سرمقاله اعتماد/ ضرورت پیگیری حادثه نطنز
اعتماد/ « ضرورت پیگیری حادثه نطنز » عنوان سرمقاله روزنامه اعتماد نوشته حسن بهشتی‌پور است که می‌توانید آن را در ادامه بخوانید:
عامل یا عوامل رویدادی که سه شب پیش در تاسیسات غنی‌سازی نطنز رخ داد، هنوز مشخص نشده‌اند. زمانی که رویدادی اینچنینی رخ می‌دهد، مادامی که اطلاعات کافی از جزییات حادثه منتشر نشده‌باشد، تحلیلگران به گمانه‌زنی و بررسی دلایل احتمالی روی می‌آورند. در مورد حادثه نطنز هم در تحلیل عامل حادثه، سه گمانه اصلی وجود دارد. احتمال اول این است که حادثه بر اثر اهمال و سهل‌انگاری کارکنان و متخصصان رخ داده باشد و حادثه‌ای ناشی از فعالیت‌های ساخت و ساز، نصب یا تعمیر و نگهداری باشد. گمانه دوم را می‌توان براساس ادعای شبکه خبری بی‌بی‌سی فارسی بررسی کرد، این احتمال که عده‌ای از داخل کشور و با نفوذ به تاسیسات هسته‌ای ایران چنین اقدامی را انجام داده‌باشند. معمولا چنین افرادی به دو دسته تقسیم می‌شوند، یا عوامل اطلاعاتی و مزدور وابسته به بیگانگان هستند که توسط سرویس‌های اطلاعاتی خارجی اجیر می‌شوند یا افرادی تحت‌تاثیر القائات خارجی، با ژست مبارزه سیاسی ممکن است دست به چنین خرابکاری‌هایی بزنند، هر چند اقدامی در ابعاد حمله به زیرساخت‌های فناوری کشور را جزء خیانت علیه ملت و کشور نمی‌توان ارزیابی کرد و هر چه در توجیه آن گفته شود، قابل قبول نیست. گمانه سوم، احتمال دخالت مستقیم دولت‌های خارجی است، به هر حال دولت امریکا و رژیم اسراییل سابقه اقدامات خرابکارانه علیه منافع ملت ایران را دارند و ممکن است از طریق عواملی موفق به وارد کردن مواد یا تجهیزاتی به تاسیسات شده باشند که در زمان مشخص منفجر شود. تا زمانی که نتیجه قطعی تحقیقات در مورد عامل این حادثه رسما اعلام نشده‌باشد، گمانه‌های ممکن در مورد آن بعید است که جزء سه مورد ذکر شده‌باشد. آنچه در مورد حادثه بامداد پنجشنبه در تاسیسات هسته‌ای نطنز اهمیت دارد است که اتفاق در تاسیسات فعال این مجموعه رخ نداده است. اگر چنین حادثه‌ای در محلی که در حال فعالیت غنی‌سازی و دارای مواد رادیواکتیو است اتفاق افتاده بود، می‌توانست یک حادثه بسیار خطرناک باشد که آثار مهلکی برای محیط زیست و مردم منطقه بر جای بگذارد. خوشبختانه مقام‌های مسوول تایید کرده‌اند که این حادثه در محلی رخ داده که در آن فعالیت هسته‌ای و مواد شکاف‌پذیر وجود نداشت.
سخنگوی سازمان انرژی هسته‌ای، بهروز کمالوندی، شخصا برای اطمینان خاطر مردم از عدم وجود تشعشعات رادیواکتیو و خطرات ناشی از آن، مصاحبه خود را با رسانه‌ها در محل حادثه انجام دادند. قطعا اگر این حادثه در محلی رخ داده بود که احتمال انتشار مواد هسته‌ای و رادیواکتیو در آن وجود داشت، سخنگوی محترم سازمان شخصا در محل حاضر نمی‌شد. این اقدام نشان داد که دست‌کم در بعد هسته‌ای و رادیواکتیو، حادثه نطنز، رویداد نگران‌کننده‌ای نبوده است.
اما وجه نگران‌کننده قضیه، در بعد امنیتی آن است. به اعتقاد من، هر عاملی که در وقوع این حادثه نقش داشته است، باید مورد توجه قرار گیرد و با قاطعیت پیگیری و متخلفان تنبیه و مجازات شوند. اگر اهمال یا سهل‌انگاری توسط متخصصان مجموعه رخ داده است، باید مقام‌های قضایی با قاطعیت آن را پیگیری کنند و هرگونه قصران و اهمالی که باعث وقوع این حادثه خطرناک شده است، با برخورد جدی مواجه شود. اگر به احتمال ضعیف‌تر عوامل داخلی، عامدانه اقدام به خرابکاری کرده باشند، باز هم بر دستگاه قضایی، دستگاه‌های امنیتی و سازمان انرژی اتمی واجب است که نه تنها عاملان احتمالی چنین خرابکاری را معرفی و مجازات کنند، اگر عامل سوم و خرابکاری مستقیم از طرف دولت‌های خارجی مطرح باشد هم وزارت خارجه و نهادهای ذی‌ربط باید با جدیت این موضوع را در سازمان‌های بین‌المللی پیگیری کنند، چنین اقدامی اگر با حمایت یا توسط یک دولت خارجی اتفاق افتاده باشد، یک تعرض غیرقابل گذشت است که نمی‌توان بدون تشخیص و محکومیت بین‌المللی مسوول آن و واکنش متناسب به دولت متخلف از آن چشم‌پوشی کرد.
