همشهري/ متن پيش رو در همشهري منتشر شده و انتشار آن در آخرين خبر به معناي تاييد تمام يا بخشي از آن نيست
مهديه تقوي راد/ تمام سناريوهاي خوشبينانه درباره کرونا و انتظار اندکي آسودگي در روزهاي گرم تابستان بر باد رفت. هشدارهاي مسئولان وزارت بهداشت درباره وضعيت نگرانکننده ابتلا به کرونا ديروز لحن و ادبياتي متفاوت داشت؛ آکنده از هشدار و نگراني. آمارهاي وزارت بهداشت از مرگ 146نفر ديگر خبر ميدهد و 2457تن هم به کوويد-19 مبتلا شدهاند. وضعيت 8 استان در کشور قرمز است و از بيمارستانهاي تهران هم خبرهاي نگرانکنندهاي به گوش ميرسد. سيما سادات لاري، سخنگوي وزارت بهداشت گفته تاکنون ۱۰هزارو۸۱۷ ايراني بر اثر کرونا جانشان را از دست دادهاند اما هماکنون 3هزارو49 نفر در وضعيت شديد بيماري تحت مراقبت هستند. طبق گزارش وزارت بهداشت، استانهاي خوزستان، کردستان، آذربايجانهاي غربي و شرقي، هرمزگان، بوشهر، خراسان رضوي و کرمانشاه در وضعيت قرمز بوده و بالاترين ميزان ابتلا، بستري و فوتي را دارند. همچنين استانهاي سيستان و بلوچستان، ايلام، لرستان و گلستان در وضعيت هشدار قرار دارند.
خبرها حاکي از بازگشت پرقدرت کرونا به تعدادي از شهرهاي کشور است، اين در حالي است که در يکماه و نيم گذشته و پس از تصميم دولت براي بازگشايي کسب و کارها بسياري از پزشکان و حتي شماري از اعضاي ستاد ملي مقابله با کرونا، منتقد برنامه نسبتا سريع دولت براي بازگشاييها بودند.
در اين مدت ستاد ملي مقابله با کرونا تلاش کرده با تصويب و ابلاغ شيوهنامهها و توصيه به رعايت پروتکلها مردم و همه ذينفعان را به رعايت بيشتر بهداشت و اهميت دادن به ضرورت رعايت فاصله اجتماعي ترغيب کند اما در عمل بسياري از پروتکلهاي مصوب اين ستاد نه در تهران و نه در ديگر شهرهاي کشور بهويژه شهرهاي بزرگ آنچنان که بايد مورد توجه گروههاي هدف قرار نگرفتند. در کنار اين بيتوجهي، سفرهاي بين شهري در تعطيلات نسبتا پرتکرار خرداد يکي از عوامل بسيار مؤثر بر افزايش آمار ابتلا و شيوع دوباره کرونا بوده است. پيگيريهاي همشهري نشان ميدهد بسياري از افرادي که در 10 روز گذشته با حال بد به بيمارستانهاي تهران مراجعه کرده و بستري شدهاند، در تعطيلات خرداد در سفر بودهاند. عامل مؤثر ديگر در افزايش شيوع، تقويت الگوي ابتلاي خانوادگي به کروناست. شيوع دوباره کرونا و صعودي شدن منحني ابتلا و مرگومير در حالي است که بهنظر ميرسد حساسيت و توجه جامعه بهخودمراقبتي بهشدت کاهش يافته است. به اين موارد بايد اضافه کرد افزايش دما و آغاز فصل تابستان را که رعايت دائمي برخي موازين بهداشتي مانند استفاده از ماسک را در زندگي روزمره براي مردم دشوار کرده است. بهنظر ميرسد روزهاي سختتري در راه است.
همان روزي که ستاد ملي مقابله با کرونا استفاده از ماسک را اجباري کرد، خبرهاي پراکنده از وضعيت نگرانکننده بيمارستانهاي تهران به گوش ميرسيد. مسئولان دولتي اما هشدارها و توصيههاي سابق را تکرار کردند تا ديروز که هشدار روساي بيمارستانها و خبرهاي تازه از ابتلاي گسترده جوانان به کرونا، تهران را در صدر خبرهاي کرونايي نشاند. حال تهران وخيم است؛ خيلي بيشتر از آنچه همه تصور ميکردهاند.
