محرمانه تا اطلاع ثانوی

اعتماد/ متن پيش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن به معني تاييد تمام يا بخشي از آن نيست آيا تاريخ در پرونده هسته‌اي ايران در حال تکرار شدن است؟ در پنجمين سال اجراي توافق هسته‌اي ميان ايران و جامعه جهاني، پرونده ايران در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي دوباره در مسيري قرار گرفته‌ که براي اهل فن نه تنها ناآشنا نيست بلکه تا حدودي تکراري هم به نظر مي‌رسد؛ از مرجع قرار گرفتن اسناد اسراييلي تا صدور قطعنامه عليه ايران در شوراي حکام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي با استناد به همين اسناد و از حوادث مشکوک در تاسيسات هسته‌اي ايران يا تاسيسات نظامي مانند پارچين که پيش از اين نام آنها در پرونده هسته‌اي ايران به چشم خورده است. در حالي که قرار بود با برجام، ديوار بلند بي‌اعتمادي ميان ايران و غرب کوتاه و کوتاه‌تر شده و به بستري براي گفت‌وگوها و همکاري‌هاي غيرهسته‌اي ميان ايران و جامعه جهاني تبديل شود به نظر مي‌رسد که اين توافق هسته‌اي با بدعهدي‌هاي مکرر طرف مقابل و زياده‌خواهي‌هاي سياسي آنها از توافقي صرفا هسته‌اي در حال تبديل شدن به تجربه‌اي تلخ در همکاري‌هاي وسيع ايران با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي است. تنها چند روز پس از آنکه طرح دولت دونالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات‌متحده براي تمديد تحريم تسليحاتي ايران از کانال شوراي امنيت سازمان ملل متحد با مخالفت 14 عضو دايم شوراي امنيت روبه‌رو شد و اعضاي دايم و غيردايم شوراي امنيت بر لزوم حفظ برجام تاکيد کردند، برنامه هسته‌اي ايران باز هم در صدر اخبار بين‌المللي قرار گرفت اما اين ‌بار از منظر وقوع حادثه در تاسيسات هسته‌اي نطنز که براساس برجام به تنها سايت غني‌سازي ايران تبديل شده بود. از ادعاي توييتري مقام اسراييلي تا اعلام خبر توسط کمالوندي شامگاه چهارشنبه به وقت تهران بود که ايدي کوهن [کوهين] تحليلگر اسراييلي که طبق حساب کاربري‌اش در لينکدين بين سال‌هاي ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۲ در دفتر نخست‌‌وزيري رژيم اسراييل فعاليت مي‌کرده است در توييتي به زبان عربي با تاکيد بر اختصاصي بودن خبرش از منابع اطلاعاتي غربي نوشت که اسراييل بزرگ‌ترين کارخانه غني‌سازي اورانيوم را در ايران بمباران و تخريب کرده است. ادعاي توييتري اين تحليلگر اسراييلي به جزييات بيشتري هم اشاره مي‌کرد از جمله آنکه او از آلودگي راديواکتيو در محيط پيرامون محل انفجار خبر داد همچنين مدعي شد که اسراييل از جنگنده اف-۱۶ در اين حمله استفاده کرده است. اين ادعا هر چند در فضاي مجازي دست به دست شد اما توجه چنداني را به خود جلب نکرد تا صبح روز پنجشنبه که بهروز کمالوندي، سخنگوي سازمان انرژي اتمي خبر از حادثه‌اي در يکي از سوله‌هاي در حال تکميل در محوطه باز مجتمع غني‌سازي شهيد مصطفي احمدي‌روشن نطنز داد. اطلاعات اوليه به نقل از کمالوندي حاکي از اين بود که اين رخداد هيچ‌گونه تلفات جاني نداشته ولي خسارات مادي و مالي به همراه داشته که در حال ارزيابي است. کمالوندي با رد ادعاها درباره نشت آلودگي راديواکتيو گفت:«از نظر احتمال ايجاد آلودگي نيز با توجه به غيرفعال بودن مجموعه ذکر شده، جاي هيچ‌گونه نگراني نيست و هم‌اکنون تيم‌هاي کارشناسي سازمان در محل وقوع حادثه حاضر و مشغول بررسي علل اين واقعه هستند.» به گفته سخنگوي سازمان انرژي اتمي همزمان با حضور تيم‌هاي کارشناسي در محل، علي‌اکبر صالحي رييس سازمان انرژي اتمي نيز در محل حادثه حضور پيدا کرده بود. ظهور ناگهاني «يوزپلنگان وطن»! انتشار ادعاي حمله اسراييل به نطنز به علاوه اعلام خبر وقوع حادثه در اين