به رغم وقوع این اتفاق در تاسیسات هسته‌ای نطنز، با توجه به ابعاد محدود و محل وقوع حادثه، به نظر من نباید نگرانی شدید نسبت به ایمنی تاسیسات هسته‌ای کشور وجود داشته باشد. تاکنون مسائل مربوط به ایمنی هسته‌ای در ایران، از سابقه خوب و اجرای مناسبی برخوردار بوده است. در عین حال ایران به عنوان عضو پیمان عدم اشاعه و یکی از اعضای آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، از مشورت‌ها و پروتکل‌های این نهاد بین‌المللی هم برای تامین ایمنی مراکز هسته‌ای خود بهره‌مند می‌شود. من از هیچ مقام مسوول یا شخص مطلعی نشنیده‌ام که به‌رغم تمام اختلاف‌نظرها میان ایران و برخی کشورهای خارجی یا سوءتفاهم‌ها با آژانس بین‌المللی، مشکلی در زمینه همکاری ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در زمینه همکاری‌های ایمنی هسته‌ای ایجاد شده باشد. به هر تقدیر ایمنی هسته‌ای از جمله وظایف اصلی آژانس است و به صورت قطعی آژانس موظف است که به ایران در زمینه ایمنی تاسیسات کمک کند و ایران هم موظف است استانداردهای بین‌المللی برای ایمنی هسته‌ای را رعایت کند. حتی در موضوع تحریم‌های امریکا علیه ایران هم من تاکنون با موردی مواجه نشده‌ام که مسوولان سازمان انرژی اتمی از فقدان دسترسی به تجهیزات ایمنی هسته‌ای گلایه‌ای داشته باشند.
حوادث مربوط به فناوری هسته‌ای، در جهان بی‌سابقه نیستند. این حادثه نیز نه اولین حادثه صنعتی در جهان بود و به‌طور قطع آخرین آن هم نخواهد بود. حادثه نطنز را نمی‌توان براساس تعریف آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در زمره «حوادث هسته‌ای یا تشعشعی» قرار داد. براساس این تعریف حوادث هسته‌ای یا تشعشعی «رویدادهایی هستند که آثار قابل‌توجهی بر انسان‌ها، محیط‌زیست یا تاسیسات» بر جا بگذارند. از زمان حادثه 1956 کیشتیم در روسیه، تاکنون ده‌ها حادثه بزرگ هسته‌ای در اروپا، آسیا، امریکای جنوبی و ایالات متحده امریکا رخ داده است که بسیاری از آنها آثار قابل‌توجهی بر جا گذاشته‌اند. ژاپن، روسیه، امریکا، فرانسه و بریتانیا هر یک با بیش از دو حادثه عمده هسته‌ای در صدر جدول کشورهایی هستند که با حوادث هسته‌ای یا تشعشعی به تعریف آژانس مواجه شده‌اند. در پی هر حادثه اینچنینی، تعدادی پروتکل‌های محافظتی و ایمنی تازه تعریف می‌شود تا از تکرار حوادث مشابه در آینده جلوگیری شود. با این حال بعید است که حوادث هسته‌ای هیچگاه متوقف شوند. همه کارشناسان امیدوارند تا جایی که امکان دارد، زمینه برای بروز حوادث هسته‌ای یا حوادثی که ممکن است باعث حوادث هسته‌ای شوند، کاهش پیدا کند و رویدادهای مهلکی مشابه آنچه در کیشتیم روسیه، چرنوبیل اوکراین، ساری در ایالت ویرجینیای امریکا و فوکوشیما در ژاپن رخ داد تکرار نشود. قطعا پیگیری و بررسی عوامل حادثه اخیر در نطنز هم به ایران و هم به دیگر کشورهای جهان کمک می‌کند که از مشکلات ایمنی یا اقدامات خرابکارانه‌ای که ممکن است جان مردم و محیط زیست را تهدید کند، پیشگیری کنند.
حادثه سه شب پیش، قطعا از سوی برخی بهانه‌جویان بین‌المللی به ویژه مخالفان منطقه‌ای برجام مورد بهره‌برداری تبلیغاتی قرار می‌گیرد تا با این بهانه به برنامه هسته‌ای ایران حمله کنند. تا جایی که به ایمنی تاسیسات هسته‌ای مربوط می‌شود، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تنها نهاد مسوول برای بررسی این مساله است که تاکنون نه تنها ایرادی به تاسیسات هسته‌ای ایران وارد نکرده است، بلکه فعالانه جهت حفظ و تقویت ایمنی آنها مشارکت می‌کند. ایران از زمان وقوع نفوذ رایانه‌ای ویروس استاکس نت در برنامه هسته‌ای ایران، به لحاظ امنیتی بسیاری از پروتکل‌های خود را به‌روزرسانی و تقویت کرده است تا احتمال حملات مشابه بسیار کمتر شود. تصور من این است که تاکنون پیشرفت خوبی در زمینه ایمنی و امنیت هسته‌ای در ایران انجام شده و این روند در آینده نیز ادامه پیدا خواهد کرد. از سال 1384 که ایران رسما غنی‌سازی هسته‌ای را شروع کرده است، ایمنی و امنیت تاسیسات و فناوری هسته‌ای ایران به شکل موفق تامین شده است و حادثه‌ای مانند رویداد اخیر در نطنز، چه خرابکاری باشد، چه حادثه صنعتی و چه تعرض خارجی، خللی در اصل ایمنی و امنیت برنامه هسته‌ای ایران وارد نمی‌کند، اما ضروری است با پیگیری دقیق و قاطعانه حادثه اخیر، جلوی وقوع حوادث اینچنینی گرفته شود.
خبرهای بیشتر درباره ی
٤ نفر در مورد این مطلب نظر داده اند
برای ارسال نظر لطفا از طریق اپلیکیشن آخرین خبر اقدام فرمایید