وضعيت کرونا در تهران مدتهاست در ابهام قرار دارد. اگرچه مسئولان در هفتههاي گذشته بهطور مداوم هشدار دادهاند که تهرانيها به پروتکلهاي بهداشتي توجه نميکنند، اما تصميم ستاد ملي مقابله با کرونا و وزارت بهداشت براي ممنوعيت اعلام آمار تفکيکي استانها موجب شده اطلاعات دقيقي از چگونگي پيشروي بيماري در تهران در دسترس نباشد. آنچه مسئولان ميگويند، تکرار اين جمله است: «وضعيت تهران نگرانکننده است و مردم بايد بيشتر رعايت کنند» و آنچه حالا پيش روي تهران است، بيمارستانهاي مملو از جمعيت بيماران بدحال و پزشکان و پرستاران حيرت زده از وضعيت کنوني و اوج گرفتن دوباره بيماري است. پيگيريهاي همشهري نشان ميدهد، ظرفيت بيمارستانهاي اصلي پذيرش بيماران مبتلا به کرونا در روزهاي اخير پر شده است. محمدرضا هاشميان، فوق تخصص مراقبتهاي ويژه بيمارستان مسيح دانشوري به «همشهري» ميگويد: «ظرفيت تختهاي آيسييو بيمارستان مسيح دانشوري پر شده و دليل پر شدن هم کاملا مشخص است. در مقطعي با کاهش نسبي شمار بيماران مواجه بوديم و تختها خالي شده بود، اما الان وضعيت بيمارستان نسبت به هفتههاي گذشته تغيير کرده و تعداد مراجعان افزايش داشته، اما دقيقا نميتوانم بگويم چند درصد افزايش داشته است.» به گفته او، بيمارستان مسيح دانشوري در شرايط فعلي، ظرفيت پذيرش بيمار جديد ندارد. خبرها و شواهد ديگر هم نشان ميدهد، وضعيت کرونا در تهران بحراني و نگرانکنندهتر از نگرانکننده است. تعداد کمي از اعضاي ستاد ملي مقابله با کرونا در اين شرايط پاسخگو هستند و اکثريت آنها ميگويند اطلاعرساني درباره شرايط کنوني بر عهده عليرضا زالي، فرمانده ستاد مقابله با کروناست. آنطور که زالي ميگويد، وضعيت تهران از نظر ابتلا به کرونا اصلا خوب نيست و با توجه به افزايش آمارها، پيشنهاد اعمال محدوديتها در تهران به ستاد ملي مقابله با کرونا ارسال شده است.
او به باشگاه خبرنگاران جوان گفته: «ميزان افراد بستري شده در بيمارستانها و مراکز درماني با رشد 8درصدي روبهرو بوده است و حدود 5درصد از مراجعهکنندگان به مراکز درماني و بهداشتي بستري شدهاند. با توجه به افزايش آمار مبتلايان و فوتيها در تهران، ما پيشنهادهاي خود در زمينه اعمال محدوديتها را در 6 بند به ستاد ملي مقابله با کرونا ارسال کردهايم و درصورت تصويب اين ستاد، با توافق استانداري تهران اين محدوديتها اعمال ميشود.»
وضعيت تهران بسيار خطرناک است
مسعود مرداني، عضو کميته کشوري ستاد مقابله با کرونا با ابراز تأسف از اينکه وضع تهران از نظر شيوع بيماري بسيار خطرناک است، گفت:«متأسفانه هر روز شاهد افزايش تعداد بيماران بستري و افراد فوت شده در پايتخت هستيم.» اين متخصص بيماريهاي عفوني و گرمسيري در گفتوگو با «همشهري» گفت: «در جلسهاي که براي بررسي وضعيت پذيرش و درمان بيماران برگزار شد مقرر شد تا چندين بيمارستان در تهران فقط به پذيرش بيماران کرونايي اختصاص داده شود و تمام امکانات لازم و کادر مورد نياز در اين بيمارستانها فراهم شود که بهزودي اسامي اين بيمارستانها اعلام ميشود.»