تاسيسات هسته‌اي توسط سخنگوي سازمان انرژي اتمي، ذهن‌ها را به سمت تکرار خرابکاري اسراييل در فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران برده بود که تعدادي از خبرنگاران رسانه‌هاي فارسي‌زبان فعال در خارج از کشور از‌جمله بي‌بي‌سي فارسي و راديو فردا با انتشار متن‌هايي يکسان از پذيرش مسووليت حمله به نطنز توسط گروهي به نام «يوزپلنگان وطن» خبر دادند. براساس ادعاي اين شبکه‌هاي تلويزيوني، ساعاتي پيش از انتشار خبر وقوع حادثه نطنز در بامداد پنجشنبه، گروهي ناشناس به نام «يوزپلنگان وطن» در ايميل‌هايي به خبرنگاران اين شبکه‌ها، مسووليت حادثه ياد شده را به عهده گرفت. در متن نامه‌اي که برخي از خبرنگاران بي‌بي‌سي فارسي منتشر کردند، ادعا شده است که اعضاي «يوزپلنگان وطن» در دستگاه‌هاي امنيتي ايران حضور و فعاليت دارند. با توجه به آنکه خبرنگاران رسانه‌هاي فارسي زبان ادعا مي‌کنند، بيانيه اين گروه را ساعاتي پيش از اعلام رسمي خبر حادثه در تاسيسات هسته‌اي نطنز دريافت کرده‌اند، جزيياتي که در اين نامه درباره چند و چون حادثه به چشم مي‌خورد، قابل تامل است. در بخش‌هايي از اين بيانيه آمده است که عملياتي که در ساعت 2 بامداد امشب(پنجشنبه) در سايت هسته‌اي در کاشان در سازه جديدالتاسيس مونتاژ نطنز انجام شد به مردم غيور ايران تقديم مي‌شود. در ادامه اين بيانيه آمده که اين سازه از آنجا که نه زيرزميني است و نه انهدام آن قابل انکار است براي عمليات انتخاب شده تا امکان عدم انتشار خبر وقوع آن وجود نداشته باشد. به گزارش «اعتماد»، امکان راستي‌آزمايي ادعاهاي مطرح شده در اين بيانيه وجود ندارد و تا لحظه تنظيم اين گزارش هم هيچ‌يک از مقام‌هاي کشورمان نسبت به اين ماجرا موضع‌گيري نداشته‌اند. همه از خرابکاري سخن مي‌گويند حادثه مشکوک در تاسيسات هسته‌اي نطنز باتوجه به فاصله زماني اندک آن از انفجار هفته گذشته در شرق تهران به سوژه‌اي براي گمانه‌زني‌ رسانه‌هاي متفاوت تبديل شد. قريب به 10 روز پيش در پي شنيده شدن صداي انفجار و ديده شدن نوري شديد در شرق تهران، وزارت دفاع کشورمان اعلام کرد که اين صدا مربوط به انفجار يک مخزن گاز در منطقه عمومي پارچين بوده، تلفاتي نداشته و «توسط عوامل آتش‌‌نشاني مهار شده است.» با اين همه برخي از رسانه‌هاي غربي در اين اطلاعات تشکيک وارد کرده و با استناد به تصاوير ماهواره‌اي ادعا مي‌کنند نور شديدي که در شرق تهران مشاهده شد ناشي از انفجار در انبارهاي موشکي محدوده پارک جنگلي خجير در کوه‌هاي شرق تهران بوده است. پس از انتشار جزييات حادثه در نطنز، روزنامه نيويورک‌تايمز در گزارشي به نقل از يک منبع اطلاعاتي نوشت که اين حادثه احتمالا ناشي از «خرابکاري» بوده است. براساس اين گزارش، اين خرابکاري بر اثر کار گذاشتن يک «وسيله انفجاري» در تاسيسات نطنز بوده و بخش‌هاي مختلف اين تاسيسات که روي زمين قرار دارند را خراب کرده است. در اين گزارش ديويد آلبرايت، رييس موسسه علم و امنيت بين‌الملل که در دهه گذشته برنامه هسته‌اي ايران را رصد کرده نيز ادعا کرده که به «احتمال زياد» اين موضوع «اقدام خرابکارانه» بوده است. نيويورک تايمز در بخش‌هايي از اين گزارش با تطبيق عکس‌هاي منتشر شده توسط سازمان انرژي اتمي ايران و تصاوير ماهواره‌اي گوگل ادعا کرده که محل «حادثه» مرکز مونتاژ سانتريفيوژ ايران بوده است. به ادعاي آلبرايت، موقعيت اين مرکز احتمال «عامدانه» بودن اين اتفاق را بيشتر مي‌کند. نيويورک‌تايمز در بخش ديگري از اين گزارش مي‌نويسد: تاسيسات هسته‌اي نطنز در گذشته نيز مورد حمله سايبري مشترک ايالات‌متحده و اسراييل قرار گرفته بود. اشاره نيويورک‌تايمز به عمليات «بازهاي المپيک» (Operation Olympic Games) است. عمليات بازهاي المپيک به مجموعه