزش ذاتي معامله مي‌شدند. با اين حساب بايد منتظر ماند که جريان نقدينگي موجب رشد قيمت‌ها شده يا منشا آن حمايت‌هاي دولت است. تسهيل ورود شرکت‌ها به بورس، افزايش سهام شناور آزاد شرکت‌ها توسط سهامدار عمده و عرضه ساير دارايي‌هاي دولت مواردي است که مي‌تواند به عمق بازار سرمايه کشور در اين شرايط کمک کند. از مهم‌ترين دلايل که موجب شده تا بيش از 60 درصد سهام از ارزش واقعي خود دور باشند نداشتن عمق بازار است. در اين شرايط افزايش سهام شناور آزاد و عرضه سهام توسط سهامدار عمده و نهادهاي دولتي از اولين و مهم‌ترين اقدام‌ها براي عمق‌دهي به بازار است. در مرحله بعدي ورود شرکت‌هاي جديد به بورس و عرضه ساير دارايي‌هاي دولت به شکل اوراق بهادار‌سازي نياز بازار سرمايه کشور را تا حدي و تشنگي نقدينگي بزرگي را که وارد بورس شده، رفع مي‌کند.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar

---

بازار

---