او گفت: «متأسفانه تعداد بالايي از بيماراني که اين روزها بستري و يا تست کروناي آنها مثبت اعلام ميشود، افرادي هستند که کمتر از يکماه گذشته به مسافرت رفته و حالا نشانههاي بيماري در آنها بروز پيدا کرده است و همين افراد در زمان ناقل بودن تعداد زيادي از اطرافيان خود را به اين بيماري دچار کردهاند، الان الگوي ابتلاي خانوادگي جامعه را درگير کرده و تعداد خانوادههايي که به بيماري دچار شدهاند، بسيار بيشتر از گذشته و ابتلاي به اين بيماري بيشتر فاميلي شده است.» مرداني افزود:«تمام بار بستري شدن بيماران به دوش بيمارستانهاي دولتي است. بيمارستانهاي خصوصي براي اينکه ديگر بيمارانشان به کرونا مبتلا نشوند از پذيرش بيماران مبتلا به کرونا خودداري ميکنند و اين کار را به اين دليل انجام ميدهند که بتوانند هزينههاي بيمارستان را تامين کنند.» عضو ستاد ملي مقابله با کرونا تأکيد کرد: «با تصميم ستاد ملي مقابله با کرونا از 15تير تردد در تمام مجامع و شرکتها، ادارهها و دانشگاهها، بانکها، وسايل حملونقل عمومي و تمام مراکزي که در آنها تجمع وجود خواهد داشت بدون ماسک امکانپذير نيست و شهروندان نيز براي در امان ماندن از اين ويروس بايد حتما از ماسک استفاده کرده، دستان خود را مدام شستوشو دهند و فاصله اجتماعي را رعايت کنند تا بيش از اين شاهد ابتلاي تعداد بيشتري از شهروندان به اين ويروس نباشيم.»
هشدار رؤساي 3 بيمارستان: بسيار نگران هستيم
بخشي از خبرهاي تکاندهنده کرونا در تهران را پزشکان اعلام کردند؛ روساي 3 بيمارستان امام خميني (ره)، شريعتي و سينا. آنها نسبت به افزايش مراجعات مبتلايان به کرونا هشدار دادند و گفتهاند آنچه بيش از همه نگرانشان کرده اين مسئله است که اينبار عمده بيماران بدحال کوويد-19جوانان هستند.
دکتر خسرو صادقنيت، رئيس مجتمع بيمارستاني امام خميني (ره)، درباره وضعيت کرونا در اين بيمارستان، گفته است: «طي۱۰روز گذشته با رشد جدي بيماران مبتلا به کرونا مواجه شديم. تعداد مراجعان ما در زمينه کرونا تقريبا 3 برابر شده و تعداد بستريها نيز 3 برابر شده است. تعداد قابل توجهي از بيماران بستري در آيسييو افراد جوان زير ۳۰ سال هستند که اين موضوع نگراني ما را بيشتر کرده است.»