حملات سايبري عليه تاسيسات هسته‌اي ايران گفته مي‌شود که از سوي ايالات‌متحده امريکا و اسراييل صورت گرفت. اين عمليات که شامل توليد و انتشار مجموعه‌اي از پيچيده‌ترين بدافزارها عليه تاسيسات هسته‌اي ايران بود از سوي برخي کارشناسان به عنوان اولين جنگ سايبري به معني واقعي کلمه شناخته شده است. تاريخچه اين حملات به سال ۲۰۰۶ و دوران رياست‌جمهوري جورج بوش مي‌رسد که در دوران رياست‌جمهوري اوباما نيز ادامه يافت. اين عمليات در سال ۱۳۹۱ لو رفت. توليد نرم‌افزارهاي استاکس نت، شعله و دوکو بخشي از اين عمليات بود. نيويورک تايمز در ادامه مي‌نويسد:«پس از خروج امريکا از برجام و بازگشت تحريم‌هاي هسته‌اي ايران، تهران گام‌هاي معکوس برجامي را آغاز کرد که در گام آخر به پايان اجراي تمام تعهدات فني داده شده در برجام منتهي شد. بر همين اساس فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران در نطنز سرعت گرفت. مايک پمپئو، وزير خارجه دولت ترامپ در سخنراني اخير خود در شوراي امنيت سازمان ملل ادعا کرده بود که سانتريفيوژهاي نسل جديد ايران خطري جدي براي نظام اشاعه هسته‌اي محسوب مي‌شوند.» به گزارش «اعتماد»، در شرايطي که مقام‌هاي کشورمان هيچ احتمالي از حادثه تا حمله يا خرابکاري در تاسيسات نطنز را رد نکرده‌اند به نظر مي‌رسد که ايجاد اختلال در روند توسعه برنامه‌ هسته‌اي ايران به‌خصوص پس از برداشته شدن گام پنجم به اولويت اسراييل و ايالات‌متحده تبديل شده است. بسياري از کارشناسان در 48 ساعت گذشته از انتشار خبر مربوط به حادثه در تاسيسات نطنز هشدار دادند که اگر وجود خرابکاري در اين ماجرا تاييد شود بي‌شک ايران واکنش مقتضي را نشان خواهد داد. در حالي که ايران به تمام تعهدات برجامي خود تا يک ‌سال پس از خروج ايالات‌متحده و انفعال اروپايي‌ها پايبند بوده است، مجموع حوادثي که در 6 ماه اخير پيرامون برنامه هسته‌اي ايران شکل گرفته در حال لبريز کردن کاسه صبر تهران است. فشار آژانس بين‌المللي انرژي اتمي بر ايران با استناد به اسناد جاسوسي اسراييل و صدور قطعنامه عليه ايران در شوراي حکام در شرايطي با هدف سوق دادن ايران به سمت تصميمي سخت و شايد هم ضد برجامي صورت مي‌گيرد که تحريم‌هاي تسليحاتي ايران طبق برجام اواخر مهر ماه برداشته خواهند شد و اگر ايران تا 3 ماه ديگر دست به اقدام انتحاري در حوزه فعاليت‌هاي هسته‌اي نزند، بازماندگان در اين توافق چاره‌اي جز لغو تحريم‌ها نخواهند داشت. با اين همه در صورت اثبات حمله به تاسيسات نطنز بايد منتظر برگه‌هاي جديدي در پرونده هسته‌اي ايران باشيم. علت حادثه در نطنز مشخص شده است سخنگوي دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي عصر روز گذشته اعلام کرد: بررسي‌هاي فني و امنيتي انجام شده از سوي دستگاه‌هاي ذي‌ربط، علت وقوع حادثه در مجتمع هسته‌اي شهيد مصطفي احمدي‌روشن در نطنز را که بامداد پنجشنبه ۱۲ تير ماه به وقوع پيوست به صورت دقيق مشخص کرده است. او با اشاره به حضور و فعاليت کارشناسان بخش‌هاي مختلف مسوول ارزيابي و رسيدگي به حادثه در سايت نطنز که از اولين ساعات وقوع اين رخداد انجام شد، خاطرنشان کرد: فرضيه‌هاي مختلف در مورد علت اين رخداد با بررسي دقيق آثار، نحوه و ميزان تخريب ايجاد شده، علت اصلي حادثه مشخص شده است. خسروي افزود: به دليل برخي ملاحظات امنيتي علت و چگونگي بروز اين حادثه در زمان مناسب اعلام خواهد شد. او در پايان با تاکيد بر محدود بودن خسارت وارد شده به سوله در حال تکميل در مجتمع هسته‌اي نطنز اضافه کرد: در محل وقوع حادثه هيچ‌گونه مواد هسته‌اي وجود نداشته و موضوع نشت مواد راديواکتيو در وقوع اين رخداد کاملا منتفي است.

به پيج اينستاگرامي «آخرين خبر» بپيونديد

instagram.com/akharinkhabar