به گفته او، نکته نگرانکنندهتر اين است که تعداد بيماران بدحال که نيازمند بستري در آيسييو هستند، نسبت به بيماران بستري بيشتر شده است؛ بهطوريکه بيماراني که نيازمند آيسييو هستند، تعدادشان بيش از ۴۰ درصد بيماران بستري است. تعداد بيماراني که در آيسييو بستري هستند و با کمک دستگاه تنفسي، تنفس ميکنند، بالا رفته است. رئيس بيمارستان امام خميني(ره) يکي از بيمارستانهاي اصلي پذيرش بيماران مبتلا به کرونا در تهران، شرايط کنوني را متفاوت با روزها و هفتههاي گذشته اعلام کرده:«تعداد همکاران پزشک و پرستاري که مبتلا شدند، افزايش يافتهاند.نيروهاي ما خستهاند. در 4ماه گذشته هيچ فرصتي براي استراحت نداشتهاند.» علاوه بر او روساي 2بيمارستان ديگر تهران هم در يک برنامه تلويزيوني وضعيت کنوني پايتخت را از نظر ابتلا به کرونا بحراني و نگرانکننده توصيف کردند و شرايط پيش رو را غيرمنتظره خواندهاند. آنطور که سعيدرضا مهرپور، رئيس بيمارستاني شريعتي تهران گفته، هجمه بيماري در تهران از 10روز قبل آغاز شده درحاليکه نظام درمان تصور نميکرده در تير روند بيماري اينچنين شدت بگيرند و همه انتظار چنين هجمهاي را برايماه مهر داشتند. رئيس بيمارستان شريعتي تأکيد کرده که کرونا به ما «شبيخون» زده است:« من بهعنوان کسي دارم صحبت ميکنم که هر روز بالاي سر بيماران مبتلا به کوويد- 19هستم و افزايش موارد بيماري را دارم به چشم ميبينم واقعا من و همکارانم که در خط مقدم مبارزه با کرونا هستيم، با يک حمله جدي مواجهيم.» او تأکيد کرد: «از مردم ميخواهيم که وضعيت را جدي بگيرند.کادر درمان دارند با بيماري درگير ميشوند.شرايط را خطرناک ميدانم و بهعنوان سربازي که در خط مقدم در حال مبارزه است، از مردم ميخواهم که وضعيت را جدي بگيرند.»
طالبپور، رئيس بيمارستانسينا تهران هم حرفهاي مشابهي زده و گفته «تا 3 هفته قبل داشتيم بيمارستان را پاکسازي ميکرديم، اما اينکه اکنون چه اتفاقي افتاد، نميدانم. موج زيادي از بيماران در سنين پايينتر و در شرايط نامناسبتر به بيمارستان مراجعه کردهاند و در حال سرويسدهي هستيم.» او گفته، بخشهايي که با توجه به افزايش مراجعات در بيمارستان سينا راهاندازي شده با ۵۰ تخت براي بيماران مبتلا به کرونا، ۲۰ تخت در اورژانس و ۱۵ تخت آيسييو با سرعت زيادي در عرض 2 هفته پر شدهاند: «اگر همين مسير را طي کنيم، تمام بيمارستانها پر ميشوند.» علاوه بر اينها ايرج حريرچي، معاون وزارت بهداشت هم از افزايش تعداد افراد بستري شده به نسبت افرادي که از بيمارستان ترخيص شدهاند در تهران خبر داده و گفته اين يک علامت خطر بزرگ است:« تقريبا از اواسط هفته چهارم فروردين تعداد بستريها در تهران و اکثر شهرهايي که پيک داشتند مانند استان گيلان، قم، گلستان، يزد و سمنان کاهش يافته و برايند ماندگاري در بيمارستانها کاهش يافته بود، اما اکنون فرصت نميکنيم بستريهاي قبلي را مرخص کنيم تا بستريهاي جديد را پذيرش کنيم.»
از ابتداي شيوع ويروس کرونا در دنيا اعلام ميشد که اين ويروس رده سني نوجوانان و جوانان و کودکان را مبتلا نميکند، شايد همين اطلاعات غلط که در ابتدا از کشور چين به تمام دنيا مخابره شد، باعث شد تا اين افراد با اطمينان از اينکه مبتلا نخواهند شد، کمتر توجهي به رعايت موارد بهداشتي داشته باشند اما حالا شاهد افزايش تعداد جوانان و نوجوانان به اين ويروس، شرايط نگران کنندهاي را ايجاد کرده است. آنطور که حريرچي ميگويد: «نوجوانان و جوانان اکثرا موارد بهداشتي را رعايت نميکنند و همين مسئله باعث شده تا شاهد افزايش ابتلا در اين رده سني باشيم.»
همه تختها پر است
5ماه پر تلاطم بر کادر درمان کشور گذشته، مدتهاست که ديگر شاهد فيلمهاي کوتاهي که کادر درمان شادي را نشان ميدادند نيستيم؛ روزبهروز بر تعداد بيماران افزوده ميشود و مردم نيز کمتر توجهي به رعايت نکات بهداشتي دارند. برخي بيمارستانها که جشن پايان کرونا و تعطيلي بخشهاي بستري بيماران کرونايي را جشن گرفته بودند، حالا دوباره اين بخشها را راهاندازي کرده و بيمار پذيرش کردهاند.
فرشاد علامه، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکي تهران با بيان اينکه تختهاي مربوط به کرونا در بيمارستانهاي دانشگاهي، دانشگاه علوم پزشکي تهران پر شده است، هشدار داده که: «اگر از بروز بيماري پيشگيري نکنيم، اين گلوله برف بزرگ شده و ممکن است در جايي تابآوري سيستم درماني ديگر پاسخگو نباشد.» او گفت: «در حوزه کرونا نيازمند ايزوليشن هستيم و بايد بخشهاي کرونا را از ساير بخشها جدا کنيم. اکنون در مرحلهاي هستيم که داريم بخش کرونايي اضافه ميکنيم که شرايطي مانند اسفندماه است. اگر اين شرايط ادامه يابد، پاسخگويي سخت خواهد بود و مجبوريم خدمات معمول را مگر در موارد اورژانسي به تعويق بيندازيم که در اين صورت ممکن است عوارضي براي ساير بيماران بهدنبال داشته باشد.»
منتظر روزهاي بدتر هستيم
اپيدمي کرونا هنوز تمام نشده، روزبهروز بر تعداد مبتلايان به اين بيماري افزوده ميشود، 8استان وضعيت قرمز و 4استان نيز در وضعيت هشدار قرار دارند و بهزودي برخي محدوديتها به برخي شهرها بازميگردد. آنطور که عليرضا دلاوري، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکي تهران ميگويد: ۱۵ روز ديگر ميزان بروز، بستري و مرگومير بيماران کرونايي بيشتر خواهد شد که اين مسئله ناشي از رها شدن رفتارهاي بهداشتي و رعايت نکردن پروتکلهاي بهداشتي است.
به گفته او، بسياري از افراد علمي و دانشگاهي معتقدند که افزايش دوباره افراد مبتلا ادامه اپيدمي است که از يکماه پيش شروع شده است. با تغيير سياستها در تصميمگيريها، پيشبيني ميشد که مردم چنين سهلگيري نسبت به بيماري داشته باشند و محافل علمي اين موضوع را تأييد ميکردند اما اين هشدارها مورد توجه قرار نگرفت: «در ابتداي ورود اين بيماري به کشور، آن را خوب مديريت کرديم، اما در ادامه شاهد بيتوجهي به توصيههاي بهداشتي هستيم که باعث شده امروز با افزايش موارد ابتلا مواجه شويم.» دلاوري ادامه داد: «مردم و دولت دل نگران اقتصاد بودند که چنين تصميماتي اتخاذ شد، اما جاهايي که ربطي به اقتصاد نداشت و ميتوانستيم تحمل بيشتري داشته باشيم، زود رها شدند. وقتي در اپيدمي بيماري هستيم، اختياري شدن امور معنا ندارد. مردم و کساني که با مردم سر و کار دارند، بيماري را شوخي گرفتهاند. اينکه از ماسک استفاده نکنيم و عدهاي اين بيماري را به بازي بگيرند، قطعاً دچار مشکل خواهيم شد.»
او ادامه داد:« تجربه تلخ رفتن مردم به بيمارستانها را نبايد تکرار کنيم، زيرا در روزهاي ابتدايي بيماري، شاهد افزايش مراجعات مردم به بيمارستانها بوديم که باعث افزايش موارد ابتلا شد. بنابراين، بايد مردم را به سمت مراکز خدمات جامع سلامت هدايت کنيم.»
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکي تهران، با اشاره به تصميم دولت براي اجباري شدن استفاده از ماسک از ۱۵ تيرماه ۹۹، گفت: «تيمهاي بهداشتي ما بهصورت سرزده از مراکز خريد، صنوف، کارخانجات، ادارات و شرکتهاي خصوصي بازديد خواهند داشت که درصورت بيتوجهي به دستورالعملهاي بهداشتي، ممکن است بسته شوند.»
بازار